Đây là chia sẻ của chuyên gia kinh tế, PGS TS. Nguyễn Thường Lạng, Đại học Kinh tế Quốc dân khi trao đổi với phóng viên Báo Công Thương.
Xuất nhập khẩu tạo lực đẩy lớn cho nền kinh tế
- Thưa chuyên gia, ông đánh giá thế nào về dư địa cho tăng trưởng trong các tháng cuối cùng của năm 2025?
PGS TS. Nguyễn Thường Lạng: Quan sát các nền kinh tế trong khu vực như Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc có thời gian liên tục đến 5 – 6 năm tăng trưởng 2 con số nhưng trước đó đều phải có bước đệm khoảng 7 – 8% để có thể “cất cánh”. Việt Nam cũng như vậy!
Khoảng thời gian từ nay đến cuối năm không còn nhiều. Để đạt được mức tăng trưởng trên 8% cho cả năm thì các tháng cuối năm phải có mức tăng trưởng 8,5%, thậm chí là trên 9%.
Dư địa lớn nhất để tạo đà tăng trưởng này chính là đầu tư công. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công hiện còn thấp. Nếu từ nay đến cuối năm thực hiện được giải ngân 95%, thậm chí là 100% sẽ tạo ra được động lực, sức lan toả rất lớn.
Dư địa thứ hai là việc thời điểm cuối năm là khoảng thời gian mà tổng cầu của nền kinh tế có sự “bùng nổ”. Đó là các dịp tổng kết, lễ hội, tết dương lịch và âm lịch “ùa” lại với nhau để có thể kích thích tổng cầu.
Dư địa thứ ba là có sự thay đổi trong thu nhập, cụ thể là thu nhập khả dụng của người dân tăng lên.
Xuất nhập khẩu tạo lực đẩy lớn cho nền kinh tế.
Bên cạnh đó từ tháng 9, 10 đến nay xuất nhập khẩu đều đạt con số 81 – 82 tỷ USD và các tháng 11 và 12 còn có thể đạt con số cao hơn để tiệm cận dần mốc 1.000 tỷ trong kim ngạch xuất nhập khẩu. Có thể nói, lực đẩy của xuất nhập khẩu sẽ rất mạnh, ngoài ra là đầu tư nước ngoài vào Việt Nam tiếp tục gia tăng, khu vực kinh tế tư nhân đang có các khởi sắc.
Đó là chưa kể đến lực đẩy từ các chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Dù chi phí ban đầu cao nhưng về lâu dài sẽ tạo lực đẩy rất tốt. Nếu những lực đẩy trên được huy động triệt để thì khả năng tăng trưởng cả năm trên 8% là hoàn toàn hiện thực.
Tập trung phát triển các ngành công nghiệp nền tảng
- Trong bối cảnh đó, theo chuyên gia, ngành Công Thương cần làm gì để đóng góp vào tăng trưởng chung của cả nước?
PGS TS. Nguyễn Thường Lạng: Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm 8,2 - 8,5%, tạo đà tăng trưởng cao cho đất nước, ngành Công Thương đóng vai trò chủ yếu vì tỷ trọng rất lớn trong GDP. Ngành cần tiếp tục duy trì ổn định tình hình sản xuất cũng như đẩy nhanh việc thực hiện các dự án Công Thương để giải ngân triệt để lượng vốn đầu tư công, tạo sức lan toả trong ngành và ngoài ngành, phát huy giá trị cốt lõi của ngành và nâng cao lợi thế so sánh, coi trọng đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để hướng vào làm chủ công nghệ chiến lược.
PGS, TS Nguyễn Thường Lạng
Phát triển các ngành công nghiệp nền tảng, ngành công nghệ cao, đổi mới sáng tạo từng giờ, từng phút, từng sản phẩm và dịch vụ theo hướng tăng tỷ trọng công nghệ cao, lao động trình độ cao, tỷ trọng chất xám lớn, giảm thiểu lao động rẻ, giảm lãng phí.
Điều chỉnh từng bước cơ cấu công nghiệp để tạo đà mở rộng tỷ trọng sản xuất sản phẩm công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn, hình thành hệ sinh thái công nghiệp mới, đổi mới sáng tạo, số hoá, xanh hoá, phát huy vai trò dẫn dắt và huy động nguồn lực vào mở rộng sản xuất, tái cơ cấu, mở rộng thị trường cả trong và ngoài nước, hình thành và minh bạch chuỗi giá trị theo tiêu chuẩn mới...
Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu để giữ nhịp độ phát triển và không bị mất thị trường. Việc đẩy mạnh kích cầu cuối năm thông qua lễ hội, mùa khuyến mãi cần đẩy mạnh. Cần chú ý đến việc tận dụng triệt để các ưu đãi hiệp định thương mại để tăng cường mở rộng quy mô kinh tế. Coi trọng phát triển sâu các chuỗi giá trị để tăng hàm lượng giá trị gia tăng. Mở rộng kết nối đa dạng, nhiều tầng với đối tác quốc tế. Tăng cường sự thâm nhập sâu của doanh nghiệp vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Đặc biệt, coi trọng tổ chức các sự kiện xúc tiến thương mại cuối năm để tăng cầu và đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ, tham gia xây dựng hệ thống tiêu chuẩn xanh cho từng ngành hẹp trong Công Thương, tăng cường tuyên truyền và đối ngoại Công Thương để cải thiện thương hiệu sản phẩm ngành.
Thúc đẩy phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới, tham gia sâu vào các sàn hàng hoá quốc tế để đưa hàng Việt Nam lên sàn quốc tế, tạo sức bật cho năm sau. Hoàn thiện hệ thống thông tin và cảnh báo sớm tác động bất lợi và các loại rủi ro để có phương án phòng ngừa...
Xin trân trọng cảm ơn ông.
Chú trọng tổ chức các sự kiện xúc tiến thương mại cuối năm để tăng cầu và đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ, tham gia xây dựng hệ thống tiêu chuẩn xanh cho từng ngành hẹp trong Công Thương, tăng cường tuyên truyền và đối ngoại Công Thương để cải thiện thương hiệu sản phẩm ngành.