Đũa gỗ Quảng Thuỷ: Nâng tầm giá trị hàng thủ công Việt

Đôi đũa văn hoá Việt được “nâng tầm”

Theo Phòng Quản lý thương mại thuộc Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị, năm 2025, tỉnh Quảng Trị có 17 sản phẩm/bộ sản phẩm đăng ký tham gia bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn (CNNT) tiêu biểu cấp quốc gia, đây là các sản phẩm tiêu biểu của tỉnh trong số 21 sản phẩm/bộ sản phẩm được công nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp khu vực miền Trung – Tây Nguyên năm 2024.

Các sản phẩm công nghiệp nông thông tiêu biểu tại tỉnh Quảng Trị đa dạng về hình thức, mẫu mã. Tuy nhiên, có những sản phẩm thân thuộc với cuộc sống hàng ngày như đôi đũa, cái thìa, cái muôi được “nâng tầm” từ đó vươn xa đến trường quốc tế.

Tại xã Nam Ba Đồn, tỉnh Quảng Trị, Hợp tác xã Sản xuất và Kinh doanh thương mại đũa gỗ Quảng Thủy như là một lá cờ đầu cho việc phát triển các sản phẩm công nghiệp nông thôn với cách nghĩ phát triển kinh tế gắn với bảo tồn văn hoá Việt.

Anh Lê Thanh Triển, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sản xuất và Kinh doanh thương mại đũa gỗ Quảng Thủy cho hay: “Trong bối cảnh thị trường tiêu dùng ngày càng khắt khe và yêu cầu cao về tính an toàn, thẩm mỹ cũng như sự khác biệt, HTX Sản xuất và Kinh doanh thương mại đũa gỗ Quảng Thủy, Quảng Bình đã tạo được dấu ấn đặc biệt bằng việc không ngừng sáng tạo, tích hợp công nghệ và tinh thần thủ công Việt vào mỗi đôi đũa gỗ. Đũa gỗ Quảng Thủy không chỉ là sản phẩm tiêu dùng đơn thuần, mà là sự kết tinh của trí tuệ, mỹ cảm và trách nhiệm với sức khỏe người tiêu dùng, độ an toàn tuyệt đối cao”.

Nói về chàng sinh viên năm xưa, thành công với sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp Quốc gia và sản phẩm OCOP 5 sao đũa gỗ Quảng Thuỷ. Tiến sĩ Văn học Nguyễn Quang Cương, sinh năm 1957, nguyên Giảng viên Trường Đại học Quy Nhơn- người mở ra  Bảo tàng Hoa Cương tại Hà Tĩnh để bảo tồn các cổ vật, văn hoá qua các thời kỳ ở nước ta chia sẻ: “Suốt những năm tháng dạy học, những sinh viên có nội lực cùng tần số, thường tìm đến, làm quen và thân thiết với tôi.  Vốn đã thấm vào máu thịt tư tưởng của Morita Sony: “Luôn luôn toả sáng”. Tôi đã truyền cảm hứng; truyền trao tri thức, ý chí, nghị lực; thức tỉnh tận đáy tâm hồn của những sinh viên đó, để phát triển. Trong số đó, tôi ấn tượng nhất là em Lê Thanh Triển Lớp Văn Tổng hợp K29- Đại học Quy Nhơn. Người đã biến hoá đôi đũa gỗ và đồ dùng gần gũi, mộc mạc trong nhà bếp, thành sản phẩm OCOP 5 sao, mang thương hiệu Quốc gia”.

“Lê Thanh Triển đã tạo ra được một giá trị rất riêng, cho mình và cho cả quê hương của mình. Từ những vật dụng bình dị, trong bếp ăn của người Việt, thành thương hiệu Quốc gia. Có sức lan toả đến nhiều bếp ăn trên thế giới”- Tiến sĩ Nguyễn Quang Cương chia sẻ.

Đưa sơn ta vào gỗ tạo giá trị truyền thống, an toàn

Theo anh Lê Thanh Triển, ngay từ những ngày đầu thành lập, HTX Quảng Thủy đã xác định rõ hướng đi khác biệt, không chỉ làm ra những đôi đũa phục vụ ăn uống hàng ngày, mà còn biến chúng thành sản phẩm có tính thẩm mỹ và giá trị nghệ thuật. Các sản phẩm của HTX có sự đa dạng về kiểu dáng, kích thước, màu sắc, từ đũa tròn, đũa vuông, đũa ngắn, đũa dài đến những đôi đũa được khảm họa tiết tinh xảo hay gắn nhựa giả đồi mồi, vỏ ốc bào ngư, đầu nối kim loại sang trọng. Mỗi sản phẩm đều được chăm chút tỉ mỉ từ công đoạn tiện thô đến hoàn thiện bề mặt, phản ánh sự tỉ mỉ và sáng tạo của người thợ Việt.

Được biết, đũa gỗ Quảng Thủy được chế tác từ các loại gỗ tự nhiên phổ biến tại vườn trồng như: mít, cao su, dừa…, được xử lý sấy khô kỹ lưỡng, đảm bảo không cong vênh, không mối mọt, không chứa hóa chất độc hại. Nhờ đó, sản phẩm an toàn tuyệt đối cho người sử dụng, phù hợp với mọi lứa tuổi và điều kiện thời tiết.

Một trong những bước đột phá quan trọng làm nên giá trị khác biệt của đũa gỗ Quảng Thủy chính là việc áp dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất, trong đó nổi bật là công nghệ sơn ta - một kỹ thuật sơn truyền thống Việt Nam, vốn được dùng trong đồ thủ công mỹ nghệ cao cấp.

“HTX Quảng Thủy là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng Sơn ta cho sản phẩm đũa ăn hàng ngày. Đây là một bước đi táo bạo nhưng đầy sáng tạo, bởi Sơn ta không chỉ giúp bảo vệ sản phẩm mà còn mang đến những giá trị vượt trội về thẩm mỹ và độ bền”- anh Triển chia sẻ.

Khác với các loại sơn công nghiệp thông thường, sơn ta là loại sơn tự nhiên có độ dính cao, khi khô tạo thành một lớp màng chắc chắn, chống thấm nước, chống mối mọt, chịu được axit, nước biển và nhiệt độ cao. Chính nhờ những tính chất này mà đũa gỗ Quảng Thủy được đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dùng, đặc biệt khi tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm nóng.

Không những thế, mặt Sơn ta dễ mài phẳng, có độ bóng cao và độ sâu màu tốt, giúp màu sắc trên đũa thêm phần sang trọng, tinh tế. Đặc biệt, Sơn ta có khả năng “lên màu theo thời gian” – nghĩa là càng sử dụng lâu, sản phẩm càng mang một vẻ đẹp cổ điển, trầm ấm, rất được ưa chuộng ở những thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc hay châu Âu.

Trong bối cảnh thị trường tiêu dùng ngày càng khắt khe và yêu cầu cao về tính an toàn, thẩm mỹ cũng như sự khác biệt, HTX Sản xuất và Kinh doanh thương mại đũa gỗ Quảng Thủy, Quảng Bình đã tạo được dấu ấn đặc biệt bằng việc không ngừng sáng tạo, tích hợp công nghệ và tinh thần thủ công Việt vào mỗi đôi đũa gỗ. Đũa gỗ Quảng Thủy không chỉ là sản phẩm tiêu dùng đơn thuần, mà là sự kết tinh của trí tuệ, mỹ cảm và trách nhiệm với sức khỏe người tiêu dùng, độ an toàn tuyệt đối cao.

Mang sứ mệnh “Người thổi hồn bữa ăn Việt”, sản phẩm không chỉ đơn thuần là công cụ phục vụ bữa ăn, sản phẩm còn mang theo khát vọng nâng tầm giá trị hàng thủ công Việt Nam, tạo dựng chỗ đứng cho sản phẩm “Made in Vietnam” trên thị trường trong và ngoài nước. Khi lựa chọn đũa gỗ Quảng Thuỷ, bạn không chỉ chọn một sản phẩm chất lượng mà còn góp phần giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống văn hoá địa phương.