Chống hàng giả: Lá chắn cho doanh nghiệp kinh doanh chân chính

Trong bối cảnh nền kinh tế đang bước vào giai đoạn phát triển mới theo tinh thần Nghị quyết 68 của Chính phủ, yêu cầu xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và thương hiệu Việt Nam đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Hàng giả, hàng nhái không chỉ gây tổn hại cho doanh nghiệp kinh doanh chân chính mà còn làm méo mó thị trường, suy giảm niềm tin xã hội và cản trở động lực đổi mới sáng tạo.

Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhằm làm rõ vai trò của việc chống hàng giả đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và nền kinh tế quốc gia.

- Thưa ông, trong bối cảnh nền kinh tế đang bước vào giai đoạn phát triển mới theo tinh thần Nghị quyết 68 của Chính phủ, việc bảo vệ thương hiệu và đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển dài hạn của doanh nghiệp và nền kinh tế?

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu: Hiện nay, nền kinh tế đang chuyển mình mạnh mẽ theo định hướng đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững. Trong bối cảnh đó, việc thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh minh bạch, chính đáng là yêu cầu cấp thiết. Các thương hiệu nội địa cần được bảo vệ một cách thực chất, không chỉ để khẳng định vị thế mà còn để duy trì sự cạnh tranh công bằng trên thị trường.

Hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại cho doanh nghiệp chân chính mà còn cản trở sự phát triển của cả nền kinh tế. Chúng làm xói mòn niềm tin thị trường, kìm hãm sáng tạo và xâm hại nghiêm trọng đến các giá trị cốt lõi như quyền sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu hàng hóa. Do đó, cần có cơ chế bảo vệ hữu hiệu hơn cho sản phẩm chính hãng, mở rộng cơ hội phát triển cho doanh nghiệp chân chính và khuyến khích các nghệ nhân, nhà sáng chế, nhà thiết kế trong nước tiếp tục cống hiến.

- Thời gian qua, nhiều đợt cao điểm chống hàng giả, hàng nhái đã được triển khai tại các địa phương. Theo ông, hiệu quả và ý nghĩa của các hoạt động này được thể hiện ra sao trong việc bảo vệ thị trường và hỗ trợ doanh nghiệp?

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu: Tôi cho rằng, đây là những nỗ lực đúng hướng và đáng ghi nhận. Các đợt cao điểm kiểm tra, xử lý hàng giả đã phần nào giúp lập lại trật tự thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh hơn. Khi doanh nghiệp chân chính không còn phải cạnh tranh với những đối thủ làm ăn phi pháp, họ có thêm lá chắn để đầu tư vào chất lượng, đổi mới công nghệ và phát triển thương hiệu.

Về dài hạn, đây là bước đi thiết yếu để nâng cao vị thế hàng Việt, đồng thời khẳng định cam kết của Nhà nước trong việc xây dựng một thị trường thương mại văn minh, minh bạch.

- Thưa ông, sau các đợt cao điểm kiểm tra, xử lý hàng giả, hàng nhái tại một số địa phương, vẫn có ý kiến cho rằng, tình trạng vi phạm còn diễn biến phức tạp. Theo ông, cần làm gì để nâng cao hiệu quả và tính bền vững của công tác chống hàng giả trong thời gian tới?

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu: Để duy trì hiệu quả sau các đợt cao điểm, theo tôi, cần thiết lập cơ chế kiểm tra thường xuyên, kết hợp với hệ thống chế tài đủ mạnh nhằm đảm bảo tính răn đe và ngăn ngừa tái phạm. Bên cạnh đó, cần xây dựng một hệ thống giám sát bền vững, đồng thời minh bạch hóa thông tin về các vụ xử lý vi phạm để tăng cường tính phòng ngừa trong toàn xã hội.

Song song với đó là việc bổ sung các chế tài nghiêm khắc hơn, cả về hành chính lẫn hình sự, đối với các hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái. Doanh nghiệp và người tiêu dùng cũng cần được nâng cao nhận thức, trang bị đầy đủ kiến thức để chủ động nhận diện và phòng tránh các sản phẩm không đảm bảo chất lượng. Chỉ khi có sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng, công tác phòng, chống hàng giả mới đạt hiệu quả thực chất và bền vững.

Tôi cũng cho rằng, cần phát triển thêm các kênh thông tin chính thống, dễ tiếp cận để người dân có thể nhanh chóng cập nhật danh sách sản phẩm vi phạm, cảnh báo từ cơ quan chức năng cũng như hướng dẫn nhận diện hàng giả. Khi người tiêu dùng được trang bị thông tin đầy đủ và kịp thời, họ sẽ trở thành một “lá chắn” hữu hiệu góp phần đẩy lùi hàng hóa gian lận trên thị trường.

- Với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, người dân và cộng đồng doanh nghiệp, ông có lời khuyên nào trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái hiện nay?

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu: Tôi mong rằng, tất cả các chủ thể tham gia thị trường, từ hộ kinh doanh nhỏ, người tiêu dùng cho đến các doanh nghiệp, hãy cùng hành động vì một môi trường thương mại minh bạch. Hãy kinh doanh trung thực, nói không với hàng giả, hàng nhái và đừng vì lợi nhuận ngắn hạn mà đánh đổi uy tín lâu dài. Cần nhận thức rõ rằng, việc sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự mà còn gây tổn hại nghiêm trọng đến quyền lợi của người tiêu dùng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cộng đồng và làm méo mó môi trường cạnh tranh. Điều này không chỉ làm suy giảm niềm tin của xã hội đối với thị trường mà còn kìm hãm sự phát triển lành mạnh của các doanh nghiệp kinh doanh chân chính.

Một nền kinh tế muốn phát triển bền vững không thể dung túng cho những hành vi gian dối. Do vậy, mỗi người dân, mỗi doanh nghiệp hãy trở thành một mắt xích chủ động trong hệ thống phòng chống hàng giả, bằng cách nói không với việc tiêu dùng và kinh doanh sản phẩm không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng. Đây chính là cách thiết thực nhất để chúng ta tự bảo vệ mình và cộng đồng.    

Người tiêu dùng cần nâng cao cảnh giác, ưu tiên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng. Doanh nghiệp cần chủ động bảo vệ thương hiệu, đồng thời phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng khi phát hiện vi phạm. Nếu mỗi người đều thực hiện đúng vai trò của mình, cuộc chiến chống hàng giả sẽ không còn đơn độc mà trở thành trách nhiệm chung của toàn xã hội.

- Trân trọng cảm ơn ông!