Chủ động phổ biến Luật Hóa chất 2025, tránh lúng túng khi có hiệu lực

Luật Hóa chất 2025 – cơ hội để ngành hóa chất bứt phá

Việc sửa đổi, bổ sung luật, các văn bản quy phạm pháp luật luôn là nhu cầu khách quan, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội và phù hợp với thực tiễn. Đặc biệt, trong bối cảnh nền công nghiệp đang được thúc đẩy mạnh mẽ, hoạt động sản xuất, kinh doanh có sử dụng hóa chất ngày càng mở rộng, đa dạng, kéo theo nhiều rủi ro về an toàn, môi trường thì việc hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến hoạt động này ngày càng trở nên cấp thiết.

Sau 17 năm thi hành, Luật Hóa chất năm 2007 đã bộc lộ những bất cập trong quản lý hóa chất, như sự chồng chéo về chức năng và nhiệm vụ giữa các cơ quan quản lý nhà nước. Điều này dẫn đến tình trạng phân tán trách nhiệm và thiếu phối hợp trong giám sát, xử lý vi phạm.

Do đó, theo phân công của Chính phủ, Bộ Công Thương đã thực hiện rà soát, đánh giá tình hình thực hiện Luật Hóa chất năm 2007, làm căn cứ đề xuất xây dựng Luật Hóa chất (sửa đổi) thay thế Luật Hóa chất hiện hành. Ngày 14/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Hóa chất số 69/2025/QH15, luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Về tổng thể, Luật Hóa chất 2025 được xây dựng theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền; đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính; áp dụng tối đa công nghệ thông tin nhằm cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình thực thi.

Cùng với đó, Luật Hóa chất đã bổ sung hiệu lực thi hành và quy định chuyển tiếp phù hợp để không tạo khoảng trống trong quản lý và giảm thiểu khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.

Luật Hóa chất 2025 được nhận định là bước cụ thể hóa quan trọng, kịp thời thể chế hóa đầy đủ, toàn diện các chủ trương, chính sách của Đảng về phát triển bền vững ngành công nghiệp hóa chất, đồng thời góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, an toàn xã hội, bảo vệ con người, cơ sở vật chất, tài sản, môi trường.

Tại Hội nghị phổ biến Luật Hóa chất năm 2025 do Sở Công Thương Hải Phòng phối với với Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) tổ chức mới đây, ông Phạm Huy Nam Sơn, Phó Cục trưởng Cục Hóa chất đã nhận định: “Luật Hóa chất 2025 hướng tới việc quản lý toàn diện các hoạt động hóa chất, đặc biệt là hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm, hàng hóa. Luật cũng quy định rõ hơn về trách nhiệm an toàn trong chuỗi cung ứng, ứng phó sự cố hóa chất và tăng cường chuyển đổi số thông qua việc áp dụng Hệ thống cơ sở dữ liệu hóa chất quốc gia”.

Ông Sơn cũng nhấn mạnh, bên cạnh việc thúc đẩy phát triển ngành hóa chất theo hướng hiện đại, Luật còn đặt trọng tâm vào bảo vệ sức khỏe con người và môi trường, phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam đang tham gia.

Chính vì vậy, Luật Hóa chất 2025 đã mở đường cải cách thể chế toàn diện, thúc đẩy ngành hóa chất phát triển bền vững, an toàn, đáp ứng yêu cầu mới của thời đại.

Chủ động phổ biến, tránh lúng túng khi luật có hiệu lực

Ngay sau khi Luật Hóa chất 2025 được thông qua, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã ban hành Quyết định 2594/QĐ-BCT về kế hoạch triển khai thi hành luật. Quyết định nhấn mạnh, yêu cầu tổ chức tập huấn chuyên sâu, tăng cường truyền thông, xây dựng chuỗi sự kiện và chuyên mục phổ biến pháp luật, đồng thời chuẩn hóa tài liệu, hướng dẫn kỹ thuật để hỗ trợ doanh nghiệp và cơ quan quản lý địa phương.

Ngay sau đó, Cục Hóa chất đã cùng các địa phương như Hưng Yên, Hải Phòng, Đồng Nai… nhanh chóng tổ chức các hội nghị phổ biến Luật Hóa chất 2025 đến cộng đồng doanh nghiệp. Đây là bước chuẩn bị then chốt, giúp các cơ quan, doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận quy định mới, tạo nền tảng cho quá trình thực thi diễn ra thông suốt và giảm thiểu vướng mắc, phát sinh khi luật sắp có hiệu lực thi hành.

Là địa phương nằm trong nhóm tổ chức sớm, ngày 12/11/2025 vừa qua, Sở Công Thương Thanh Hóa đã tổ chức hội nghị để phổ biến Luật Hóa chất 2025 với sự tham gia của hàng trăm doanh nghiệp, hợp tác xã và cơ sở sản xuất có hoạt động hóa chất trên địa bàn.

Bà Lưu Thị Nga, Trưởng phòng Quản lý công nghiệp (Sở Công Thương Thanh Hóa) cho rằng, việc tổ chức hội nghị không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn mang ý nghĩa cấp bách trong giai đoạn này.

“Luật sẽ có hiệu lực từ đầu năm 2026, thời gian còn lại rất ngắn, trong khi các quy định mới tương đối nhiều và tác động trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp. Nếu không phổ biến sớm, doanh nghiệp sẽ lúng túng khi thực hiện, đặc biệt là các quy định, yêu cầu về an toàn hóa chất, hồ sơ khai báo, điều kiện hoạt động... Vì vậy, việc tổ chức hội nghị, tập huấn là cần thiết để các đơn vị nắm chắc và chuẩn bị đầy đủ trước thời điểm luật có hiệu lực”, bà Nga nhấn mạnh.

Cũng theo nhận định của bà Nga, Thanh Hóa là tỉnh có nhiều cơ sở sản xuất sử dụng hóa chất trong các lĩnh vực công nghiệp. Những doanh nghiệp tham gia hội nghị đều đánh giá cao việc được cung cấp thông tin sớm, rõ ràng và đặc biệt, phần giải đáp thắc mắc trực tiếp từ các chuyên gia, báo cáo viên đã giúp cộng đồng doanh nghiệp nắm chắc quy định mới, tránh tình trạng lúng túng, bị động khi luật đi vào thực tế.

Về phía doanh nghiệp, ông Lê Hữu Trung, cán bộ phụ trách môi trường Công ty TNHH Miza Nghi Sơn (doanh nghiệp chuyên về lĩnh vực sản xuất và tái chế giấy) nêu ý kiến, việc cơ quan chức năng chủ động tổ chức phổ biến luật trong bối cảnh này là một hoạt động thiết thực, giúp doanh nghiệp đủ thời gian để chuyển từ “biết” sang “hiểu và làm”, “chủ động” thay vì “bị động”.

“Nắm bắt thông tin sớm giúp chúng tôi không chỉ biết luật sẽ thay đổi, mà còn có thời gian để nghiên cứu sâu, hiểu rõ bản chất từng quy định mới. Từ đó, chúng tôi có thể xây dựng một kế hoạch hành động chi tiết, phân bổ nguồn lực hợp lý để nâng cấp kho bãi, cập nhật phiếu an toàn hóa chất (SDS), đào tạo lại đội ngũ vận hành và ứng phó sự cố”, ông Lê Hữu Trung cho biết.

Ông Trung chia sẻ thêm, thay vì chờ đến ngày 1/1/2026 mới cuống cuồng tìm hiểu, doanh nghiệp có thể bắt tay vào rà soát ngay từ bây giờ. Những gì chưa phù hợp sẽ được lên kế hoạch cải thiện, những gì còn thiếu sẽ được bổ sung. Sự chủ động này giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro pháp lý, không làm gián đoạn sản xuất và quan trọng hơn là đảm bảo an toàn tuyệt đối trong hoạt động.

Tính đến hiện tại, khoảng thời gian chưa đầy hai tháng là không nhiều đối với các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tổ chức liên quan trong việc nghiên cứu, cập nhật và chuẩn bị các điều kiện thực thi Luật Hóa chất 2025. Chính vì vậy, yêu cầu đặt ra hiện nay không chỉ là hoàn thiện hệ thống văn bản liên quan mà còn phải khẩn trương phổ biến, tập huấn để cộng đồng doanh nghiệp nắm chắc quy định mới, đảm bảo khi luật có hiệu lực sẽ áp dụng thông suốt. Về phía mình, các doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu, cập nhật để trang bị cho mình hành trang pháp lý cần thiết, hạn chế tối thiểu việc vi phạm do chưa nắm rõ quy định mới.