Đóng

Ai đứng sau các bài viết xuyên tạc chính sách?

Một số tài khoản Facebook tự cho mình quyền “phán” thông tin xuyên tạc, đưa ra các luận điểm vô căn cứ, thiếu toàn diện liên quan đến ngành điện.

Một tài khoản mạng xã hội cho rằng khoản lỗ hơn 44 nghìn tỷ đồng của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) bắt nguồn từ việc quản lý kém hiệu quả và đầu tư thiếu tập trung. Đồng thời, người này cho rằng cơ quan quản lý dường như đang né tránh trách nhiệm, cuối cùng đẩy gánh nặng tài chính lên vai người tiêu dùng. Chưa dừng lại ở đó, tài khoản này còn chỉ trích việc EVN ưu tiên đầu tư lớn vào các nhà máy điện than, trong khi hạn chế phát triển điện mặt trời thông qua các cơ chế bất lợi, gây cản trở cho năng lượng xanh.

Với luận điệu vô căn cứ và sử dụng ngôn từ rất nặng nề, bài viết của tài khoản này đã tạo ra hình ảnh tiêu cực đối với cơ quan quản nhà nước và một doanh nghiệp chủ lực đang gánh trên vai trọng trách an ninh năng lượng quốc gia. 

Kéo theo những luận điệu kiểu trên là không ít lời “còm” hằn học có, xuyên tạc có, nói lấy được cũng có để cốt tạo ra một bức tranh màu xám trong quản lý năng lượng.

Mục đích của những bài viết này là gì nếu không nhằm chia rẽ nội bộ, xuyên tạc, phủ nhận nỗ lực của cơ quan quản lý nhà nước? Cách thức tạo “nội dung số” cũng không hề thay đổi: xuyên tạc trắng trợn, không có căn cứ, dữ liệu, số liệu đầy đủ, đẩy sự bịa đặt đi đến tận cùng, nói lấy được theo kiểu “lập lờ đánh lận con đen”.

Việt Nam luôn bảo đảm hài hoà lợi ích Nhà nước, doanh nghiệp và người dân trong cung ứng điện năng. 

Hãy nhìn vào các con số thực tế được cung cấp một cách chính thống. Báo cáo mới nhất của EVN ngày 9/9/2025 cho biết, con số lỗ khoảng 44.792 tỷ đồng chủ yếu đến từ hai nguyên nhân gồm chi phí nhiên liệu đầu vào cho sản xuất điện tăng cao đột biến và giá bán điện thương phẩm thấp hơn giá thành sản xuất, kinh doanh.

Theo đó, giá các loại nhiên liệu đầu vào của nguồn nhiệt điện (than, dầu, khí) đã tăng cao đột biến trong giai đoạn 2022 - 2023 dưới tác động của cuộc xung đột quân sự Nga - Ukraine. Những yếu tố này đã đẩy chi phí khâu phát điện, vốn chiếm tới 83% giá thành điện tăng cao, theo EVN.

Cũng theo Tập đoàn này, tổng sản lượng điện mua từ các nhà máy hạch toán phụ thuộc Công ty mẹ EVN cũng như các Tổng công ty phát điện thuộc EVN chiếm từ 42% - 46% tổng sản lượng toàn hệ thống trong giai đoạn 2022 - 2023, còn lại là được mua từ các đối tác bên ngoài EVN.

Mặt khác, dù chi phí đầu vào tăng nhưng giá bán điện thương phẩm lại thấp hơn giá thành điện trong giai đoạn 2022 - 2023. Cụ thể, giá thành sản xuất, kinh doanh điện năm 2022 là 2.032,26 đồng/kWh; giá bán điện thương phẩm là 1.698,45 đồng/kWh, thấp hơn 149,53 đồng/kWh. Trong khi đó, giá bán lẻ điện tới người tiêu dùng không được điều chỉnh, giữ nguyên từ tháng 3/2019, để ổn định kinh tế vĩ mô.

Theo EVN, trong hai năm này, doanh thu từ các hoạt động liên quan đến sản xuất, kinh doanh điện khoảng 10.000 - 12.000 tỷ đồng, giúp giảm bớt phần nào áp lực chi phí. Song sau khi trừ đi phần bù đắp này, EVN vẫn còn khoảng 44.000 tỷ đồng chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đủ trong các lần điều chỉnh giá điện. Việc “treo” này ảnh hưởng tới bảo toàn, phát triển vốn đầu tư của Nhà nước tại doanh nghiệp, vay vốn làm các dự án nguồn điện lớn, cấp bách giai đoạn tới.

Các bộ chức năng sẽ tiếp tục làm rõ tính xác đáng của khoản thâm hụt này để làm cơ sở cho việc tiến tới sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2025/NĐ-CP cho phép tính các khoản chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đầy đủ trong các lần điều chỉnh giá điện trước đây vào phương án giá điện trong các lần tiếp theo.

Những công việc này được tiến hành một cách cẩn trọng, chặt chẽ, bảo đảm hài hoà lợi ích Nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng, được tiến hành lấy ý kiến rộng rãi và quyết định bởi các cơ quan có thẩm quyền kể cả thẩm quyền cao nhất. Đó là một thực tiễn quản lý và điều hành luôn được công khai, minh bạch mà không thể bị xuyên tạc, như trong các lập luận của  FBker nêu ở đầu bài.

Động cơ của các bài viết và cả các bình luận vô căn cứ gắn theo bài viết này là gì? Thế lực nào đứng sau các bài viết? Các cơ quan chức năng cần vào cuộc làm rõ, xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật nhằm bảo vệ uy tín của cơ quan quản lý, doanh nghiệp nhà nước và sự trong lành của môi trường mạng.

Quang Lộc