Thịt chế biến và sữa vẫn chiếm thị phần lớn nhất
Theo báo cáo của Cơ quan Thống kê Thụy Điển (SCB) và Business Sweden cập nhật đến quý 1/2025, ngành chế biến thực phẩm tiếp tục là trụ cột trong nền công nghiệp chế biến của quốc gia Bắc Âu này, đóng góp lớn vào GDP và xuất khẩu. Phân khúc thịt chế biến giữ vững vị trí dẫn đầu với khoảng 20% thị phần, gồm các sản phẩm chủ lực như xúc xích, thịt nguội, thịt đóng hộp và đông lạnh. Thụy Điển xuất khẩu thịt chế biến chủ yếu sang Đức, Đan Mạch và Na Uy.
Trong khi đó, ngành sản phẩm từ sữa chiếm khoảng 17,3% thị phần, với các tên tuổi lớn như Arla Foods giữ vai trò thống lĩnh. Ngoài các sản phẩm truyền thống như sữa tươi, bơ, phô mai và sữa chua, các dòng sản phẩm không chứa lactose và sữa thực vật như sữa yến mạch đang tăng trưởng vượt bậc, nhờ nhu cầu tiêu dùng lành mạnh và xu hướng ăn chay đang lan rộng tại châu Âu.
Doanh nghiệp Việt Nam có nhiều cơ hội xuất khẩu các sản phẩm đạt tiêu chuẩn sang thị trường Thụy Điển. Ảnh minh họa
Ngành bánh kẹo và đồ ăn nhẹ cũng duy trì mức đóng góp ổn định với 13,6%, tuy nhiên đang phải thích ứng với thị hiếu mới như giảm đường, tăng dinh dưỡng và sử dụng nguyên liệu hữu cơ.
Sự trỗi dậy của thực phẩm từ thực vật là điểm nhấn quan trọng của thị trường Thụy Điển trong giai đoạn 2024-2025. Các sản phẩm thay thế thịt từ đậu nành, đậu Hà Lan, yến mạch đang chiếm lĩnh nhanh chóng nhờ tính tiện lợi, dinh dưỡng và thân thiện môi trường. Doanh nghiệp tiêu biểu như Oatly đã đưa sữa yến mạch Thụy Điển vươn ra toàn cầu, từ châu Âu đến Mỹ và châu Á, trở thành biểu tượng trong lĩnh vực thực phẩm bền vững.
Về mặt công nghệ, ngành chế biến thực phẩm Thụy Điển đang áp dụng mạnh mẽ AI, IoT và blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng, giám sát chất lượng và kiểm soát lãng phí. Bên cạnh đó, xu hướng bao bì thân thiện môi trường và tái chế hoàn toàn đã được các doanh nghiệp đồng loạt triển khai nhằm đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng và quy định nghiêm ngặt từ EU.
Tại thị trường đồ uống và thực phẩm chế biến sẵn, xu hướng sản phẩm hữu cơ, đồ uống không cồn, và đồ ăn nhanh tiện lợi đang tăng trưởng nhanh. Sự bùng nổ dân số thành thị và lối sống hiện đại tại Thụy Điển đã thúc đẩy phân khúc này lên tầm cao mới, đặc biệt trong năm 2024-2025 khi người tiêu dùng quan tâm hơn đến sức khỏe và môi trường.
Do điều kiện khí hậu và mùa vụ sản xuất hạn chế, Thụy Điển phụ thuộc lớn vào nguồn cung nhập khẩu, chiếm tới khoảng 50% tổng nhu cầu thực phẩm trong nước. Năm 2023, Thụy Điển nhập khẩu 23 tỷ USD giá trị thực phẩm và nông sản. Các mặt hàng nhập khẩu chính gồm trái cây, hạt, cà phê, gia vị, dầu thực vật, thịt chế biến và hải sản.
Các đối tác thương mại chủ chốt gồm Đức, Đan Mạch, Hà Lan, Ý và Pháp, phản ánh sự gắn kết sâu rộng trong thị trường chung EU. Bên cạnh đó, Thụy Điển cũng là nước xuất khẩu đáng kể trong khu vực Bắc Âu, nhờ vào uy tín về chất lượng sản phẩm và các chứng nhận an toàn thực phẩm như ISO 22000 và KRAV.
Doanh nghiệp Việt có nhiều cơ hội xuất khẩu và hợp tác
Thông tin từ bà Nguyễn Thị Hoàng Thuý, Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, trong bối cảnh Thụy Điển đẩy mạnh tiêu dùng thực phẩm sạch, hữu cơ và bền vững, doanh nghiệp Việt Nam có nhiều cơ hội xuất khẩu các sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế như: Thực phẩm nhiệt đới, trái cây sấy khô, đồ uống không cồn, cà phê, gia vị, đồ ăn nhẹ từ thực vật và thực phẩm organic... Đặc biệt, những doanh nghiệp đã có chứng nhận EU Organic, BRC, ISO 22000 sẽ dễ dàng tiếp cận hệ thống phân phối của các chuỗi siêu thị lớn như ICA, Coop và Axfood.
"Ngoài ra, Thụy Điển khuyến khích hợp tác chuyển giao công nghệ chế biến trong các lĩnh vực như chế biến lạnh sâu, bao bì thông minh, và sản xuất không chất phụ gia. Đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt học hỏi mô hình, nâng cấp hệ thống quản trị chất lượng và đáp ứng yêu cầu cao của thị trường Bắc Âu", bà Thúy cho biết.
Các chương trình xúc tiến thương mại do Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển phối hợp cùng Bộ Công Thương và các tổ chức xúc tiến EU đang tích cực hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường thông qua hội chợ thực phẩm quốc tế như Nordic Organic Food Fair, FoodTech Nordic, và các nền tảng thương mại điện tử khu vực.
Thụy Điển không chỉ là thị trường tiêu dùng thực phẩm cao cấp mà còn là trung tâm đổi mới công nghệ thực phẩm của châu Âu. Với định hướng bền vững, minh bạch và sáng tạo, thị trường này sẽ tiếp tục hấp dẫn các doanh nghiệp có sản phẩm chất lượng cao và tư duy đổi mới. Doanh nghiệp Việt cần chuẩn hóa quy trình, đẩy mạnh thương hiệu xanh và tận dụng các hiệp định thương mại để thâm nhập sâu vào thị trường đầy tiềm năng này.