Mở rộng kết nối, phát huy tiềm năng vùng công nghiệp
Ngày 1/7 vừa qua, cùng với các địa phương trên cả nước, tỉnh Bắc Ninh mới đánh dấu cột mốc lịch sử khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính hợp nhất tỉnh Bắc Giang và tỉnh Bắc Ninh. Việc này không chỉ tác động đến mô hình quản lý hành chính mà còn mở ra không gian phát triển rộng lớn cho công nghiệp vùng. Đặc biệt, cả hai tỉnh này đều là trung tâm công nghiệp nằm trong top đầu miền Bắc những năm gần đây.
Trước đây, dù có nhiều khu công nghiệp lớn như: Yên Phong, Quế Võ, VSIP (tỉnh Bắc Ninh) hay Quang Châu, Đình Trám, Song Khê - Nội Hoàng (tỉnh Bắc Giang), nhưng ranh giới hành chính khiến các khu này phát triển tách biệt, đôi khi cạnh tranh lẫn nhau. Giờ đây, khi các rào cản bị xóa bỏ, hàng loạt khu công nghiệp liền kề được kết nối thành mạng lưới đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư, sản xuất và logistics liên vùng.
Sau sáp nhập, tỉnh Bắc Ninh được mở rộng không gian phát triển công nghiệp vùng. Ảnh: Vũ Phường
Với diện tích tự nhiên lên tới 4.718,6 km² và dân số trên 3,6 triệu người, tỉnh Bắc Ninh mới sở hữu quy mô thuộc nhóm lớn ở miền Bắc. Lợi thế này mở ra cơ hội phát triển hệ sinh thái công nghiệp đa ngành, hình thành các cực phát triển liên kết chặt chẽ giữa khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ.
Các doanh nghiệp lớn như Samsung, Amkor, Goertek, Foxconn, Luxshare-ICT… vốn đang đầu tư trải dài ở cả hai địa bàn cũ, nay có thể phát triển chuỗi giá trị nội vùng liền mạch, rút ngắn thời gian vận chuyển, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Không chỉ là sự thuận lợi về địa lý, việc kết nối còn giúp gia tăng khả năng thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp hỗ trợ, kỹ thuật cao, từng bước xây dựng tỉnh Bắc Ninh mới trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao ở phía Bắc.
Sức bật từ dòng vốn đầu tư
Bên cạnh lợi thế địa lý, tỉnh Bắc Ninh mới còn đang tận dụng tốt làn sóng đầu tư để tạo sức bật cho tăng trưởng công nghiệp. Số liệu từ các cơ quan chức năng cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Bắc Ninh mới thu hút đầu tư ấn tượng vào các khu công nghiệp.
Cụ thể, tại địa bàn tỉnh Bắc Ninh cũ, đã có gần 130 dự án mới được cấp giấy chứng nhận đầu tư, với tổng vốn đăng ký 1,14 tỷ USD. Trong đó, có 86 dự án FDI và 42 dự án trong nước. Cùng với đó, có tới 269 lượt dự án điều chỉnh vốn đầu tư, bổ sung thêm 2,07 tỷ USD. Tính chung, tổng vốn đầu tư vào các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh cũ đạt khoảng 3,3 tỷ USD, tăng gấp 2,7 lần cùng kỳ và vượt 143% kế hoạch năm.
Tại tỉnh Bắc Giang cũ cũng có tổng vốn đầu tư thu hút trong 5 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 896 triệu USD. Cùng đó, 5 khu công nghiệp mới được đưa vào quy hoạch với tổng diện tích gần 833 ha, nâng tổng số khu công nghiệp được quy hoạch trước khi sáp nhập tỉnh, Bắc Giang có 16 khu với diện tích gần 3.600 ha. Trong đó, có 8 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động với tỷ lệ lấp đầy đạt khoảng 74%.
Cộng hưởng từ hai tỉnh này trước khi sáp nhập đơn vị hành chính cũng mang đến kết quả nổi bật về thu ngân sách. Tổng thu nội địa toàn tỉnh Bắc Ninh mới trong 6 tháng đầu năm đạt 35.730 tỷ đồng, tăng 65,3% so với cùng kỳ và đạt 78% dự toán năm. Trong đó, Bắc Giang cũ đóng góp 16.980 tỷ đồng (tăng 78,2%), Bắc Ninh cũ là 18.750 tỷ đồng (tăng 52,4%). Hầu hết các sắc thuế đều tăng mạnh như: Thu từ doanh nghiệp FDI tăng 30%, doanh nghiệp ngoài quốc doanh tăng 20%, lệ phí trước bạ tăng 43%, thuế thu nhập cá nhân tăng 23,9%...
Dây chuyền sản xuất chất bán dẫn tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Hana Micron Vina tại Việt Nam tại Khu công nghiệp Vân Trung. Ảnh: Dương Thùy
Theo các chuyên gia kinh tế, với vị thế mới sau sáp nhập, tỉnh Bắc Ninh không chỉ là tỉnh có diện tích và dân số lớn mà còn hội tụ đầy đủ điều kiện để phát triển công nghiệp theo chiều sâu, nâng cao giá trị gia tăng và thu hút đầu tư chất lượng cao.
Vì vậy, tỉnh Bắc Ninh cần tận dụng lợi thế từ các doanh nghiệp lớn như Samsung, Foxconn, Luxshare-ICT... để hình thành chuỗi giá trị công nghiệp, trong đó tỉnh Bắc Ninh đóng vai trò là trung tâm sản xuất, nghiên cứu, hậu cần, còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ đóng vai trò là mắt xích hỗ trợ, cung ứng linh kiện, dịch vụ phụ trợ. Đây là hướng đi tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu và từng bước vươn lên chuỗi giá trị toàn cầu.
Bên cạnh đó, chính quyền tỉnh Bắc Ninh mới cần khẩn trương quy hoạch lại hệ thống khu công nghiệp, cụm công nghiệp theo hướng hiện đại, kết nối đồng bộ hạ tầng giao thông, năng lượng, công nghệ thông tin, logistics.
Đặc biệt, các chính sách thuế ưu đãi như giảm 2% thuế giá trị gia tăng từ tháng 7/2025 đến hết năm 2026, cùng Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí, kích thích tiêu dùng và tái đầu tư. Đây cũng là thời điểm vàng để cải cách hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ công, tạo môi trường đầu tư minh bạch, thân thiện và hiệu quả.
Cùng với phát triển công nghiệp, tỉnh Bắc Ninh cần chú trọng xây dựng các khu đô thị mới, nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dịch vụ giáo dục, y tế, vui chơi giải trí để giữ chân lao động chất lượng cao, hình thành các đô thị công nghiệp văn minh, hiện đại, đáng sống.
Theo thống kê, sau sáp nhập, tỉnh Bắc Ninh mới sở hữu 32 khu công nghiệp, 55 cụm công nghiệp với hơn 10.000 ha đất công nghiệp. Đây là tiền đề quan trọng để tỉnh phát triển mạnh mẽ thành trung tâm công nghiệp, đô thị, dịch vụ hàng đầu phía Bắc, kết nối liên vùng và thu hút tối đa đầu tư trong thời gian tới.