| Ngày Văn hóa Lâm Đồng 2025: Cơ hội quảng bá nông sản Đưa nông sản Việt vào Đức: Cơ hội lớn nhưng còn rào cản Kết nối hai miền, nâng tầm giá trị sản vật Đắk Lắk |
Nâng cao chất lượng đóng gói sản phẩm sầu riêng Việt Nam
Chiều 24/5, tại TP. Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Đắk Lắk tổ chức Hội nghị phát triển ngành hàng sầu riêng bền vững.
|
Toàn cảnh hội nghị |
Chủ trì hội nghị là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy và Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn. Ngoài ra còn có sự tham gia trực tiếp và trực tuyến của lãnh đạo các Bộ, ngành liên quan như Công Thương, Tài chính, Ngoại giao, Ngân hàng Nhà nước cùng đại diện nhiều tỉnh, thành phố trồng sầu riêng sẽ tham dự trực tiếp hoặc trực tuyến.
Đặc biệt, hội nghị còn có sự đóng góp ý kiến, chia sẻ từ những chủ thể trực tiếp trong chuỗi sản xuất sầu riêng từ các doanh nghiệp và hợp tác xã tham gia xây dựng vùng nguyên liệu, cơ sở đóng gói đến nhà xuất khẩu.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đánh giá, sầu riêng là một trong những mặt hàng nông sản tăng trưởng ấn tượng nhất trong thập kỷ qua. Diện tích trồng sầu riêng đã tăng gần 6 lần, lên gần 180.000ha, trong đó, riêng địa bàn tỉnh Đắk Lắk chiếm hơn 30.000ha. Điều này đã đưa loại quả này trở thành trái cây chủ lực trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp.
Vẫn theo lời Bộ trưởng, tháng 7/2022, Việt Nam ký Nghị định thư xuất khẩu chính ngạch sầu riêng sang Trung Quốc. Chỉ sau 2 năm, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đã vượt 3 tỷ USD, đưa sầu riêng trở thành một trong những sản phẩm chiến lược trong cơ cấu xuất khẩu nông sản của Việt Nam.
|
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy phát biểu tại hội nghị |
Tuy nhiên, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đã cảnh báo về những hệ lụy từ phát triển nóng, đặc biệt là các dấu hiệu bất ổn trong 4 tháng đầu năm 2025. Những mâu thuẫn đang ngày càng bộc lộ rõ rệt: giữa tốc độ mở rộng sản xuất và khả năng tổ chức chuỗi cung ứng; giữa yêu cầu kiểm soát chất lượng của thị trường nhập khẩu và năng lực đáp ứng còn hạn chế trong nước.
Theo Bộ trưởng trước hết, cần phân tích toàn diện nguyên nhân của sự tăng trưởng nóng, từ đó nhận diện rõ những nguy cơ tiềm ẩn trong quản lý chất lượng, vùng trồng và khả năng truy xuất nguồn gốc. Việc siết chặt kiểm tra tại các thị trường nhập khẩu, đặc biệt là Trung Quốc, cho thấy yêu cầu ngày càng cao về minh bạch và tiêu chuẩn hóa trong chuỗi cung ứng.
|
Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn đưa ra một số kiến nghị để phát triển bền vững cây sầu riêng |
Cùng với đó, ngành cần nhanh chóng nâng cao năng lực kiểm nghiệm, kiểm dịch, và truy xuất tại các vùng trồng và cơ sở đóng gói. Đây là khâu then chốt để đảm bảo trái sầu riêng Việt Nam giữ vững được thị phần trong các thị trường trọng điểm.
Phát biểu tại hội nghị, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn kiến nghị Bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét, chỉ đạo cơ quan chuyên môn của bộ nghiên cứu, sớm ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu nguyên liệu, chất tạo màu an toàn trong bảo quản sầu riêng.
Đồng thời, lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Lắk cũng đề nghị bố trí thành lập các trung tâm kiểm nghiệm an toàn thực phẩm, trung tâm kiểm dịch thực vật, cơ sở chiếu xạ tại tỉnh Đắk Lắk để thuận tiện cho việc giám sát, kiểm soát dư lượng các hoạt chất, đối tượng kiểm dịch ngay tại địa phương.
Cần khắc phục những tồn tại, hạn chế
Cùng tại hội nghị, các Bộ, ngành, địa phương cũng đã thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, hạn chế của ngành sầu riêng và hướng khắc phục.
| Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy (thứ 3 từ phải qua) và Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn (đầu tiên bên trái) cùng đoàn công tác đi thực địa vùng trồng sầu riêng tại huyện Krông Pắc (Đắk Lắk). |
Hiện tượng tăng trưởng nóng về sản lượng, diện tích và quy mô xuất khẩu. Việc mở rộng diện tích chủ yếu mang tính tự phát, thiếu quy hoạch bài bản và chưa gắn với phát triển vùng nguyên liệu có kiểm soát. Các chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ còn rời rạc, thiếu tính khép kín và cơ chế ràng buộc rõ ràng giữa các bên tham gia. Sự mất cân đối giữa tăng trưởng và năng lực tổ chức chuỗi giá trị đang đặt ngành sầu riêng trước rủi ro lớn: vi phạm kỹ thuật, trả hàng, mất thị trường.
Yêu cầu kỹ thuật của các nước nhập khẩu ngày càng nghiêm ngặt. Yêu cầu kiểm tra nghiêm ngặt kim loại nặng và chất cấm (Cadimi và chất Vàng ô) là các yêu cầu kỹ thuật phát sinh, còn lúng túng ban đầu, đòi hỏi toàn chuỗi giá trị sầu riêng phải có các hành động phù hợp để ứng phó.
Quản lý chất lượng sầu riêng chưa hiệu quả. Năng lực kiểm soát chất lượng và truy xuất nguồn gốc còn yếu, thiếu đồng bộ và không theo kịp tốc độ tăng trưởng nóng. Năng lực thử nghiệm hiện vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu về số lượng, tốc độ và độ đại diện của mẫu, gây ùn tắc cục bộ dẫn tới tình trạng chậm trễ và rủi ro bị trả hàng.
Công nghệ bảo quản và chế biến sầu riêng hiện còn đơn giản, thiếu đồng bộ, chủ yếu phục vụ xuất khẩu dưới dạng tươi hoặc cấp đông. Sự vào cuộc của địa phương chưa rõ nét…
|
Cũng tại hội nghị, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết Bộ đang xây dựng Thông tư hướng dẫn quản lý mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói. Trong đó, quy định rõ sản phẩm nông nghiệp nói chung (có sầu riêng) đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Chẳng hạn, quy trình thu hoạch sản phẩm phải đảm bảo thời gian cách ly của thuốc bảo vệ thực vật; không cho sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với đất; có biện pháp đảm bảo an toàn thực phẩm, kiểm soát sinh vật gây hại và truy xuất nguồn gốc sản phẩm trong quá trình tập kết và vận chuyển sản phẩm từ vùng trồng về cơ sở đóng gói. Có hồ sơ ghi chép quá trình canh tác, thu hoạch và vận chuyển sản phẩm (bao gồm thông tin mua bán và sử dụng vật tư nông nghiệp như giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón; phát hiện sinh vật gây hại; thu hoạch, khối lượng, khách hàng, mã số cơ sở đóng gói) để đảm bảo truy xuất nguồn gốc. Dự thảo Thông tư cũng có quy định thu hồi mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói, nếu sử dụng hoá chất cấm, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ngoài danh mục thuốc bảo vệ thực vật tại Việt Nam trong canh tác, sơ chế, bảo quản… |