Ba Chẽ: Liên kết tiêu thụ dược liệu, giúp đồng bào thoát nghèo

Cây dược liệu: “Của để dành” trên đất đồi Ba Chẽ

Từng là một trong những địa phương khó khăn của tỉnh Quảng Ninh, nhưng những năm gần đây, xã Ba Chẽ đã có bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ hướng đi mới phát triển cây dược liệu theo hướng hàng hóa. Nhờ sự đồng hành sát sao của chính quyền, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây không chỉ thoát nghèo, mà còn vươn lên làm giàu, với sản phẩm được hỗ trợ tiêu thụ ổn định qua các kênh liên kết.

Với độ cao trung bình trên 500m, khí hậu mát mẻ, đất đai thích hợp, Ba Chẽ là vùng đất lý tưởng cho nhiều loại cây dược liệu quý như trà hoa vàng, ba kích tím, quế, sâm cát, đinh lăng... Trong đó, trà hoa vàng được xem là cây chủ lực, có giá trị kinh tế cao và tiềm năng phát triển bền vững.

Ông Đàm Văn Cường, dân tộc Dao, xã Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh là một trong những hộ tiên phong chuyển đổi hơn 10ha đất đồi sang trồng cây dược liệu, chủ yếu là trà hoa vàng. Hiện gia đình ông có trên 5.000 cây, kết hợp chăn nuôi gà dưới tán rừng, mang lại thu nhập 500 - 700 triệu đồng/năm.

“Chính quyền hỗ trợ rất thiết thực, từ cây giống, tập huấn kỹ thuật đến kết nối thị trường. Trước đây làm thì lo đầu ra, giờ có hợp tác xã, có doanh nghiệp thu mua, nên tôi và nhiều hộ khác yên tâm đầu tư lâu dài” - ông Cường chia sẻ.

Hiện toàn xã Ba Chẽ đã phát triển được hơn 1000ha cây dược liệu, trong đó riêng trà hoa vàng chiếm gần một nửa diện tích. Đáng chú ý, nhiều vùng trồng tập trung đã hình thành, có sự liên kết với hợp tác xã, doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu. Điều này giúp người dân không còn nỗi lo “được mùa mất giá”.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Vi Thanh Vinh, Chủ tịch UBND xã Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh cho biết: Thời gian qua, nhân dân xã Ba Chẽ nhận được sự quan tâm của lãnh đạo cấp trên, các ban, ngành, đoàn thể, Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ người dân từ khâu đầu vào đến đầu ra, giống cây, phân bón hữu cơ, kỹ thuật canh tác, chứng nhận VietGAP, chứng nhận OCOP và đặc biệt là kết nối với các đơn vị tiêu thụ sản phẩm trong và ngoài tỉnh.

Một số sản phẩm dược liệu của Ba Chẽ như trà hoa vàng sấy lạnh, rượu ba kích, tinh dầu quế... đã được tiêu thụ ở các tỉnh, thành như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng và xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc. Xã cũng đẩy mạnh xúc tiến thương mại tại các hội chợ, kết nối sản phẩm OCOP với sàn thương mại điện tử.

Kết nối sản phẩm dược liệu vươn xa

Từ chỗ sản xuất nhỏ lẻ, tự phát, các hộ dân ở Ba Chẽ, đặc biệt là đồng bào Dao, Tày, Sán Chỉ đã biết liên kết với nhau thành tổ hợp tác, hợp tác xã, chủ động tiếp cận vốn ưu đãi và khoa học kỹ thuật.

Anh Nịnh Văn Năm, dân tộc Dao, xã Ba Chẽ, hiện đang phát triển mô hình trồng ba kích dưới tán rừng gỗ lớn trên diện tích 8ha. Nhờ chính quyền hỗ trợ vay vốn tín chấp, anh đã đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt tự động, bước đầu mang lại hiệu quả cao.

“Tôi từng lo đầu ra lắm, nhưng từ khi tham gia tổ hợp tác và được xã đưa đi tham quan học tập, được mời tham gia hội chợ, sản phẩm ba kích nhà tôi bán tốt hơn, có thương lái đến tận nơi thu mua” - anh Năm chia sẻ.

Với định hướng xây dựng Ba Chẽ thành trung tâm dược liệu và kinh tế lâm nghiệp của tỉnh Quảng Ninh, chính quyền địa phương đang tập trung đầu tư hạ tầng, giao thông đến vùng trồng; mở rộng các mô hình trồng, chế biến, tiêu thụ theo chuỗi giá trị.

Ông Vũ Duy Văn, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh khẳng định: “Cây dược liệu không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn là hướng đi bền vững, gắn với bảo vệ môi trường và phát triển rừng. Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ xây dựng thương hiệu, tiêu chuẩn hóa sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và quốc tế”.

Sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, cùng tư duy đổi mới của người dân, đang tạo ra những chuỗi giá trị bền vững cho cây dược liệu ở Ba Chẽ. Thay vì loay hoay tiêu thụ từng mớ ba kích hay gói trà hoa vàng, nay người dân đã có đơn đặt hàng, hợp đồng bao tiêu, nhãn hiệu sản phẩm rõ ràng.

Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên xã Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh cũng tích cực hướng dẫn người dân ứng dụng công nghệ số, mở gian hàng trên sàn thương mại điện tử nongsan.buudien.vn, Sendo, bán hàng qua Zalo, Facebook... Nhiều mô hình do phụ nữ làm chủ, như sản xuất tinh dầu, trà dược liệu, đạt doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Từ những đồi rừng heo hút, từ những bàn tay lao động của người Dao, Tày, Sán Chỉ... Ba Chẽ hôm nay đã dần trở thành vùng kinh tế dược liệu trọng điểm của tỉnh Quảng Ninh. Không còn đơn độc trong sản xuất, người dân nay đã có “người bạn đồng hành” là chính quyền, các tổ chức hội, doanh nghiệp cùng nhau gieo trồng hy vọng, gặt hái thành công từ chính mảnh đất quê hương.