Năm 2019, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt khoảng 18 triệu lượt, chỉ chiếm 17% nhưng lại chi tiêu hơn quá nửa. Trung bình mỗi du khách nước ngoài chi tới 673 USD, còn du khách trong nước chỉ chi 61 USD. Vì vậy, theo tính toán, dù đã tạo được những "luồng gió mát" nhờ du lịch trong nước, song doanh thu nội địa khó bù đắp khoảng trống của mảng quốc tế để lại (khi tổng mức chi tiêu ước tính hơn 12 tỷ USD/năm).
| Du lịch Việt Nam không thiếu vẻ đẹp độc đáo và hấp dẫn |
Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, có thể bùng phát bất cứ lúc nào, thì phát triển thị trường nội địa (với gần 100 triệu dân, cùng với công cuộc phòng chống dịch hiệu quả của nước ta) được nhận định là hướng tích cực. Do đó, ngành du lịch nói riêng và nhà quản lý nói chung cần nhìn nhận lại đúng vị trí, vai trò quan trọng của du lịch nội địa, để có hướng phát triển thị trường tiềm năng gần 100 triệu dân.
Theo đó, cơ quan quản lý cần có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, khảo sát, thiết kế, sáng tạo tour mới, lạ, nhằm góp phần đa dạng sản phẩm du lịch. GS-TS Phạm Trung Lương - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch - cho rằng, các tour du lịch nội địa phần lớn được công ty lữ hành giảm giá nhưng giảm giá chỉ là một yếu tố để thu hút khách hàng. Quan trọng hơn là sản phẩm du lịch nội địa phải có sự khác biệt, hấp dẫn mới có thể kích thích du khách chi tiêu nhiều hơn. So sánh công bằng với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới, du lịch Việt Nam không thiếu vẻ đẹp độc đáo và hấp dẫn, tuy nhiên, sáng tạo - điều làm nên sự khác biệt của doanh nghiệp thì còn thấp.
Nhược điểm này, tự thân doanh nghiệp cũng đã nhìn thấy. Theo đại diện Vietravel Hà Nội, giờ đây, du lịch không đơn giản là khám phá những vùng đất mới, gặp gỡ những con người, thử những món ăn ngon, tham quan nhiều danh thắng, mà còn rất nhiều tiêu chuẩn được đặt ra để trải nghiệm trọn vẹn kỳ nghỉ.
Bên cạnh đó, chuyển đổi số cũng được xem là giải pháp quan trọng để phá “tảng băng” do Covid-19 tạo ra. Du khách thường tham khảo trải nghiệm, giá tiền khi lựa chọn điểm đến. Bởi thế, đơn vị nào tạo sự tiện lợi, kết nối nhanh với khách hàng sẽ chiếm được ưu thế. Trong bối cảnh dịch bệnh, người dân thắt chặt chi tiêu, loại hình du lịch thanh toán trả góp đang là phương án mới.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cũng nhận định, đại dịch Covid -19 gây ra những khó khăn chưa từng có, nhưng qua đó cũng giúp nhà quản trị nhận thấy ngành du lịch chưa đi bằng hai chân vững vàng, đó là phát triển du lịch quốc tế và du lịch nội địa. Chúng ta phải thay đổi cách nghĩ, cách làm để phát triển ngành du lịch, trong đó phải xác định du lịch nội địa là động lực cho ngành trong bối cảnh dịch bệnh còn diễn biến phức tạp trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, để tạo đà phát triển thị trường 100 triệu dân, nhiều chuyên gia lưu ý đến việc chuẩn bị đầy đủ nguồn nhân lực, vì trong thời gian khá dài không hoạt động, một phần lao động ngành du lịch đã chuyển đổi sang nghề khác. Công tác điều hành, quản trị, tổ chức cung cấp dịch vụ, quản lý điểm đến của các địa phương cần được thực hiện chuyên nghiệp; đảm bảo an ninh, an toàn; chi phí quản lý hợp lý; đa dạng hóa các loại hình dịch vụ tại điểm đến.
Trong những nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện những tháng đầu năm 2021, ngành du lịch Việt Nam cũng xác định vào 5 nhiệm vụ trọng tâm, đó là: Tiếp tục kiên trì, kiến nghị với Chính phủ có chính sách hỗ trợ cho du lịch; tích cực triển khai kích cầu du lịch nội địa; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dựng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch; tăng cường xúc tiến thị trường trong nước và duy trì quảng bá hình ảnh Việt Nam ở nước ngoài; chú trọng đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực chuẩn bị phục vụ khách khi hoạt động du lịch trở lại bình thường.