Điện lưới quốc gia: Cú hích cho Côn Đảo phát triển xanh, bền vững

Dấu mốc lịch sử hạ tầng năng lượng biển đảo

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa tổ chức lễ khánh thành Dự án cấp điện từ lưới điện quốc gia cho đặc khu Côn Đảo (TP. Hồ Chí Minh), với tổng mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng. Dự án có chiều dài 103,7km, cấp điện áp 110kV, sử dụng kết cấu hỗn hợp, lần đầu tiên được xây dựng tại Việt Nam để truyền tải điện vượt biển từ đất liền ra đảo, với điểm đầu là Trạm biến áp 220/110kV Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng cũ (nay TP. Cần Thơ) và điểm cuối Trạm biến áp 110kV GIS (xây mới) tại Côn Đảo.

Trong đó, có 17,5km đường dây trên không trên đất liền và trên biển, 77,7km cáp ngầm xuyên biển từ đất liền ra đảo và 8,5km cáp ngầm trên địa bàn Đặc khu Côn Đảo. Đây là công trình hạ tầng năng lượng trọng điểm, có ý nghĩa đặc biệt trong tiến trình phát triển Côn Đảo thành đặc khu kinh tế, sinh thái biển hiện đại, xanh và bền vững.

Đặc khu Côn Đảo gồm 16 hòn đảo lớn nhỏ giữa biển khơi, cách phường Vũng Tàu khoảng 185km và chỉ cách xã Vĩnh Hải (TP. Cần Thơ) chừng 74km. Với diện tích khoảng 76km² và dân số khoảng 10.500 người, Côn Đảo không chỉ là địa danh linh thiêng của lịch sử dân tộc mà còn có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế, quốc phòng và an ninh quốc gia. Trong nhiều năm, bài toán hạ tầng năng lượng luôn là điểm nghẽn lớn nhất kìm hãm tiềm năng phát triển của vùng đất đặc biệt này.

Theo quy hoạch, Côn Đảo được định hướng phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống người dân, đặc khu Côn Đảo trở thành khu kinh tế - du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng hiện đại mang tầm khu vực và quốc tế, nhu cầu sử dụng điện được dự báo tăng trưởng rất mạnh. Đến năm 2035, đặc khu Côn Đảo cần trên 90 MW công suất điện và đến năm 2045 con số này sẽ vượt 114 MW.

Tuy nhiên, trong giai đoạn trước khi có điện lưới quốc gia, Côn Đảo chỉ được cấp điện từ nguồn diesel với tổng công suất 11,8 MW. Mức công suất hạn chế này chủ yếu đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân và chỉ phục vụ một phần nhỏ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trên địa bàn, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, lâu dài.

Ông Nguyễn Tài Anh, Phó Tổng giám đốc EVN - cho biết: Việc đóng điện xung kích thành công Trạm biến áp 110kV Côn Đảo của dự án vào ngày 4/9/2025 đã thay thế hoàn toàn nguồn điện diesel truyền thống trên đảo bằng nguồn điện lưới quốc gia. Theo tính toán, dự án đáp ứng nhu cầu công suất khoảng 54,5MW đến năm 2030 và 90,2MW đến năm 2035. Đây là dấu mốc lịch sử quan trọng, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế, xã hội, cải thiện chất lượng sống của người dân, bảo vệ môi trường và hệ sinh thái; đồng thời bảo đảm an ninh, quốc phòng và chủ quyền biển đảo quốc gia.

Sau hàng chục năm sống chung với nguồn điện thiếu ổn định, người dân và doanh nghiệp tại Côn Đảo nay đã được đón nhận dòng điện lưới quốc gia ổn định, chất lượng từ đất liền. Cuộc sống trên đảo từ đây bước sang trang mới, mở ra nhiều cơ hội phát triển bền vững.

Cú hích cho du lịch, dịch vụ và kinh tế xanh

Không chỉ các hộ dân, giới kinh doanh du lịch, dịch vụ cũng đặt nhiều kỳ vọng. Chị Hoàng Thị Liên, đại diện Pun Corner Homestay tại khu dân cư số 2, đặc khu Côn Đảo chia sẻ niềm vui: Có điện lưới, tôi mạnh dạn mở rộng dịch vụ, mua thêm thiết bị hiện đại để phục vụ du khách tốt hơn.

Việc đưa điện ra đảo không chỉ giúp nâng cao chất lượng sống mà còn thúc đẩy du lịch, thương mại, giáo dục, y tế và quốc phòng. Ngành điện cũng tích cực hỗ trợ người dân cập nhật thông tin qua ứng dụng điện lực, góp phần xây dựng hạ tầng thông minh, phục vụ phát triển bền vững.

Ông Trần Duy Hiền, Giám đốc khách sạn Marina Bay Côn Đảo, cho rằng, việc hòa điện lưới quốc gia đã tạo ra thay đổi rõ rệt trong hoạt động kinh doanh của đơn vị. Trước đây, khi chủ yếu phụ thuộc vào máy phát điện, hệ thống điện thường xuyên thiếu ổn định, công suất không đủ đáp ứng cho các hạng mục quan trọng như điều hòa trung tâm, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng dịch vụ, đặc biệt với một khách sạn nghỉ dưỡng quy mô 80 phòng. Tình trạng mất điện hoặc điện yếu không chỉ làm gia tăng chi phí bảo trì, sửa chữa thiết bị mà còn hạn chế khả năng tiếp nhận các đoàn khách có yêu cầu cao, nhất là các đoàn hội họp, hội nghị (MICE).

Theo ông Duy Hiền, từ khi có điện lưới, hệ thống vận hành ổn định hơn, doanh nghiệp giảm đáng kể chi phí nhiên liệu chạy máy phát và chi phí kiểm tra, bảo dưỡng hạ tầng điện. Trước đây, tổng chi phí điện mỗi tháng của khách sạn lên tới hơn 200 triệu đồng; nay giảm còn khoảng 130-150 triệu đồng, tương đương tiết kiệm ít nhất 20%. Khoản chi phí tiết giảm này được tái đầu tư vào nâng cấp cơ sở vật chất, góp phần nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Đang chú ý, nguồn điện ổn định còn mở ra dư địa phát triển các sản phẩm du lịch chất lượng cao, phù hợp định hướng du lịch xanh của Côn Đảo. Việc giảm dần phụ thuộc vào máy phát không chỉ hạn chế tiếng ồn, khí thải mà còn giúp doanh nghiệp tự tin đón khách quanh năm, kể cả trong mùa cao điểm

Nền tảng để xây dựng đặc khu xanh, thông minh và bền vững

Về phía chính quyền địa phương, ông Nguyễn Văn Mạnh, Phó Chủ tịch đặc khu Côn Đảo xúc động nhấn mạnh: Việc khánh thành Dự án cấp điện từ lưới điện quốc gia cho đặc khu Côn Đảo có ý nghĩa hết sức to lớn, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội, phục vụ du lịch, đồng thời bảo đảm quốc phòng, an ninh. Đây là dự án được người dân và cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn mong đợi từ lâu, tạo nền tảng quan trọng để thu hút đầu tư và thúc đẩy phát triển xanh và bền vững.

Theo quy hoạch của TP. Hồ Chí Minh, Côn Đảo sẽ được xây dựng theo hướng “xanh và thông minh”, ưu tiên các dự án du lịch thân thiện môi trường, sử dụng năng lượng sạch, phát triển các ngành công nghiệp xanh. Đặc khu cũng triển khai lộ trình chuyển đổi sang phương tiện giao thông điện, trước mắt là xe buýt điện, tiến tới thay thế dần xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Với nguồn điện ổn định và hệ thống lưới điện thông minh, Côn Đảo đủ điều kiện bảo đảm cung ứng điện an toàn, hiệu quả, nhất là trong mùa gió mạnh, qua đó nâng cao sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư chiến lược.

Ở góc độ quản lý nhà nước, ông Phạm Quang Nhựt, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh khẳng định, đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng không chỉ với Côn Đảo mà còn với định hướng phát triển chung của thành phố trong giai đoạn mới.

Việc hoàn thành và đưa dự án vào vận hành đã mở ra giai đoạn phát triển mới, tạo nền tảng hạ tầng năng lượng then chốt để tổ chức lại không gian phát triển theo hướng hiện đại, xanh và bền vững. Đây là điều kiện để thành phố từng bước hình thành các mô hình kinh tế mới dựa trên du lịch chất lượng cao, dịch vụ, thương mại, kinh tế số, kinh tế xanh gắn với bảo tồn di sản lịch sử, văn hóa và hệ sinh thái tự nhiên.

Đặc biệt, nguồn điện ổn định từ lưới quốc gia sẽ tạo điều kiện thuận lợi để thu hút các nhà đầu tư chiến lược vào các lĩnh vực dịch vụ, y tế, giáo dục, logistics và kinh tế biển giá trị gia tăng cao, qua đó nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân. Dự án còn góp phần củng cố tiềm lực quốc phòng, an ninh, bảo đảm hạ tầng kỹ thuật cho các lực lượng làm nhiệm vụ trên biển, đảo. Đồng thời khẳng định mạnh mẽ sự hiện diện, quản lý và phát triển bền vững của Nhà nước trên vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Từ nền tảng hạ tầng năng lượng quan trọng này, TP. Hồ Chí Minh xác định trong thời gian tới sẽ tập trung tiếp tục rà soát, điều chỉnh quy hoạch; thu hút đầu tư có chọn lọc, thân thiện môi trường. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với EVN và các bộ, ngành liên quan trong công tác quản lý, vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, lâu dài cho đặc khu Côn Đảo.

Điện lưới quốc gia không chỉ thắp sáng từng ngôi nhà, từng con đường nơi đảo xa, mà còn thắp lên khát vọng phát triển, hội nhập và vươn ra biển lớn. Từ nền tảng này, Côn Đảo hướng tới trở thành điểm đến du lịch sinh thái, tâm linh tầm quốc tế, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đồng thời khẳng định khát vọng Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển.