Hội nghị có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Quân; ông Nguyễn Quang Hồng - Vụ phó Vụ Tổ chức cán bộ Bộ Công Thương; các lãnh đạo Bộ Xây dựng, Ban Tuyên giáo và dân vận, Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên, UBND tỉnh Phú Thọ, cùng đại diện 250 trường cao đẳng trong đó có các trường thuộc Bộ Công Thương, trường trung cấp nghề, các doanh nghiệp... Hội nghị được tổ chức tại Trường Cao đẳng Cơ khí Nông nghiệp, Phú Thọ.
Hội nghị nhằm đánh giá toàn diện kết quả đạt được, chỉ ra những hạn chế, bất cập trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên thời gian qua; đồng thời thảo luận, đề xuất các giải pháp đổi mới, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững nguồn nhân lực quốc gia trong bối cảnh chuyển đổi số, kinh tế xanh và hội nhập quốc tế.
Hoàn thiện quy hoạch mạng lưới phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Quân nhấn mạnh: Trong những năm qua, dưới sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cùng với sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương và nỗ lực của toàn ngành, hệ thống giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, trước yêu cầu ngày càng cao về nguồn nhân lực chất lượng, nhất là trong kỷ nguyên kinh tế số, kinh tế tri thức và xu thế quốc tế hóa nhân lực, hệ thống này vẫn còn không ít hạn chế.
Theo Thứ trưởng, nhận thức xã hội về vai trò của giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên chưa đầy đủ; thể chế, pháp luật, cơ chế, chính sách còn bất cập; bộ máy quản lý và công tác triển khai chưa đồng bộ. Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo cũng chỉ rõ, hạn chế lớn nhất hiện nay là phát triển còn manh mún, chậm đổi mới, chưa đáp ứng được yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như chuyển đổi năng lượng, công nghiệp công nghệ cao và kinh tế xanh.
Cơ hội tiếp cận giáo dục của người học ở vùng sâu, vùng xa vẫn còn thấp; điều kiện học tập giữa các vùng miền còn chênh lệch lớn. Những yếu tố này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới toàn diện hệ thống giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên – từ tư duy quản lý, nội dung chương trình đến phương pháp và mô hình đào tạo.
Các đại biểu tham dự hội nghị
Hội nghị tập trung thảo luận, đánh giá khách quan tình hình thực hiện nhiệm vụ năm học 2024–2025; tổng kết các mô hình hiệu quả, cách làm hay; đồng thời nhận diện rõ khó khăn, thách thức của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên, qua đó xác định mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm cho năm học 2025–2026 và giai đoạn phát triển tiếp theo.
Bên cạnh đó, hội nghị cũng dành thời gian thảo luận sâu về Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) – dự kiến trình Quốc hội xem xét trong thời gian tới. Dự thảo luật lần này đề cập đến mô hình tổ chức và quản trị cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong giai đoạn mới, theo hướng tự chủ, năng động, gắn kết chặt chẽ với thị trường lao động và doanh nghiệp. “Doanh nghiệp phải là trung tâm của quá trình đào tạo, tham gia vào khâu thiết kế chương trình, đánh giá kỹ năng, tuyển dụng và sử dụng lao động sau đào tạo”, Thứ trưởng khẳng định.
Ngoài ra, theo Thứ trưởng Lê Quân, dự thảo luật cũng hướng tới thúc đẩy phân cấp, phân quyền quản lý, đồng thời bảo đảm tính liên thông giữa các bậc học trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Về liên thông trong giáo dục, theo Thứ trưởng, đây vẫn là bài toán nhiều năm chưa giải quyết triệt để. "Trong giai đoạn tới, chúng ta cần xây dựng một hệ thống liên thông thực chất, thông suốt, giúp học sinh, sinh viên có thể học tập, nâng cao trình độ từ trung học nghề, trung học kỹ thuật lên cao đẳng và đại học một cách thuận lợi, linh hoạt hơn”, Thứ trưởng Lê Quân nhấn mạnh.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Quân
Tại hội thảo, một nội dung được nhiều đại biểu quan tâm là việc quy hoạch và sắp xếp lại mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên trên phạm vi cả nước. Về vấn đề này, theo Thứ trưởng Lê Quân, quy hoạch mới cần triển khai theo hướng tinh gọn, hiệu quả, định hình rõ các trường trọng điểm vùng, trung tâm vùng và quốc gia được ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, nhân lực, cùng cơ chế đặc thù để phát huy vai trò dẫn dắt.
Việc quy hoạch không chỉ giới hạn trong hệ thống công lập mà cần mở rộng cho các cơ sở ngoài công lập, nhằm phát huy tối đa nguồn lực xã hội cho đào tạo nghề. Đây là cơ sở để thực hiện hiệu quả chiến lược cơ cấu ngành nghề, đổi mới chương trình đào tạo, tăng cường liên kết, liên thông trong hệ thống giáo dục quốc dân.
"Cùng với đó, ngành giáo dục cần chú trọng xây dựng chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2026–2030, xác định rõ quy mô, cơ cấu ngành nghề và chất lượng đào tạo. Việt Nam đang có lợi thế lớn về lực lượng lao động trẻ, do đó việc đào tạo kỹ năng nghề, kỹ năng số và tư duy sáng tạo sẽ là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia trong tương lai" - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu.
Tạo động lực mới cho phát triển giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên
Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ Nguyễn Khắc Hiếu cho biết: Sau khi hợp nhất ba tỉnh Vĩnh Phúc, Hòa Bình và Phú Thọ, địa phương hiện có quy mô dân số hơn 4 triệu người, quy mô kinh tế đạt hơn 15 tỷ đô la Mỹ, đứng thứ 6 toàn quốc.
Phú Thọ trở thành một trong ba địa phương có hệ thống giáo dục phát triển nhất cả nước với 4 trường đại học công lập, 50 cơ sở giáo dục nghề nghiệp và gần 2.000 cơ sở giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên. Toàn tỉnh hiện có khoảng 60.000 học sin, sinh viên hệ giáo dục nghề nghiệp và hơn 30.000 học viên hệ giáo dục thường xuyên, cùng đội ngũ gần 60.000 cán bộ, giáo viên, nhân viên.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ Nguyễn Khắc Hiếu
Những năm qua, lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên của tỉnh đã nhận được sự quan tâm sâu sát của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ ngành Trung ương và sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh. Hệ thống các trường, trung tâm được phân bố hợp lý theo cụm kinh tế, dân cư, gắn chặt với nhu cầu phát triển công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ của địa phương.
Tỉnh Phú Thọ đã đẩy mạnh liên kết đào tạo giữa nhà trường – doanh nghiệp – người học, trong đó doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm trong việc đặt hàng đào tạo, bảo đảm đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm thực chất. Nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp của tỉnh đã ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chuyển đổi số, sử dụng mô hình thực tế ảo, mô phỏng số trong đào tạo các ngành cơ khí, điện tử, công nghệ ô tô, du lịch…
Đặc biệt, tỉnh chú trọng đào tạo nghề cho lao động nông thôn, đồng bào dân tộc thiểu số và nhóm yếu thế, giúp nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội.
Về định hướng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ Nguyễn Khắc Hiếu cho biết, năm 2025, tỉnh đã phê duyệt Đề án phát triển Trường Cao đẳng Kỹ thuật – Công nghệ Vĩnh Phúc trở thành trường cao đẳng chất lượng cao, tiệm cận chuẩn quốc tế, có khả năng đào tạo các ngành nghề mới phục vụ kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi số. Đồng thời, Ủy ban nhân dân tỉnh đang xây dựng chính sách hỗ trợ người học nghề, dự kiến thông qua vào cuối năm 2025.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Khắc Hiếu cũng chỉ ra, địa phương vẫn đối mặt với nhiều khó khăn về nguồn lực đầu tư, cơ sở vật chất và trang thiết bị; liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp còn chưa đồng bộ; một số doanh nghiệp vẫn sử dụng nhiều lao động phổ thông chưa qua đào tạo.
Theo đó, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ Nguyễn Khắc Hiếu cho biết Phú Thọ xác định, giai đoạn 2026–2030 sẽ đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa hệ thống cơ sở giáo dục nghề nghiệp, coi phát triển nguồn nhân lực là một trong ba khâu đột phá chiến lược. Mục tiêu đến năm 2030, Phú Thọ trở thành trung tâm đào tạo nghề chất lượng cao của khu vực trung du miền núi phía Bắc, đóng góp tích cực cho chiến lược phát triển nhân lực quốc gia.
Lãnh đạo các Bộ, ngành tham dự hội nghị
Hội nghị kỳ vọng tạo bước chuyển mạnh mẽ trong tư duy quản lý, phương thức tổ chức và triển khai nhiệm vụ ở tất cả các cấp, từ trung ương đến địa phương và từng cơ sở đào tạo. Đây cũng là dịp để khơi dậy tinh thần chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, thúc đẩy liên kết giữa Nhà nước – nhà trường – doanh nghiệp – xã hội; tăng cường hội nhập quốc tế; phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng nghề, kỹ năng số và ý thức công dân toàn cầu.
Theo Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên, trong thời gian tới, ngành giáo dục sẽ tập trung triển khai chuyển đổi số toàn diện trong quản lý và đào tạo, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giáo dục nghề nghiệp, thúc đẩy công khai, minh bạch và hiệu quả kết nối cung – cầu lao động.