Giá cà phê tăng cao và vai trò của FTA
Cà phê đang trở thành mặt hàng nông sản có sự tăng trưởng ấn tượng nhất về xuất khẩu trong năm 2025. Trong 7 tháng đầu năm, xuất khẩu cà phê đã đạt 1,1 triệu tấn, trị giá 6 tỷ USD, tăng 7,4% về lượng và 65% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2024. Điều này có nghĩa, chỉ sau 7 tháng, ngành cà phê đã vượt qua kỷ lục cũ của năm 2024 là 5,62 tỷ USD. Đây cũng là lần đầu tiên xuất khẩu cà phê Việt Nam cán mốc 6 tỷ USD trong lịch sử.
Nếu tính theo niên vụ, trong 10 tháng đầu niên vụ 2024/2025 (từ tháng 10/2024 đến tháng 9/2025), Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 1,35 triệu tấn cà phê, với kim ngạch đạt 7,5 tỷ USD. Con số này tuy giảm 1,1% về lượng nhưng lại tăng tới 56,6% về kim ngạch so với cùng kỳ niên vụ trước. Như vậy, đây là niên vụ đầu tiên xuất khẩu cà phê vượt mốc 7 tỷ USD và hoàn toàn có thể tiến tới 8 tỷ USD khi kết thúc niên vụ vào 30/9/2025.
Cà phê đang trở thành mặt hàng nông sản có sự tăng trưởng ấn tượng nhất về xuất khẩu trong năm 2025. Ảnh: Hoàng Thiên
Xuất khẩu cà phê trong năm nay tăng trưởng mạnh mẽ chủ yếu nhờ giá cà phê thế giới duy trì ở mức cao. Trong tháng 2/2025, giá cà phê Robusta tại sàn London từng đạt tới 5.800 USD/tấn, trong khi giá cà phê Arabica trên sàn New York chạm ngưỡng 9.200 USD/tấn. Tại thị trường nội địa, từ đầu năm đến nay, giá cà phê có lúc lên tới 135.000 đồng/kg, hiện vẫn duy trì ở mức trên 100.000 đồng/kg. Về giá xuất khẩu, bình quân 6 tháng đầu năm 2025, cà phê Việt Nam đạt 5.705 USD/tấn, tăng 59% so với cùng kỳ năm 2024.
Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), ngoài yếu tố giá, các doanh nghiệp cà phê trong nước đang khai thác tốt lợi thế từ các FTA như EVFTA, UKVFTA, CPTPP. Việc giảm thuế nhập khẩu và các hàng rào phi thuế quan đã tạo điều kiện thuận lợi để cà phê Việt Nam gia tăng hiện diện tại các thị trường cao cấp, đặc biệt là châu Âu.
Theo ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam (VICOFA), nhấn mạnh: “Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử nhờ các FTA. Doanh nghiệp cần tận dụng để gia tăng xuất khẩu cà phê chế biến, chứ không chỉ phụ thuộc vào cà phê thô”. Theo ông, hiện nay, cà phê rang xay và cà phê hòa tan từ Việt Nam đang được nhiều thị trường ưa chuộng bởi vừa có chất lượng ổn định, vừa đáp ứng quy định khắt khe về truy xuất nguồn gốc.
Lợi thế cạnh tranh từ các thị trường lớn
Thị trường Hoa Kỳ tiếp tục được xem là điểm sáng. Trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu sang Hoa Kỳ 61.000 tấn cà phê, trị giá 334 triệu USD, tăng 11% về lượng và 76% về kim ngạch so với cùng kỳ 2024.
Đáng chú ý, việc Hoa Kỳ áp dụng thuế đối ứng 50% với hàng hóa Brazil đang mở ra cơ hội rất lớn cho cà phê Việt Nam. Trước đây, Brazil là nhà cung cấp lớn nhất cho Hoa Kỳ, với sản lượng khoảng 400.000 - 500.000 tấn/năm (riêng năm 2024, Brazil xuất sang Hoa Kỳ 8,1 triệu bao, tương đương 486.000 tấn). Khi chi phí nhập khẩu từ Brazil tăng mạnh, các nhà nhập khẩu Mỹ buộc phải tìm nguồn thay thế, trong đó Việt Nam nổi lên như một đối trọng quan trọng.
Với các FTA, cà phê Việt Nam không chỉ gia tăng giá trị, mà còn khẳng định vị thế trên bản đồ cà phê thế giới. Ảnh: Hoàng Thiên
Không chỉ Hoa Kỳ, châu Âu cũng đang là thị trường trọng điểm nhờ EVFTA. Bên cạnh đó, điểm thuận lợi lớn của cà phê Việt Nam là sẵn sàng đáp ứng Quy định chống phá rừng của EU (EUDR), dự kiến có hiệu lực từ 1/1/2026. Trong khi nhiều quốc gia xuất khẩu hàng đầu khác còn loay hoay với EUDR, Việt Nam đã chủ động chuẩn hóa hệ thống truy xuất nguồn gốc, tạo lợi thế cạnh tranh rõ rệt.
Ông Nguyễn Nam Hải cũng cho rằng: “Chính EUDR sẽ sàng lọc lại thị trường cà phê toàn cầu. Việt Nam cần nắm lấy cơ hội này để khẳng định vị thế tại châu Âu, thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới”.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh giá cà phê thế giới đang biến động mạnh, việc đa dạng hóa thị trường và đẩy mạnh chế biến sâu là hướng đi bền vững. Các doanh nghiệp lớn của Việt Nam đã đầu tư nhiều hơn vào nhà máy rang xay, cà phê hòa tan, cũng như công nghệ đóng gói hiện đại để gia tăng giá trị xuất khẩu.
Ngoài ra, các FTA không chỉ mở rộng thị trường mà còn tạo áp lực cho doanh nghiệp phải nâng cao chất lượng, bởi thị trường EU, Nhật Bản hay Canada luôn đòi hỏi tiêu chuẩn cao về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, môi trường và lao động.
“Ngành cà phê không thể chỉ dựa vào giá cao nhất thời. Doanh nghiệp phải chuẩn bị dài hạn, đặc biệt là đẩy mạnh chế biến và xây dựng thương hiệu. Có như vậy, khi giá cà phê thế giới giảm, chúng ta mới giữ vững được kim ngạch xuất khẩu”.
“Với kim ngạch 6 tỷ USD chỉ sau 7 tháng và những cơ hội lớn từ FTA cùng lợi thế cạnh tranh tại các thị trường lớn như Mỹ, EU, ngành cà phê Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng tốc. Dự báo cả năm 2025, xuất khẩu cà phê sẽ đạt khoảng 1,5 triệu tấn, kim ngạch 7,5 tỷ USD, và nhiều khả năng lập kỷ lục mới trên 8 tỷ USD khi niên vụ kết thúc”, ông Nam Hải nhận định.
Việc tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như EVFTA, UKVFTA, CPTPP đã giúp cà phê Việt Nam mở rộng nhanh chóng thị trường tại châu Âu, Anh, Nhật Bản và nhiều quốc gia thành viên khác. Nhờ ưu đãi thuế quan và cơ chế thuận lợi về tiếp cận thị trường, kim ngạch xuất khẩu cà phê liên tục lập kỷ lục mới.
Với các FTA, cà phê Việt Nam không chỉ gia tăng giá trị, mà còn khẳng định vị thế trên bản đồ cà phê thế giới, mở ra cơ hội hiện thực hóa mục tiêu kim ngạch 8 tỷ USD trong niên vụ 2024/2025.