Diễn đàn Edtech Việt Nam 2025: Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong giáo dục và đào tạo

Ngày 15/11/2025, tại Hà Nội, Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số (VIDTI) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã tổ chức Diễn đàn Khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong giáo dục (Edtech Việt Nam) lần thứ ba năm 2025, với sự tham dự của lãnh đạo các bộ, ngành, chuyên gia, nhà khoa học và đại diện nhiều cơ sở giáo dục, doanh nghiệp công nghệ trên cả nước.

Phát biểu khai mạc, PGS.TS. Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, nhấn mạnh: "Diễn đàn Edtech Việt Nam là không gian học thuật và đối thoại chính sách nhằm đưa công nghệ, đổi mới sáng tạo trở thành “lực kéo thực chất” trong thực thi Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo."

Khơi thông điểm nghẽn, tận dụng đòn bẩy công nghệ số

Trong khuôn khổ diễn đàn, một trong những vấn đề được các nhà khoa học, nhà quản lý và các đại biểu quan tâm thảo luận chính là điểm nghẽn lớn nhất và đòn bẩy quan trọng nhất để hệ sinh thái Việt Nam tận dụng công nghệ số AI một cách hiệu quả trong bối cảnh Nghị quyết 57-NQ/TW và Nghị quyết 71-NQ/TW.
Phát biểu tại diễn đàn, TS. Nguyễn Quân, Nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Chủ tịch Hội Tự động hoá Việt Nam cho biết: "Thách thức lớn nhất đối với hệ thống giáo dục hiện nay là hạ tầng. Nguồn nhân lực của chúng ta không hề kém, thậm chí không thua bất kỳ dân tộc nào, nhưng chúng ta đi sau về hạ tầng khoa học công nghệ nói chung và hạ tầng AI nói riêng. Những lĩnh vực này đòi hỏi sự đầu tư rất lớn từ Nhà nước, nếu hạ tầng không đáp ứng, người dân ở vùng sâu, vùng xa hay nông thôn sẽ khó có cơ hội tiếp cận công nghệ mới, khó sở hữu các công cụ để làm quen với tất cả các nền tảng công nghệ như: AI, IoT, Big Data hay Blockchain. Dù chúng ta cố gắng đến đâu, tỷ lệ người tiếp cận các nền tảng công nghệ hiện đại vẫn sẽ rất hạn chế nếu thiếu một nền tảng hạ tầng tốt".
Hiện nay, thách thức lớn của hệ thống giáo dục được nhìn nhận là vấn đề hạ tầng. Quá trình xây dựng các đạo luật, bao gồm cả luật về AI, cần nhấn mạnh vai trò và trách nhiệm của Nhà nước, đồng thời khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp trong việc phát triển hạ tầng, phục vụ chuyển đổi số và AI.

Từ góc độ quản trị trường học, GS.TS. Võ Nguyễn Quốc Bảo, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Lang cũng cho rằng: "Vấn đề lớn nhất lúc này không nằm ở công nghệ, mà nằm ở năng lực con người: năng lực sử dụng, năng lực quản trị chuyển đổi số và năng lực quản trị AI của đội ngũ lãnh đạo các trường đại học. Chúng ta phải tập trung phát triển năng lực đó, đồng thời xây dựng văn hóa chuyển đổi số và văn hóa quản trị trong thời đại AI. Khi giải quyết tốt hai yếu tố năng lực và văn hóa, quá trình phát triển mới có thể bền vững hơn".

Theo ông, môi trường đại học với nhiều đơn vị chuyên môn khác nhau đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ và làm việc theo nhóm trên một nền tảng chung nếu thiếu sự liên kết và không xây dựng được một chương trình hành động tổng thể, các trường sẽ dễ rơi vào thế bị động trước các nền tảng và doanh nghiệp nước ngoài, tạo điều kiện để họ khai thác dữ liệu và dần chiếm lĩnh thị trường. Vì vậy, ông nhấn mạnh sự cần thiết của một chương trình hành động thống nhất, từ cấp Nhà nước đến từng trường đại học, nhằm phối hợp hiệu quả trong quản trị dữ liệu và triển khai các chương trình AI.

Giải pháp thiết thực cho giáo dục hiện đại

Đi sâu vào các thách thức thực tiễn và giải pháp cụ thể, PGS.TS. Đỗ Văn Hùng, Phó Chủ tịch Hội Thông tin Khoa học và Công nghệ Việt Nam, đại diện khối nghiên cứu, nhấn mạnh hai vấn đề then chốt: kiểm soát theo Learning Outcome (chuẩn đầu ra) và tự chủ đại học. Theo ông, cả hai chính sách này đã tồn tại từ lâu và được học hỏi từ kinh nghiệm quốc tế nhưng thách thức thực sự nằm ở cách triển khai, chứ không phải ở chính sách.
Tại một số quốc gia, đặc biệt là Mỹ, hiệp hội nghề nghiệp đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng chương trình đào tạo. Các trường đại học hàng đầu thường tham khảo ý kiến hiệp hội và doanh nghiệp để vừa kiểm định chất lượng, vừa đảm bảo chuẩn đầu ra thực tế. Việc xây dựng chương trình cần lắng nghe rộng rãi ý kiến từ tất cả các bên liên quan bao gồm sinh viên, hiệp hội nghề nghiệp và doanh nghiệp.

Đại diện phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Trọng Nhân, Giám đốc Kinh doanh Công ty Cổ phần Zodiac Clarity nhấn mạnh rằng các công trình nghiên cứu, hoạt động xã hội, bài viết trên báo và các nền tảng công nghệ đều là dữ liệu giá trị. Ông đề xuất xây dựng một nền tảng tổng hợp toàn bộ thông tin này, nhằm giúp các trường đánh giá học sinh, sinh viên một cách toàn diện, đa chiều và khách quan.
Các nhà khoa học, nhà quản lý và các đại biểu cũng đã thảo luận nhiều ý kiến nhằm thúc đẩy ứng dụng rộng rãi những tiến bộ về công nghệ số, công nghệ ICT góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục các cấp: từ quản lý giáo dục, hoạt động dạy và học, hoạt động nghiên cứu những công nghệ mới trong lĩnh vực giáo dục, nâng cao năng lực số cho các bên trong hệ sinh thái giáo dục số. Đồng thời, thúc đẩy phát triển quan hệ hợp tác công - tư trong triển khai các sáng kiến chuyển đổi số giáo dục các cấp; từ đó tận dụng và khai thác hiệu quả nguồn lực xã hội nhằm giải quyết các thách thức của giáo dục hiện đại thông qua nền tảng công nghệ số và chuyển đổi số.
Kết luận diễn đàn, PGS.TS. Hoàng Hữu Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số Quốc gia, (Bộ Khoa học và Công nghệ), Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số (VIDTI) khẳng định, Edtech Việt Nam 2025 sẽ là bước đi quan trọng hướng đến xây dựng hệ tham chiếu quốc gia về chuyển đổi số giáo dục, đẩy mạnh kết nối các nguồn lực và chuẩn hóa cách tiếp cận trong triển khai chuyển đổi số trên phạm vi toàn quốc. Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị có liên quan trong nước và quốc tế tổ chức Diễn đàn Edtech Việt Nam trong những năm sau, đưa diễn đàn này lan tỏa trong khu vực và quốc tế.