Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu 6 giải pháp đẩy mạnh công tác ngoại giao kinh tế

Triển khai đồng bộ, hiệu quả "Bộ tứ trụ cột"

Tối 22/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị với các Trưởng Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài về đẩy mạnh công tác ngoại giao kinh tế góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6 tháng cuối năm 2025, tạo đà tăng trưởng hai con số giai đoạn tiếp theo.

Cùng dự Hội nghị có Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên; lãnh đạo các bộ, ngành; các đồng chí Đại sứ, Trưởng Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài; lãnh đạo các địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết năm 2024 và 7 tháng năm 2025, kinh tế Việt Nam đã phải đương đầu với nhiều khó khăn khi tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, không thuận lợi.

Việc Hoa Kỳ tuyên bố áp thuế đối ứng đối với các mặt hàng nhập khẩu từ 90 đối tác thương mại lớn kể từ ngày 2/4/2025 đã ảnh hưởng lớn đến thị trường tài chính, thương mại quốc tế, làm suy giảm khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng và triển vọng tăng trưởng của nhiều nền kinh tế. Cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế lớn ngày càng trở nên gay gắt, kéo theo làn sóng áp dụng các biện pháp thuế quan và rào cản thương mại mới.

Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu tiếp tục được duy trì sự tăng trưởng tích cực, với kim ngạch xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 432 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 7,63 tỷ USD. Kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường có hiệp định thương mại tự do (FTA) và các đối tác lớn như: Trung Quốc, Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc... đều đạt mức tăng trưởng cao.

Trong bối cảnh thế giới có nhiều bất ổn, để bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, tạo lập và giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín quốc gia, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã kiến nghị một số giải pháp như sau:

Thứ nhất, quán triệt và triển khai đồng bộ, hiệu quả các định hướng chiến lược đã được Bộ Chính trị nêu trong “Bộ tứ trụ cột”, bao gồm Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 về Hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Đồng thời tập trung thực hiện tích cực, hiệu quả các nhiệm vụ được Chính phủ giao tại các Nghị quyết số 01, Nghị quyết số 02, Nghị quyết số 25, Nghị quyết 154 của Chính phủ. 

Thứ hai, ưu tiên tập trung thực hiện nhiệm vụ đàm phán Thỏa thuận thương mại đối ứng với Hoa Kỳ, hướng tới một quan hệ thương mại công bằng, cân bằng và bền vững.

Khai thác tối đa lợi thế từ 17 FTA để thúc đẩy tăng trưởng

Thứ ba, khai thác hiệu quả 17 Hiệp định/thỏa thuận thương mại đã ký kết để thúc đẩy tăng trưởng. Tranh thủ tối đa cơ hội, xu hướng phục hồi của các thị trường để đẩy mạnh xuất khẩu, xử lý hiệu quả các khó khăn, vướng mắc, xung đột trong quan hệ kinh tế thương mại, qua đó góp phần ổn định, mở rộng thị trường xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng, đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu, hạn chế phụ thuộc vào một thị trường nguyên liệu nhập khẩu. Đồng thời, theo dõi sát tình hình triển khai, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại của các nước đối với sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam để chủ động có biện pháp ứng phó từ sớm, từ xa.

Thứ tư, tiếp tục đẩy mạnh mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu thông qua việc nghiên cứu các thị trường mới, tiềm năng, còn dư địa khai thác tại Trung Đông, châu Phi, Châu Mỹ Latinh... để có các hoạt động mở rộng thị trường. Thúc đẩy đàm phán các Hiệp định thương mại tự do mới (tại châu Âu là FTA với khối Hiệp hội thương mại tự do châu Âu - EFTA; châu Mỹ là FTA với khối Mercosur; châu Á là FTA với các nước Hội đồng hợp tác vùng Vịnh - GCC, Ấn Độ, Pakistan; châu Phi là FTA với Ai Cập, Liên minh Thuế quan Nam châu Phi - SACU).

Đàm phán, ký kết các thỏa thuận, hiệp định hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, công nghiệp, đặc biệt, những lĩnh vực Việt Nam có thế mạnh. Vừa qua, Bộ Công Thương đã tích cực trao đổi, đàm phán để tiến tới ký kết Hiệp định thương mại gạo cấp Chính phủ với 05 đối tác Malaysia, Indonesia, Philippines, Singapore và Brazil.

Thứ năm, triển khai có hiệu quả công tác phòng, chống gian lận xuất xứ và chuyển tải bất hợp pháp.

Thứ sáu, thúc đẩy hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực mới như chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, chuyển giao công nghệ, ứng dụng các thành tựu khoa học, đổi mới sáng tạo để xây dựng phát triển các ngành công nghiệp mang tính nền tảng.

Trong bối cảnh tình hình kinh tế, chính trị thế giới diễn biến phức tạp, khó lường, Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị Đối với Bộ Ngoại giao và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài phối hợp chặt chẽ trong công tác theo dõi tình hình, để kịp thời tham mưu cho lãnh đạo các cấp về các xu thế mới trên bình diện quốc tế, khu vực và song phương, đảm bảo hiệu quả cao nhất trong việc triển khai các chiến lược, chính sách quốc gia trong lĩnh vực kinh tế - thương mại, cũng như trong công tác phản ứng chính sách; đồng thời kịp thời thông tin tới các Hiệp hội, ngành hàng, doanh nghiệp về tình hình thị trường để doanh nghiệp có thể nhanh chóng điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu phù hợp.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị Bộ Ngoại giao và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương và các Hiệp hội ngành hàng trong công tác bảo vệ tốt nhất quyền lợi của doanh nghiệp Việt Nam trong hợp tác giao thương; đồng thời nghiên cứu mở rộng hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước tại các địa bàn tiềm năng như: Kazakhstan; Bồ Đào Nha; Ai-len; Bangladesh; Colombia; cùng đó, mở chi nhánh thương vụ tại Frankfurt - Đức, Thượng Hải - Trung Quốc, Busan - Hàn Quốc, Mumbai - Ấn Độ, Vancouver - Canada.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu đẩy mạnh đối thoại, tư vấn chính sách về các vấn đề kinh tế phát triển của Việt Nam và chú trọng nghiên cứu dài hạn về những vấn đề chiến lược với tinh thần "nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn".

Cùng với đó, tiếp tục đưa quan hệ với các nước láng giềng, nước lớn, các đối tác quan trọng đi vào chiều sâu, ổn định, thực chất, bền vững, lâu dài trên cơ sở tin cậy, chân thành, hài hòa lợi ích, tạo lập những đột phá mới, giải quyết hiệu quả các vấn đề lớn phát sinh, các vướng mắc trong quan hệ.

Thúc đẩy và tổ chức tốt các hoạt động đối ngoại cấp cao từ nay đến cuối năm; các hình thức giao lưu, tiếp xúc đa dạng, linh hoạt ở tất cả các cấp, các ngành, các kênh; tạo môi trường thuận lợi cho tăng cường hợp tác trên tất cả các lĩnh vực.

Tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, chú trọng làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng), đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới (chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức).

Tập trung thu hút và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án FDI chất lượng cao, công nghệ cao, quy mô lớn, có tính lan tỏa mạnh mẽ, các dự án hạ tầng giao thông, có giá trị gia tăng cao, các dự án đầu tư lớn, trọng điểm.

Triển khai đồng bộ các giải pháp đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, thúc đẩy xúc tiến thương mại; khai thác hiệu quả 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, thúc đẩy ký các FTA mới với các thị trường tiềm năng như Trung Đông, Châu Phi, Mỹ La-tinh, Trung Á, Ấn Độ, Brazil...

Thủ tướng lưu ý sớm kết thúc đàm phán FTA với MERCOSUR, Brazil; thúc đẩy ký Hiệp định thương mại gạo với 5 nước Indonesia, Philippines, Malaysia, Singapore, Brazil; cố gắng khởi động đàm phán FTA với Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC), Bangladesh, thỏa thuận thương mại ưu đãi với Pakistan...; thúc đẩy các dự án đường sắt kết nối với Trung Quốc, Trung Á.