Lợi thế cộng hưởng đồng bộ các yếu tố cốt lõi
Bà Lê Thị Kim Phương, Giám đốc Sở Công Thương TP. Đà Nẵng cho biết, để phát triển logistics, điều quan trọng nhất là "chân hàng". Thành phố không có nguồn hàng tại chỗ dồi dào như TP. Hồ Chí Minh hay TP. Hải Phòng, vì vậy, trong thiết kế chính sách, thành phố định hướng trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa quốc tế.
Chuyên gia logistics nhận định, Đà Nẵng có những tiềm năng, lợi thế để trở thành điểm trung chuyển hàng hóa quốc tế
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty CP Tư vấn thiết kế Cảng - Kỹ thuật biển, chuyên gia tư vấn độc lập lĩnh vực logistics cho rằng, định hướng trên hoàn toàn phù hợp với những tiềm năng, lợi thế của thành phố.
Theo ông Tuấn, Đà Nẵng đang đứng trước cơ hội lịch sử để chuyển mình thành một trung tâm logistics và thương mại quốc tế hàng đầu khu vực. Lợi thế của Đà Nẵng không nằm riêng lẻ ở từng hạ tầng, mà là sự cộng hưởng đồng bộ giữa các yếu tố cốt lõi.
Thành phố có vị trí "cửa ngõ kép" độc tôn là điểm cuối ra biển Đông của Hành lang kinh tế Đông - Tây (EWEC) và là cửa ngõ của miền Trung. Đây là lợi thế địa kinh tế.
Có hạ tầng đột phá là cảng Liên Chiểu với khu bến container chuyên dụng, Nhà nước đã đầu tư hạ tầng hàng hải công công, nằm trong vịnh có độ sâu luồng tốt, ít sa bồi, khả năng tiếp nhận tàu tải trọng lớn, đưa Đà Nẵng trở thành "mắt xích" quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, sánh ngang với Hải Phòng (Lạch Huyện) và Bà Rịa - Vũng Tàu (Cái Mép).
Bên cạnh đó, Đà Nẵng có những cơ chế vượt trội với khu thương mại tự do (FTZ) tạo "cú hích" về thể chế, tạo ra môi trường đầu tư phi thuế quan, thủ tục thông thoáng. Sự kết hợp giữa cảng biển nước sâu (dòng hàng) và khu thương mại tự do (dòng tiền và chính sách) tạo nên một hệ sinh thái logistics hoàn chỉnh, tối ưu hóa chi phí và thời gian cho nhà đầu tư.
Ngoài ra, Đà Nẵng đóng vai trò "hạt nhân điều phối" của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Thành phố cung cấp hạ tầng cửa ngõ và dịch vụ logistics cấp cao (tài chính, pháp lý, kho ngoại quan), hỗ trợ đắc lực cho các vùng sản xuất công nghiệp ở các địa phương lân cận.
Những yếu tố trên giúp cho Đà Nẵng hoàn toàn có thể trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa quốc tế.
Ông Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty CP Tư vấn thiết kế Cảng - Kỹ thuật biển, chuyên gia tư vấn độc lập lĩnh vực logistics
Đà Nẵng phải làm gì?
Có lợi thế, nhưng để biến lợi thế tiềm năng thành hiện thực, theo chuyên gia Phạm Anh Tuấn, TP. Đà Nẵng cần có định hướng cụ thể trong khu hút luồng hàng đường biển và đường hàng không.
Đối với đường biển, cảng biển Đà Nẵng đang có 2 chức năng: cửa ngõ miền Trung và cửa ngõ Hành lang kinh tế Đông Tây (EWEC); là điểm trung chuyển hàng hóa quốc tế.
Về trung chuyển hàng hóa, sẽ có 2 luồng hàng, gồm hàng trên tuyến EWEC và hàng trung chuyển quốc tế khác.
Đối với hàng trên tuyến EWEC, cảng Liên Chiểu cần định hướng thu hút hàng container (hàng đóng thùng), hàng sạch như hàng công nghiệp, máy móc…; òn hàng quặng, than sẽ ở một số cảng khác. Vì vậy, cần có sự liên kết giữa các cảng tại miền Trung và định hướng thu hút hàng hóa cụ thể.
Đối với hàng trung chuyển quốc tế, để thu hút được luồng hàng hóa này, quan trọng nhất là TP. Đà Nẵng phải thu hút được hãng tàu lớn của thế giới, bởi những hãng tàu này định hình và điều phối phần lớn tuyến, luồng hàng hóa. "Vì vậy, phát triển cảng Liên Chiểu cần đặc biệt chú ý đến lựa chọn được nhà đầu tư chiến lược có sự tham gia của hãng tàu", ông Tuấn lưu ý.
Một yếu tố quan trọng khác là phải gắn kết chặt chẽ cảng biển và khu thương mại tự do. Đây sẽ thành nơi tập trung về hàng hóa, sự gắn kết này là cầu nối để biến Đà Nẵng trở thành trung tâm hàng hóa của cả miền Trung.
Ngoài logistics đường biển, TP. Đà Nẵng cần tính toán để khai thác tốt logistics hàng không với lợi thế 2 sân bay. Chuyên gia logistics đề xuất: “Hãy tính sân bay Đà Nẵng là trung tâm vận tải hành khách, hàng giá trị cao. Còn trung tâm vận tải hàng hóa chính sẽ đặt tại Chu Lai. Như vậy, 2 sân bay bổ trợ cho nhau”.
Vận tải hàng hóa tại cảng Tiên Sa (TP. Đà Nẵng)
Theo ông Tuấn, cảng Liên Chiểu đang được đầu tư mạnh mẽ và sẽ là cảng hàng hóa chính của TP. Đà Nẵng. Tuy nhiên, muốn trở thành trung tâm trung chuyển quốc tế, cảng Liên Chiểu phải có năng lực tiếp nhận được những tàu mẹ lớn nhất thế giới. Hiện nay, quy hoạch cảng Liên Chiểu chỉ có cỡ tàu 100.000 tấn hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện. “Ở góc độ công tác quy hoạch cảng, tôi thấy Liên Chiểu có những điều kiện thuận lợi hoàn toàn có thể tiếp nhận được những tàu lớn nhất thế giới. TP. Đà Nẵng nên làm việc, đề xuất với các cơ quan liên quan để xem xét định hướng phát triển cho Liên Chiểu có thể phát triển những size tàu lớn nhất thế giới. Có vậy mới hướng tới trở thành cửa ngõ toàn diện cho trung chuyển quốc tế”, ông Tuấn khuyến nghị.
Ngoài cảng chính Liên Chiểu, đối với cảng hỗ trợ, ông Tuấn đề xuất TP. Đà Nẵng nghiên cứu nạo vét luồng cửa lở tại cảng Kỳ Hà đủ năng lực tiếp nhận tàu lên tới 70.000 tấn. “Cảng Kỳ Hà hiện đang bị giới hạ bởi luồng. Đà Nẵng đang hướng tới việc nạo vét luồng cửa lở cho tàu 50.000 tấn. Nhưng đối với vận tải biển nội Á, cỡ tàu 50.000 tấn chưa đủ, có thể tăng lên 60.000 - 70.000 tấn. Chúng ta có thể nghiên cứu nạo vét luồng cửa lửa để tiếp nhận được tàu lên tới 70.000 tấn”, ông Tuấn đề xuất.
Chuyên gia logistics cũng đồng tình với những cơ chế chính sách đặc thù mở rộng, bổ sung cho Khu thương mại tự do Đà Nẵng mà TP. Đà Nẵng đang đề xuất và cho rằng, điều này sẽ thúc đẩy việc hình thành, thu hút đầu tư vào khu thương mại tự do, tạo những cơ chế chính sách vượt trội để thúc đẩy phát triển.