Mùa vàng ở bản Cờ Đỏ
Đi qua cánh rừng bằng lằng to bằng 3-4 vòng tay người ôm, bản Cờ Đỏ nằm ở một khu vực riêng biệt so với các bản, làng khác.
Cũng như nhiều bản, làng tại xã Thượng Trạch, tỉnh Quảng Trị những ngày tháng Chín này, bà con dân bản đang đến vụ thua hoạch lúa nương. Trên đường đi, nghe chia sẻ của các đồng chí cán bộ xã Thượng Trạch về vụ mùa năm nay thu hoạch được nên bà con “ấm cái bụng hơn”.
Chạy từ đầu đường vào bản, ở sân dưới các ngôi nhà sàn, từng mẹt lúa lớn đã được bà con nhân dân trải ra, phơi phóng, tận dụng nắng lớn sau những đợt mưa rừng dài ngày, nhóm phóng viên chúng tôi ai nấy đều vui mừng.
Bà con ở bản Cờ Đỏ chủ yếu là đồng bào dân tộc Ma-Coong, trước đây, bà con canh tác theo lối “chặt - đốt - cốt - trỉa”, đời sống chủ yếu dựa vào rừng. Hết đồ ăn bà con vào rừng, làm nhà bà con cũng vào rừng, rừng tự nhiên được ví von như cái tủ lạnh của người dân nơi đây.
Đi vòng quanh các con đường bê-tông trong bản, ông Đinh Liếp - Bí thư Chi bộ bản Cờ Đỏ đón chúng tôi vào nhà. Ông Liếp cho hay, ở bản có 71 hộ dân, trong đó có 8 đảng viên. Các đảng viên ở đây sinh hoạt thường xuyên, nâng cao ý thức cộng đồng. Do đó, Cờ Đỏ là bản có môi trường vệ sinh sạch sẽ, bà con chung sống hoà thuận.
Ông Đinh Liếp cho biết, trong 8 đảng viên ở Chi bộ bản Cờ Đỏ, có 2 đảng viên phát triển kinh tế giỏi là Đinh Dương và Đinh Xiệp. Tại các cuộc sinh hoạt chi bộ, sau khi tuyên truyền đường lối của Đảng, chính sách của nhà nước, chúng tôi chia sẻ về việc hỗ trợ, hướng dẫn để cùng nhau phát triển kinh tế.
Bà con bản Cờ Đỏ phấn khởi vì lúa được mùa.
“Chúng tôi cùng nhau học tập để phát triển kinh tế rừng bền vững, phát nương, làm rẫy, hướng dẫn nhau chăn nuôi làm sao đạt được hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, khác với các bản khác, bản Cờ Đỏ hiện chưa có điện lưới, do đó bà con nơi đây vẫn mong chờ “điện nó chạy vào bản” cho bà con đỡ vất vả”- ông Liếp chia sẻ.
Vừa kể câu chuyện, ông Đinh Liếp dẫn chúng tôi thăm một vòng bản Cờ Đỏ. Đúng như tên gọi, ở bản Cờ Đỏ, lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới khắp các ngôi nhà sàn, các con đường trong bản. Dưới cái nắng trưa ngày thu tháng Chín, chị Y Muôn đang phơi lúa ở sân, mặt chị tươi vui vì năm nay được mùa, thóc lúa nhiều hơn, con cái được “ấm cái bụng” hơn.
Bí thư Chi bộ bản Cờ Đỏ Đinh Liếp chia sẻ: "Phải phát triển kinh tế dưới tán rừng, tập trung chăn nuôi, hướng dẫn bà con làm ra các sản phẩm từ khâu nuôi trồng, sản xuất đến chế biến để gửi về xuôi tiêu thụ mới hết cái nghèo được".
Trước các ngôi nhà sàn trên đường vào bản, những vựa lúa nương được bà con phơi nắng trước khi cất vào bồ lúa.
Ông Nguyễn Trường Chinh - Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch cho hay: “Thời gian qua, địa phương tiếp tục hỗ trợ bản Cờ Đỏ nói riêng và các bản trong xã nói chung về định hướng phát triển kinh tế dưới tán rừng, trồng cây dược liệu, giúp người dân ổn định thu nhập, nâng cao đời sống. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp. Nhiều loại cây trồng chủ lực đạt kế hoạch gieo trồng đề ra, năng suất tiếp tục được cải thiện, các mô hình chuyển đổi mang lại thu nhập cao hơn 3 - 7 lần so với trồng lúa rẫy. Bám sát khung lịch thời vụ, theo đúng kế hoạch, chỉ đạo tốt công tác phòng trừ sâu, bệnh hại trên cây trồng”.
Ông Hồ Văn Thanh- Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch cho hay, hiện nay, tổng diện tích gieo trồng 435,8 ha, tăng 05 ha so với cùng kỳ. Chuyển đổi một số diện tích đất trồng lúa rẫy kém hiệu quả qua mô hình trồng sắn, keo, có 135 hộ trồng keo; 328 hộ đã chuyển đổi sang trồng sắn kết hợp với trồng xen canh cây ngô và lúa.
"Thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát triển lâm nghiệp bằng biện pháp kết hợp trồng rừng với việc giao đất, giao rừng đến từng hộ gia đình. Đặc biệt tổ chức tốt việc chăm sóc, bảo vệ diện tích trồng rừng thay thế, triển khai trồng rừng kinh tế. Chăm sóc và quản lý rừng tự nhiên. Tìm hiểu để xây dựng một số mô hình trồng cây dược liệu có sẳn trong tự nhiên trên địa bàn xã. Tăng diện tích các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao như tràm, keo lai, quế, trám..., phấn đấu cuối năm 2025 toàn xã trồng được trên 300 ha"- ông Thanh chia sẻ.
Chiếc máy xay xát duy nhất của cả xã
Ở bản Cờ Đỏ, hình ảnh các bà, các chị, các mẹ hồ hởi vui tươi đang giã những chày to vào những chiếc cối đầy ắp lúa, gạo mới thu hoạch còn thơm mùi nương rừng làm cho chúng tôi cứ quyến luyến mãi.
Bí thư Chi bộ bản Cờ Đỏ chia tay chúng tôi ra tận cuối bản, trước khi ra về, ông Đinh Liếp chia sẻ niềm tin vào các chính sách của Đảng, Nhà nước để bà con nhân dân nơi đây có được đời sống ấm no. Lần sau ghé Cờ Đỏ, các cán bộ dưới xuôi sẽ ngỡ ngàng vì sự đổi thay.
Trời biên giới về chiều, mùi hương rừng hoà lẫn với mùi lúa nương vừa thu hoạch cứ thoang thoảng trong không gian. Trên đường trở về trụ sở Đảng uỷ xã, đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch hỏi rằng: “Các anh có muốn xem chiếc máy xay xát lúa gạo duy nhất của cả xã không?”. Tất nhiên, với sự hấp dẫn đó, dù đã trải qua một ngày dài chạy quanh các bản, làng với cả trăm cây số đường rừng nhưng không ai tỏ vẻ mệt mỏi trước gợi ý này.
Ở khoảng sân rộng dưới một cây xoài to, chiếc máy xay, xát lúa gạo chạy bằng điện được đặt ngay ngắn tại gian nhà cuối góc sân.
Chiếc máy xay, xát lúa gạo của anh Đinh Xức là chiếc máy xay, xát duy nhất của xã Thượng Trạch.
Chiếc máy xay, xát lúa gạo có động cơ điện ấy được anh Đinh Xức, sinh năm 1991, ở bản Cà Ròong mua về để phục vụ xay, xát lúa gạo cho bà con xung quanh. Vừa nói, vừa làm, Đinh Xức vào nhà khuân ra một thúng gạo to vừa được thu hoạch. Với động tác điêu luyện, Đinh Xức chỉnh máy, bật công tắc, điều chỉnh phễu gạo chuyên nghiệp và cần mẫn như một người công nhân kỹ thuật được đào tạo bài bản từ lâu. Hạt gạo trắng chảy xuống thau, chỉ vỏn vẹn có 5 phút cho một lần xay, xát.
“Giá như ở mỗi bản (cả xã Thượng Trạch hiện có 20 bản) ở đâu cũng có một máy xay, xát lúa gạo thế này thì bà con đỡ vất vả biết bao nhiêu.”- một thành viên đi cùng đoàn chia sẻ.
Ở bản Cờ Đò, giữa những ngày thu ở nhánh Tây rừng Trường Sơn, gia đình ông Đinh Oai và những người bà con trong họ hàng đang ăn mừng lúa mới. Theo chia sẻ của ông Đinh Liếp thì lễ ăn mừng này tổ chức to không kém gì lễ Tết Nguyên đán. Thủ tục là một mâm cỗ đầy đủ các gia vị mới, lúa mới, lá thơm, một con gà trống luộc và rượu cần mới được ủ nấu là thứ không thể thiếu trong phần lễ. Sau nghi thức phần lễ, đại gia đình sẽ ngồi quây quần bên mâm rượu cần, kể cho nhau nghe về các câu chuyện trong đời sống, những câu chuyện về chăn nuôi, cấy lúa cho đến khi chiều muộn thì mọi người ra về quây quần bên gia đình của mình.
Bài 3: Phát triển kinh tế chăn nuôi và du lịch, Thượng Trạch quyết tâm thoát nghèo