Đóng

Chiếc quạt giấy dó đặc biệt tại Hội chợ Mùa Thu

Tại Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - năm 2025, có một góc nhỏ, những chiếc quạt giấy truyền thống mang trong mình câu chuyện cảm động về nghề, về người và ký ức tuổi thơ Việt.

Câu chuyện chiếc quạt giấy dó đặc biệt tại Hội chợ Mùa Thu

Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - năm 2025 là hội chợ quốc gia có quy mô đặc biệt lớn. Quy tụ hơn 2.500 doanh nghiệp, trong đó 100 doanh nghiệp nước ngoài đến từ nhiều châu lục. Với 2.500 gian hàng và hơn 10.000 sản phẩm được trưng bày, giao thương, hội chợ trở thành không gian kết nối kinh tế, văn hóa và sáng tạo giữa các vùng miền. Hội chợ được diễn ra từ ngày 25/10 đến 04/11 tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (Hà Nội). 

Chiếc quạt giấy dó châm kim nan tre tưởng chừng giản dị, mộc mạc nhưng chứa đựng giá trị văn hoá làng nghề truyền thống vô giá. Ảnh: Thanh Thảo.

Giữa ánh sáng rực rỡ của hàng nghìn gian hàng hiện đại, có một gian trưng bày nhỏ, nằm ngay lối đi chính. Ở đó, những chiếc quạt giấy Việt Nam khoe sắc trong gam màu truyền thống, được vẽ tay tinh tế bởi nghệ nhân Lê Thị Lan Hương - một người phụ nữ Hà Nội tâm huyết với việc gìn giữ và lan tỏa văn hóa thủ công truyền thống.

Nổi bật giữa những chiếc quạt ấy là một chiếc quạt giấy dó màu tím châm kim nan tre, mang giá trị đặc biệt, ẩn chứa câu chuyện về người nghệ nhân cao tuổi Mai Thị Choi - người duy nhất còn giữ được bí quyết làm quạt giấy dó cổ truyền của làng nghề Thanh Oai, Hà Nội.

Nghệ nhân quạt Lê Thị Lan Hương. Ảnh: Thanh Thảo.

Nghệ nhân Lê Thị Lan Hương xúc động nói: “Tôi mang chiếc quạt này của nghệ nhân Mai Thị Choi đến Hội chợ không chỉ để giới thiệu một sản phẩm, mà để kể một câu chuyện về người thợ lão làng, nghệ nhân cao niên duy nhất còn sót lại của làng nghề làm quạt Kẻ Vác - Thanh Oai - người đã dành trọn đời mình cho nghề quạt giấy”.

Chiếc quạt giấy là ký ức của những thế hệ người Việt

Ngoài công năng của một sản phẩm thủ công, chiếc quạt giấy còn là biểu tượng của văn hóa Việt, gắn bó với đời sống, nghệ thuật và cả ký ức của nhiều thế hệ.

Trước khi có điện, có quạt máy, chiếc quạt giấy là vật rất đỗi thân thuộc trong mỗi ngôi nhà Việt. Mỗi trưa hè, làn gió mát phe phẩy của chiếc quạt giấy trong tay mẹ, tay bà là yêu thương của sự chở che, bao bọc. Ánh trăng rọi qua hiên nhà, đứa trẻ nằm trong lòng bà, nghe tiếng kể chuyện cổ tích xen nhịp quạt đều đặn, mùi giấy dó thơm thoang thoảng hòa cùng hương gió mát lành.

Nghệ nhân Mai Thị Choi làm nghề quạt giấy dó châm kim nan tre cuối cùng của làng Kẻ Vác, xã Thanh Oai, Hà Nội. Ảnh: NVCC.

Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - năm 2025 được đánh giá là sự kiện xúc tiến thương mại quy mô lớn, nơi hội tụ tinh hoa văn hóa Việt. Tại đây, bên cạnh những gian hàng hiện đại, sản phẩm công nghiệp tiên tiến, là hàng trăm gian trưng bày nghề thủ công truyền thống. Nơi những đôi bàn tay Việt khéo léo kể lại câu chuyện của quê hương, của làng nghề, của ký ức dân tộc qua từng đường nét tinh tế.

Giữa nhịp sống số sôi động, những gian hàng ấy như những “ốc đảo văn hóa”, nơi ta tìm thấy sự tĩnh lặng của ký ức và hơi thở của truyền thống. Trong dòng người tấp nập, hình ảnh chiếc quạt giấy được tạo tác bởi bàn tay nghệ nhân châm kim từng đường nét tỉ mỉ trên từng cánh quạt khiến những vị khách dừng lại thật lâu. Họ không chỉ mua sản phẩm, mà còn tìm thấy một mảnh tâm hồn Việt, ẩn trong từng đường nét thủ công giản dị mà sâu sắc.

Mỗi chiếc quạt là ký ức, là tình thương, là một phần hồn Việt. Tôi muốn lan tỏa tinh thần ấy, để nghề truyền thống không chỉ được giữ lại mà còn sống tiếp trong lòng người trẻ hôm nay. Ảnh: Thanh Thảo.

Nhiều vị khách đến thăm quan hội chợ sớm khi dừng lại trước gian hàng của nghệ nhân Lê Thị Lan Hương đã bày tỏ sự xúc động. Họ chạm tay vào chiếc quạt giấy, ngắm từng họa tiết, rồi mỉm cười như vừa được nghe một câu chuyện xưa cũ. 

Nghệ nhân Lê Thị Lan Hương chia sẻ: “Mỗi chiếc quạt là ký ức, là tình thương, là một phần hồn Việt. Tôi muốn lan tỏa tinh thần ấy, để nghề truyền thống không chỉ được giữ lại mà còn sống tiếp trong lòng người trẻ hôm nay”.

Hồi sinh nghề truyền thống giữa nhịp sống hiện đại

Việc đưa chiếc quạt giấy dó, biểu tượng của sự tinh tế và bền bỉ ở giữa trung tâm triển lãm hiện đại của thành phố còn là một lời tri ân, một cách níu giữ hồn Việt giữa nhịp sống hối hả. Trong làn gió quạt khẽ lay, dường như vẫn nghe thấy hơi ấm từ bàn tay người nghệ nhân. Lặng lẽ mà thẳm sâu, như tình yêu quê hương thấm đượm trong từng sợi giấy, từng nhịp quạt, nhịp đời.

Và chính sự tìm tòi, kết nối của nghệ nhân Lê Thị Lan Hương để giới thiệu sản phẩm độc đáo này đã tạo nên giá trị vô giá, dẫu chiếc quạt được bày bán tại Hội chợ Mùa Thu chỉ có giá 200.000 đồng.

Chiếc quạt giấy dó châm kim nan tre do nghệ nhân Mai Thị Choi tạo tác. Ảnh: Thanh Thảo.

Hình ảnh chiếc quạt chính là sự hồi sinh của một nghề xưa, là cầu nối thế hệ, giữa bàn tay người đi trước và khát vọng người tiếp nối. Hành trình nghệ nhân Lê Thị Lan Hương mang chiếc quạt của bà Mai Thị Choi trưng bày tại hội chợ chính là thắp lại ký ức, nuôi dưỡng di sản trong hơi thở hôm nay.

Ở đó, là sự chạm tay giữa truyền thống mộc mạc và không gian triển lãm lung linh. Một chiếc quạt nhỏ bé chứa đựng câu chuyện về tình yêu nghề, lòng biết ơn và ý thức gìn giữ bản sắc dân tộc, bởi giá trị thật sự nằm ở cách những người làm nghề lặng thầm nối dài sự sống cho di sản cha ông, để trong từng làn gió khẽ lay kia, vẫn còn phảng phất hồn xưa của đất Việt.

Gian hàng quạt giấy nhiều màu sắc được đặt ngay tại trung tâm lối vào sảnh chính của Trung tâm triển lãm Quốc gia VEC. Ảnh: Thanh Thảo.

Và có lẽ, đó cũng chính là ý nghĩa sâu xa nhất của Hội chợ Mùa Thu - nơi kết nối giao thương, nơi nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại. Nơi những giá trị văn hóa Việt được nâng niu, gìn giữ và lan tỏa. Mỗi sản phẩm trưng bày, mỗi gian hàng thủ công tại hội chợ sẽ là những nốt nhạc du dương trong bản giao hưởng của văn hóa dân tộc, giản dị, mộc mạc nhưng ngân vang mãi.

Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - năm 2025 là nơi góp mặt của hàng nghìn sản phẩm tinh hoa từ khắp các vùng miền trên cả nước: Từ lụa Vạn Phúc, gốm Bát Tràng, mây tre đan Phú Vinh, làng gỗ Đồng Kỵ đến quạt giấy Thanh Oai. Mỗi sản phẩm là một mảnh ghép văn hóa đặc sắc, được giới thiệu đến bạn bè quốc tế.

Phóng viên Báo Công Thương sẽ tiếp tục là cầu nối, kể thêm những câu chuyện đáng nhớ về con người, làng nghề và những giá trị Việt đang được hồi sinh trong nhịp sống đương đại.

Thanh Thảo