Cổ phiếu chứng khoán - định giá hấp dẫn
Chứng khoán sắp kết thúc năm 2025 với mức tăng ấn tượng, nhưng đi cùng là sự phân hóa cao độ giữa các nhóm ngành. Theo thống kê của Chứng khoán Dầu khí (PSI), VN-Index đứng thứ ba thế giới về biên độ tăng từ đầu năm 2025 với 29,1% tính tới ngày 15/11/2025. Tuy nhiên, đóng góp chủ yếu cho con số ấn tượng này chỉ đến chủ yếu từ hai nhóm bất động sản và ngân hàng, chiếm hơn 85% tổng mức tăng của VN-Index trong năm nay.
Điều này dẫn tới một thực tế là VN-Index dù tăng mạnh, nhưng thay đổi giữa các nhóm cổ phiếu không đồng đều, mặt bằng định giá giữa các nhóm ngành có sự chênh lệch đáng kể và điều này trở thành cơ hội cho nhà đầu tư.
Phần lớn đà tăng của VN-Index trong năm 2025 đến từ nhóm bất động sản. Ảnh: PSI
Khi cấu trúc thị trường phân hóa ngày càng mạnh, định giá giữa các nhóm có sự chênh lệch đáng kể. Nhà đầu tư bắt đầu dịch chuyển trọng tâm từ “câu chuyện” sang “giá trị”, từ xu hướng ngắn hạn sang những cơ hội có tính nền tảng và bền vững hơn. Trong bức tranh đó, nhóm cổ phiếu chứng khoán nổi lên như một sự lựa chọn hấp dẫn.
“Hiện P/E của ngành chứng khoán đang ở mức 15,9 lần, thấp hơn nhiều P/E trung bình (16,3x) và vùng đỉnh lịch sử (46,3x). Chúng tôi cho rằng, các cổ phiếu chứng khoán vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng”, nhóm phân tích Công ty Chứng khoán An Bình (ABS Research) nêu quan điểm trong Báo cáo Chiến lược thị trường 2026.
Tương tự, Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI (SSI Research) cho biết, giữ quan điểm tích cực đối với ngành chứng khoán trong năm 2026 với kỳ vọng thị trường sẽ duy trì đà tăng trưởng sau khi Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi và có lộ trình rõ ràng để tiến tới nâng hạng theo MSCI. Trong đó, thanh khoản dự kiến sẽ duy trì ở mức cao nhờ dòng vốn từ cả quỹ thụ động (ETF) và chủ động, cùng sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân tiếp tục duy trì.
Những yếu tố trên sẽ duy trì động lực tăng trưởng lợi nhuận của nhóm cổ phiếu chứng khoán, nhờ khối lượng giao dịch lớn, dư nợ ký quỹ mở rộng.
Cổ phiếu nào sáng giá để “chọn mặt gửi vàng”?
Đi sâu vào nội tại của ngành, hai từ khóa (keyword) được giới phân tích nhắc tới nhiều nhất gần đây khi dự báo về cổ phiếu ngành chứng khoán là “đầu ngành” và “định giá phù hợp”.
SSI Research trong báo cáo phân tích ngành gần đây cho rằng, những công ty chứng khoán có vốn lớn sẽ có lợi thế vượt trội trong chu kỳ tăng trưởng lần này, khi hoạt động tăng vốn giúp mở rộng thêm năng lực cho vay ký quỹ. Tương tự, ABS Research cũng đưa ra lưu ý trong Báo cáo Chiến lược thị trường 2026, nhà đầu tư nên cân nhắc và lựa chọn đầu tư vào các nhịp điều chỉnh đối với nhóm cổ phiếu đầu ngành có định giá phù hợp và câu chuyện riêng.
Về định giá, theo dữ liệu của FiinPro, mức định giá theo thu nhập (P/E) trung bình của ngành chứng khoán tới giữa tháng 11 khoảng 15,6 lần. Trong top 10 cổ phiếu chứng khoán có vốn hóa cao nhất, có 4 cổ phiếu ở dưới mức trung bình này, gồm VPX (P/E 15,3 lần), SSI (15,2 lần), VIX (7,9 lần) và VND (14 lần).
Trong bối cảnh thị trường đang phân hóa cao, trong khi nhiều công ty chứng khoán đặt mục tiêu lợi nhuận tăng mạnh, mức định giá thậm chí còn hấp dẫn hơn. Như Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS), 5 năm tới mục tiêu tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt hơn 32%/năm. Riêng năm 2025, công ty đã thông qua điều chỉnh kế hoạch lợi nhuận trước thuế lên 4.450 tỷ đồng, đứng thứ 2 toàn ngành.
Với định giá theo giá trị sổ sách (P/B), mức trung bình toàn ngành tới cuối năm 2025 khoảng 2 lần. Trong đó, riêng top 3 công ty chứng khoán vốn hóa cao nhất thị trường chỉ có VPX ở dưới mức này, trong khi TCX và SSI có mức P/B lần lượt là 2,5 và 2,3 lần.
Ở khía cạnh quy mô, bảng xếp hạng bắt đầu có sự tráo trộn trong ba năm gần đây với sự xuất hiện của những cái tên mới, đáng chú ý là Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS, HoSE: VPX).
VPBankS đứng top 3 nhóm công ty chứng khoán có quy mô vốn tự có lớn nhất thị trường.
Từ quy mô vốn vài trăm tỷ đồng, VPBankS tăng vốn điều lệ lên 15.000 tỷ chỉ 1 năm sau khi “về chung nhà” với VPBank và tiếp tục vươn lên mức 18.750 tỷ đồng sau khi chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) vào trung tuần tháng 11. Kết quả này giúp VPBankS đứng top 3 nhóm công ty chứng khoán có quy mô vốn tự có lớn nhất thị trường, cùng với TCBS và SSI.
Quy mô vốn lớn giúp các công ty có dư địa mở rộng hoạt động, đặc biệt là cho vay ký quỹ (margin). Sau giai đoạn trầm lắng cuối năm 2022 và đầu năm 2023, dư nợ margin toàn thị trường đã phục hồi liên tục 3 năm liên tiếp và đạt kỷ lục gần 370.000 tỷ đồng vào cuối quý III/2025 (tăng 51,7% so với đầu năm). Điều này giúp lợi nhuận mảng cho vay ký quỹ toàn ngành sau 9 tháng năm nay đạt gần 9.400 tỷ đồng, tăng 54%, tiếp tục là mảng mang lại lợi nhuận ổn định và chiếm trọng số lớn nhất trong cơ cấu lợi nhuận.
Tuy nhiên, một thực tế là nhiều công ty chứng khoán đã chạm giới hạn cho vay ký quỹ tối đa bằng 200% vốn chủ sở hữu. Trong khi đó, với nguồn vốn được bổ sung sau thương vụ IPO, hạn mức cho vay margin của VPBankS được mở rộng lên hơn 66.000 tỷ đồng. Từ đó, hạn mức cho vay margin còn lại của công ty khoảng 40.000 tỷ đồng.
“Bất chấp việc nhà đầu tư ngoại bán ròng liên tục, con số này cho thấy dòng vốn nội địa vẫn đang nắm giữ vai trò dẫn dắt và tâm lý lạc quan của các nhà đầu tư trong bối cảnh nền kinh tế đang tăng trưởng tích cực”, ABS Research nhận định.