Đổi mới sáng tạo trong công vụ với trí tuệ nhân tạo

Đưa AI vào công vụ

Sáng 23/12, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC - Bộ Tài chính) phối hợp cùng Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức “Lễ tổng kết và trình diễn sản phẩm trí tuệ nhân tạo với công vụ”, trong khuôn khổ chương trình “Đổi mới sáng tạo trong công vụ với trí tuệ nhân tạo (AI4GOV)”.

Chương trình AI4GOV được triển khai nhằm mục tiêu nâng cao tư duy về đổi mới sáng tạo, kỹ năng ứng dụng AI trong công vụ cho các cán bộ khu vực hành chính công; kết nối mạng lưới các đơn vị, tổ chức ứng dụng đổi mới sáng tạo và AI trong công vụ.

Phát biểu tại sự kiện, ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia cho biết, Chương trình AI4GOV đã được triển khai trong nhiều tháng. Đây là chương trình đào tạo AI cho cán bộ, công chức có thời lượng dài nhất từ trước đến nay.

“Chúng tôi nhận thấy, nhiều thói quen làm việc cũ hoàn toàn có thể được cải thiện nhờ AI. Từ việc sử dụng video trong họp, đến việc xử lý dữ liệu, quản lý thông tin, hay chuyển đổi hệ thống công nghệ, tất cả đều là những nội dung rất thiết thực mà chương trình đã đề cập. Chương trình có sự tham gia của hơn 20 chuyên gia, nhà quản lý, người hướng dẫn trực tiếp, đây là lớn nhất từ trước đến nay trong một chương trình đào tạo AI cho khu vực công”, ông Đỗ Tiến Thịnh nói.

Theo lãnh đạo NIC, Chương trình AI4GOV đã mang lại nhiều kết quả thiết thực. Quan trọng hơn, sau khóa học, các học viên được kỳ vọng sẽ trở thành những hạt nhân lan tỏa, tiếp tục chia sẻ, ứng dụng và thúc đẩy AI trong chính cơ quan, đơn vị công tác.

Cũng tại sự kiện, ông Nguyễn Tuấn Lương, Trưởng phòng Đổi mới sáng tạo, UNDP Việt Nam cho hay, Lễ tổng kết là thời điểm những ý tưởng được ươm mầm trong suốt hành trình vừa qua chính thức trở thành những sản phẩm sống động, có thể nhìn thấy và sờ thấy, minh chứng rõ nét cho sức mạnh của đổi mới sáng tạo.

“AI không phải là công cụ mà ai cũng có thể sử dụng hiệu quả ngay lập tức. Việc ứng dụng AI một cách tốt, sáng tạo và mang lại giá trị thực tiễn đòi hỏi quá trình học hỏi nghiêm túc cùng tư duy đúng đắn”, ông Nguyễn Tuấn Lương nhấn mạnh.

Đổi mới phải đi vào thực chất

Trong khuôn khổ sự kiện, ông Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam đã chia sẻ về sự cần thiết của đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ số vào công vụ trong bối cảnh mới.

Ông Trần Anh Tuấn cho rằng, trong đổi mới công vụ, hành động là yêu cầu tất yếu, song hành động chỉ thực sự hiệu quả khi được dẫn dắt bởi tư duy đúng và nhận thức đầy đủ. Nếu chưa hiểu rõ vai trò, sức mạnh và tác động của công nghệ số, đặc biệt là AI, rất khó có thể triển khai đổi mới một cách thực chất, mà dễ rơi vào tình trạng làm hình thức, chạy theo phong trào.

“Đổi mới sáng tạo trong hoạt động công vụ không phải là câu chuyện đơn giản cho nền hành chính, mà là đòi hỏi bắt buộc nếu muốn xây dựng một nền công vụ kiến tạo phát triển, phục vụ người dân trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ. Chúng ta cần chủ động nhìn ra thế giới để học hỏi và lựa chọn những kinh nghiệm phù hợp”, ông Trần Anh Tuấn nhận định.

Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam cũng cho rằng, chuyển đổi số trong công vụ không thể chỉ dừng ở việc mua sắm phần mềm, mà phải tái cấu trúc quy trình, thủ tục hành chính, gắn với phân cấp, phân quyền rõ ràng giữa Trung ương và địa phương. Công nghệ số cần được coi là đòn bẩy, công cụ và con đường để chuyển từ tư duy quản lý hành chính mệnh lệnh sang tư duy quản trị phục vụ, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm.

“Dữ liệu chính là ‘mạch máu’ của nền công vụ số. Vì vậy, việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia đầy đủ, sạch, sống và thống nhất, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, là nền tảng quan trọng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao hiệu quả hoạt động công vụ và chất lượng phục vụ người dân trong giai đoạn tới”, ông ông Trần Anh Tuấn lưu ý.

Trong khuôn khổ chương trình, các đội đã trình bày những sản phẩm ứng dụng AI gồm: giải pháp tối ưu hóa quy trình bằng AI “AI Process Optimizer”; giải pháp ứng dụng AI trong sắp xếp, bố trí nhân sự ngân hàng; trợ lý AI hỗ trợ soạn thảo báo cáo “Report Genius AI”.

Theo đại diện NIC, các sản phẩm được trình bày trong khuôn khổ chương trình đều bám sát nhu cầu thực tiễn của khu vực công và khối tài chính, ngân hàng, tập trung vào những nhóm vấn đề then chốt là tối ưu hóa quy trình, quản trị nguồn nhân lực và nâng cao hiệu quả công tác hành chính. Việc lựa chọn các bài toán cụ thể, có tính ứng dụng cao cho thấy tư duy tiếp cận AI của các nhóm không dừng ở thử nghiệm công nghệ, mà hướng tới giải quyết các điểm nghẽn trong vận hành và quản lý.

Đặc biệt, các giải pháp cho thấy tiềm năng rõ nét trong việc giảm tải công việc thủ công, chuẩn hóa quy trình và hỗ trợ ra quyết định, góp phần nâng cao năng suất, tính minh bạch và hiệu quả hoạt động công vụ. Trong khi đó, giải pháp ứng dụng AI trong sắp xếp, bố trí nhân sự ngân hàng phản ánh cách tiếp cận có trách nhiệm, nhấn mạnh vai trò hỗ trợ của AI đối với con người, thay vì thay thế hoàn toàn.

Nhìn tổng thể, các sản phẩm không chỉ mang ý nghĩa trình diễn, mà còn đặt nền tảng cho khả năng mở rộng, hoàn thiện và nhân rộng trong thực tiễn, phù hợp với định hướng thúc đẩy đổi mới sáng tạo và ứng dụng AI trong khu vực công theo hướng thực chất, bền vững.