Chuyền đổi kép: Không phải hô khẩu hiệu mà là hướng đi tất yếu

Câu chuyện từ thực tiễn

Chia sẻ tại Diễn đàn “Chuyển đổi kép - Động lực cho tăng trưởng kinh tế: Góc nhìn từ chính sách đến thực tiễn” do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức vào chiều 30/10, ông Nguyễn Hồng Hiển - Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số (Ban Chính sách, chiến lược Trung ương) đã đưa ra những câu chuyện thực tế về các doanh nghiệp thành công trong chuyển đổi kép.

Trong đó, điển hình là Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông. Theo ông Nguyễn Hồng Hiển, đây là doanh nghiệp tiên phong, triển khai sớm và đồng thời cả chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, xây dựng nhà máy thông minh, phát triển sản phẩm LED tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường.

“Nhờ đó, chỉ trong 4 năm gần đây, Rạng Đông duy trì mức tăng trưởng doanh thu bình quân 15-20%/năm, khẳng định vị thế dẫn đầu trong ngành chiếu sáng thông minh của Việt Nam” - ông Nguyễn Hồng Hiển khẳng định.

TS Trần Văn Khải - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho rằng: Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động hưởng ứng chủ trương “chuyển đổi kép” và gặt hái những kết quả ấn tượng, làm minh chứng thuyết phục cho lợi ích của định hướng phát triển mới này. 

Trong đó, Vinamilk, là doanh nghiệp sữa hàng đầu quốc gia, là một điển hình tiên phong. Nhờ lộ trình “xanh hóa” triển khai gần 15 năm qua, đến năm 2024 Vinamilk đã có 3 cơ sở đạt trung hòa carbon và gần 89% năng lượng sử dụng trong sản xuất đến từ năng lượng xanh như điện mặt trời, sinh khối, khí sinh học… thay thế phần lớn năng lượng hóa thạch.

Bên cạnh các “ông lớn”, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng rất năng động chuyển đổi kép. Công ty Faslink (một doanh nghiệp thời trang) đã số hóa 80% quy trình nội bộ qua nền tảng quản trị số, sử dụng AI (SAP Analytics Cloud) để dự báo nhu cầu nguyên liệu, đồng thời tích hợp bộ tiêu chuẩn ESG vào quản trị sản xuất nhằm giảm lãng phí và thân thiện môi trường.

Hay Công ty Phúc Sinh, một nhà xuất khẩu nông sản, đã áp dụng phân tích dữ liệu lớn và tự động hóa dây chuyền để kiểm soát chất lượng sản phẩm và minh bạch nguồn gốc, đáp ứng các tiêu chuẩn “xanh” của thị trường xuất khẩu.

Phát biểu tại diễn đàn, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi kép (số hóa và xanh hóa) đã trở thành một yếu tố then chốt, điểm tựa cho doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. 

Theo kết quả từ Bộ Công Thương, việc áp dụng công nghệ số và hệ thống quản lý năng lượng thông minh giúp doanh nghiệp giảm 10 - 15% chi phí vận hành, tăng 20% năng suất và giảm 5 - 8% phát thải CO₂ mỗi năm. Trong khi đó, McKinsey & Company tính toán, chuyển đổi số trong sản xuất có thể tăng năng suất lao động khoảng 30% và giảm chi phí chuỗi cung ứng từ 15 - 20%.

“Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang diễn ra mạnh mẽ trong các doanh nghiệp sản xuất. Quá trình này không chỉ tác động tích cực đến năng lực nội tại, năng lực cạnh tranh của từng doanh nghiệp mà còn góp phần rất lớn vào hiện thực hoá mục tiêu Netzero của Việt Nam” - ông Hoàng Quang Phòng nêu thông tin.

Vai trò của con người trong chuyển đổi kép

Có thể nói, chuyển đổi kép đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay. Đồng thời, là động lực để Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số vào giai đoạn 2026-2030.

Liên quan đến vấn đề này, ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho rằng: Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là yêu cầu tất yếu đối với cộng đồng doanh nghiệp hiện nay, nhất là với doanh nghiệp ngành dệt may khi chủ yếu xuất khẩu sang thị trường châu Âu, đây là một trong những thị trường đòi hỏi cao về chuyển đổi kép.

Đồng tình với quan điểm, chuyển đổi kép là yêu cầu tất yếu đối với doanh nghiệp hiện nay, tuy nhiên theo ông Phạm Hồng Quất - Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ - Bộ Khoa học và Công nghệ: Để chuyển đổi kép thành công thì vấn đề thay đổi tư duy đóng vai trì quan trọng.

“Bởi nếu công nghệ mới mà tư duy cũ thì cũng không thể tiến hành chuyển đổi kép”- ông Phạm Hồng Quất  khẳng định.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Đình Thắng - Phó Chủ tịch Hội Tin học Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam cho rằng: Chuyển đổi số là quá trình tích hợp công nghệ số vào tất cả các lĩnh vực của  doanh nghiệp như quản trị điều hành, tài chính, sản xuất,  kinh doanh, tiếp thị và dịch vụ khách hàng…

Chuyển đổi số không chỉ là áp dụng công nghệ mới mà còn là sự thay đổi trong tư duy, văn hóa doanh nghiệp và cách thức hoạt động để giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, nâng cao hiệu quả hoạt động và cải thiện trải nghiệm khách hàng; thay đổi cách thức mà doanh nghiệp tương tác với khách hàng, đối tác và nhân viên, sử dụng dữ liệu để đưa ra quyết định, tự động hóa quy trình và phát triển các mô hình kinh doanh mới. 

Trong khi đó, chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp là quá trình thay đổi mô hình hoạt động, sản xuất và quản lý nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, hướng tới phát triển bền vững.

Như vậy, chuyển đổi kép (số và xanh) giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả vận hành, giảm chi phí, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và xây dựng hình ảnh thương hiệu bền vững. thông qua việc giảm tác động môi trường, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đóng góp vào trách nhiệm xã hội.

Từ phân tích trên, ông Nguyễn Đình Thắng cho rằng: “Chuyển đổi kép là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự quyết tâm, quyết liệt mạnh mẽ từ lãnh đạo doanh nghiệp và toàn bộ nhân viên, đồng thời với việc tận dụng cơ hội từ chính sách, công nghệ, quan hệ hợp tác và chiến lược cụ thể, đầu tư đủ và dài hạn của doanh nghiệp”.

Ông Nguyễn Hồng Hiển - Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Ban Chính sách chiến lược trung ương: Chuyển đổi kép không chỉ để tăng trưởng nhanh, mà để tăng trưởng bền vững, tạo năng lực cạnh tranh dài hạn cho doanh nghiệp và rộng hơn là cả nền kinh tế Việt Nam. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không phải hai con đường song song, mà là hai động cơ cùng kéo nền kinh tế tiến lên.