Khẳng định bản sắc Việt qua từng món ăn
Việt Nam là một trong những quốc gia sở hữu nền ẩm thực phong phú bậc nhất châu Á. Mỗi vùng miền đều mang sở hữu những món ăn mang hương vị, tinh thần và triết lý riêng biệt. Từ sự tinh tế trong từng bát phở Hà Nội, vị đậm đà của bún bò Huế đến sự mộc mạc nhưng quyến rũ của bánh xèo miền Tây. Tất cả tạo nên bức tranh ẩm thực đa sắc màu.
Phở là một trong các món ăn làm nên bản sắc của ẩm thực Việt Nam. Ảnh minh họa
Không ngẫu nhiên khi Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 xác định du lịch ẩm thực là một trong những sản phẩm chủ lực cần tập trung phát triển. Theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, ẩm thực không chỉ đơn thuần là trải nghiệm vị giác mà còn mang giá trị văn hóa, tạo ấn tượng sâu đậm, góp phần xây dựng thương hiệu du lịch Việt Nam. Đây cũng là loại hình sản phẩm có khả năng níu chân du khách hiệu quả, đồng thời khơi gợi mong muốn khám phá văn hóa bản địa.
Thực tế thời gian qua, nhiều món ngon của ẩm thực Việt Nam liên tục được truyền thông và các tổ chức du lịch quốc tế vinh danh, ca ngợi như: Phở, bánh mì, bún chả, bún bò Huế, mì Quảng, bánh xèo, bánh cuốn... Đáng chú ý, năm 2024, nền tảng du lịch trực tuyến hàng đầu Tripadvisor đã bình chọn Hà Nội là thủ phủ ẩm thực hấp dẫn hàng đầu thế giới.
Du khách đến Hà Nội không chỉ để tham quan di tích lịch sử, mà còn để trải nghiệm những món ăn mang tính biểu tượng như phở, bún chả, bánh cuốn... Từ quán vỉa hè đến nhà hàng Michelin, ẩm thực Hà Nội đều gây ấn tượng bởi sự tinh tế, nước dùng thanh, nguyên liệu tươi và phong cách phục vụ truyền thống.
Theo các chuyên gia văn hoá, ẩm thực không chỉ để thu hút khách du lịch, mà còn tạo nên hình ảnh quốc gia trong tâm trí bạn bè quốc tế. Mỗi món ăn, mỗi cách chế biến đều chứa đựng lịch sử, triết lý sống và tinh thần đất nước.
Nghệ nhân ẩm thực Ánh Tuyết - người từng đảm nhận phục vụ bữa tiệc chiêu đãi 21 nguyên thủ quốc gia tại Hội nghị APEC Đà Nẵng 2017 chia sẻ, ẩm thực Việt Nam có sức hấp dẫn từ sự khác biệt. Không phải chỉ một vài món ăn được chọn để quảng bá, mà gần như bất kỳ món ăn nào cũng có thể trở thành biểu tượng nếu biết cách kể chuyện và truyền thông bài bản.
Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là cần có chiến lược tổng thể để định vị ẩm thực như một thương hiệu quốc gia. Từ xây dựng bộ nhận diện hình ảnh, slogan riêng cho ẩm thực Việt Nam, đến xác định danh sách món ăn “quốc hồn quốc túy” như phở, bánh mì, bún chả, mì Quảng… phải được gắn với câu chuyện văn hóa cụ thể, dễ tiếp cận và dễ lan tỏa.
Phát huy, lan toả sức mạnh mềm
Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam trong thời gian qua đã liên tục triển khai các hoạt động quảng bá ẩm thực trong nước và quốc tế qua các chương trình xúc tiến du lịch Việt Nam ở nước ngoài, các Tuần Văn hóa, du lịch Việt Nam, các buổi làm việc với đối tác quốc tế, hội chợ chuyên ngành và các sự kiện hợp tác song phương.
Đặc biệt, trong bối cảnh công nghệ bùng nổ, các nền tảng trực tuyến cũng là cầu nối quan trọng giữa ẩm thực và du khách toàn cầu. Hàng triệu bài viết, video, hình ảnh về món ăn Việt đã được đăng tải mỗi năm, thu hút sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng quốc tế. Đây là cơ hội để các đầu bếp trẻ, nhà hàng địa phương và doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực ẩm thực, du lịch khẳng định thương hiệu, đồng thời góp phần đưa tinh hoa ẩm thực Việt Nam vươn xa.
Có thể thấy rằng, việc đẩy mạnh quảng bá ẩm thực không chỉ tăng sức hấp dẫn cho du lịch mà đồng nghĩa với việc tạo ra nhu cầu sử dụng các sản phẩm nông nghiệp bản địa, từ rau thơm, nước mắm truyền thống đến các nguyên liệu như tôm, cá, gạo đặc sản.
Khi những món ăn Việt được ưa chuộng tại các nhà hàng quốc tế hay trong các sự kiện ngoại giao, đó không chỉ là niềm tự hào văn hóa mà còn là cơ hội xuất khẩu, nâng cao giá trị chuỗi cung ứng. Mỗi tô phở ngon xuất hiện ở nước ngoài cũng là một “đại sứ thương hiệu” cho gạo ST25, cho hành tím Sóc Trăng, hay nước mắm Phú Quốc...
Với tầm nhìn dài hạn, một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong các tháng cuối năm 2025 được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nêu rõ đó tập trung là xây dựng Chương trình Quảng bá ẩm thực Việt Nam ra thế giới giai đoạn 2026 - 2030. Điều này cho thấy vai trò ẩm thực Việt Nam đối với việc khẳng định vị thế, tăng sức hút của du lịch Việt Nam cũng như lan toả hình ảnh, thương hiệu quốc gia ra thế giới.
Trong 6 tháng năm 2025, Việt Nam đã đón hơn 10,7 triệu lượt khách quốc tế, tăng 20,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Khách nội địa đạt 77,5 triệu lượt, tổng thu du lịch đạt 518 nghìn tỷ đồng. Kết quả này phản ánh đà phục hồi ấn tượng của ngành du lịch Việt Nam, trong đó ẩm thực giữ vai trò như một cầu nối quan trọng kích thích sự quan tâm và tiêu dùng của du khách.