GenZ, viết tắt của Generation Z, thế hệ Z là thuật ngữ để chỉ nhóm người được sinh ra từ giữa những năm 1990 đến đầu năm 2010. Khoảng thời gian được chấp nhận rộng rãi nhất là từ năm 1997 đến năm 2012. Tính đến năm 2025, hơn một nửa độ tuổi trên đang nằm trong lứa nhóm tuổi lao động. Với việc trong 2 năm vừa qua, giá vàng liên tục thiết lập mức đỉnh mới, liệu thế hệ lao động trẻ này cần bao lâu để có thể mua một chỉ vàng? Có giải pháp nào giúp genZ có thể tiết kiệm trước những rủi ro lạm phát?
Thu nhập của genZ là bao nhiêu?
Theo số liệu mới nhất từ Cục Thống kê, báo cáo tình hình kinh tế, xã hội quý 1/2025, thu nhập bình quân của lao động nam là 9,0 triệu đồng/tháng, trong khi của lao động nữ là 7,9 triệu đồng/tháng. Lao động tại khu vực thành thị có thu nhập bình quân cao hơn, ở mức 10,4 triệu đồng/tháng, so với 7,4 triệu đồng/tháng ở khu vực nông thôn. Mức thu nhập trung bình của người lao động Việt Nam là khoảng 8,0 triệu đồng/tháng.
Nhiều genZ đang tính toán việc tiết kiệm trước những biến động của giá cả, thị trường. Ảnh minh họa
Trong lực lượng lao động này, vai trò của genZ ngày càng trở nên nổi bật. Một báo cáo từ PwC Việt Nam dự báo rằng, genZ sẽ chiếm một phần ba lực lượng lao động tại Việt Nam vào năm 2025 và sự hiện diện này sẽ có ảnh hưởng đáng kể đến thị trường lao động trong nước. Họ được công nhận là nhóm có đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng của nền kinh tế số.
Theo khảo sát của Anphabe vào giữa và cuối năm 2023, những bạn trẻ genZ kỳ vọng mức lương 9,2 triệu đồng/tháng cho công việc chính thức đầu tiên của họ. Con số này đã có xu hướng gia tăng đáng kể, từ 8,1 triệu đồng/tháng vào năm 2019. Khảo sát của Navigos vào năm 2025 chỉ ra rằng, người lao động "có kinh nghiệm/chưa là quản lý" có thể đạt mức lương trung bình từ 12,7 đến 38,1 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào ngành nghề và khu vực. Đặc biệt, trong ngành IT, nhiều bạn trẻ genZ dù mới ra trường nhưng nếu có đủ kỹ năng, có thể đạt mức lương 1.000 USD/tháng (khoảng 23 triệu đồng) chỉ sau 1-2 năm kinh nghiệm.
Từ các số liệu trên, có thể thấy những bạn trẻ trong độ tuổi từ 23 đến 28 tuổi (lứa tuổi lao động chính trong nhóm genZ) với ít nhất từ 1 đến 3 năm kinh nghiệm làm việc hoàn toàn có thể có thu nhập trung bình từ 12 đến 15 triệu đồng/tháng. Vậy bài toán được đặt ra ở đây là với mức thu nhập 15 triệu đồng/tháng thì ở các thành phố lớn như Hà Nội hay TP. Hồ Chí Minh, họ mất bao lâu để mua được một chỉ vàng?
Theo phương pháp tiết kiệm nổi tiếng “Quy tắc 6 chiếc lọ” được phổ biến bởi T. Harv Eker, tác giả cuốn sách "Bí mật tư duy triệu phú", khoản tiền để tiết kiệm và đầu tư nên rơi vào khoảng 20% thu nhập. Trong đó, 10% dùng để tiết kiệm cho những mục tiêu dài hạn và 10% được sử dụng để đầu tư, sinh lời. Bên cạnh phương pháp trên, quy tắc “50/30/20” được Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren giới thiệu trong cuốn sách "All Your Worth: The Ultimate Lifetime Money Plan" cũng nhấn mạnh rằng, bạn nên dành ra 20% thu nhập sau thuế hàng tháng để tiết kiệm. Như vậy, với 2 phương pháp tiết kiệm nổi tiếng được nghiên cứu riêng biệt, cả 2 tác giả đều cho rằng bạn nên tiết kiệm khoảng 20% thu nhập cho những mục tiêu dài hạn.
Theo “Quy tắc 6 chiếc lọ” được phổ biến bởi T. Harv Eker, tác giả cuốn sách "Bí mật tư duy triệu phú", khoản tiền để tiết kiệm và đầu tư nên rơi vào khoảng 20% thu nhập.
Giả sử, genZ sử dụng phương pháp tiết kiệm trên, tức tiết kiệm 20% của mức thu nhập 15 triệu đồng/tháng, mỗi tháng một bạn trẻ có thể tiết kiệm tối thiểu là 3 triệu đồng. Với giá vàng SJC cập nhật mới nhất vào đầu tháng 6 đang được giao dịch quanh mức 11,8 triệu đồng/chỉ, một bạn trẻ cần ít nhất 4 tháng tiết kiệm mới có thể mua được một chỉ vàng.
Tuy nhiên, điều này lại có thể khiến cho một bạn trẻ khó có thể mua được vàng nếu giá vàng tiếp tục tăng mạnh. Ví dụ, trong 4 tháng đầu năm 2025, giá vàng đã tăng hơn 30%, vượt trội hơn hầu hết các loại tài sản khác, trong khi đó, trong cùng khoảng thời gian, chỉ số giá tiêu dùng tại Việt Nam (CPI), theo Cục Thống kê cũng tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, dù cố gắng tiết kiệm hàng tháng nhưng một bạn genZ vẫn phải đối mặt với áp lực kép là chi phí tiêu dùng tăng và giá vàng (loại tài sản mà bạn đó định mua) cũng tăng mạnh, khiến cho kế hoạch tiết kiệm và tích lũy có thể tốn nhiều thời gian hơn dự tính. Vậy có giải pháp nào cho vấn đề này?
Giải pháp tiết kiệm bền vững
Để lưu trữ giá trị sức lao động, theo truyền thống, người dân Việt Nam lựa chọn vàng như là một loại tài sản phòng thủ bền vững, lâu đời và thậm chí là truyền lại cho thế hệ sau. Tuy nhiên, khi giá vàng leo cao, một kim loại quý “anh/em” của vàng cũng nổi lên như một giải pháp thay thế đó là bạc. Với tính chất kim loại quý bền vững giống như vàng, các sản phẩm bạc thỏi nguyên chất 999 hoặc 9999 hoàn toàn có thể trở thành một sản phẩm đầu tư, tích lũy phù hợp cho các bạn genZ. Cập nhật mới nhất tại Tập đoàn vàng bạc đá quý Phú Quý, giá bạc thỏi đang được giao dịch quanh mức 1.386.000 đ/lượng - mua vào, 1.429.000 đ/lượng - bán ra. Với mức tiết kiệm khoảng 3 triệu đồng/tháng nói trên, mỗi tháng một bạn trẻ hoàn toàn có thể tích lũy từ 2 đến 3 lượng bạc.
Cập nhật mới nhất tại Tập đoàn Vàng bạc đá quý Phú Quý, giá bạc thỏi đang được giao dịch quanh mức 1.386.000 đ/lượng - mua vào, 1.429.000 đ/lượng - bán ra.
Lúc này, câu hỏi của nhiều người đặt ra rằng liệu bạc có thể chống lại được lạm phát hay không? Các chuyên gia cho rằng, điều này là hoàn toàn có thể. Giống như vàng, bạc có đầy đủ các yếu tố để chống lại lạm phát:
Tính khan hiếm (Scarcity): Bạc là một kim loại quý hiếm trong vỏ Trái Đất, việc khai thác bạc tốn kém và phức tạp. Theo dữ liệu của Metals Focus, hơn 70% sản lượng bạc được khai thác trên toàn cầu là các sản phẩm phụ từ các mỏ đồng, chì, kẽm...và chỉ có hơn 20% đến từ các mỏ bạc sơ cấp.
Tính bền bỉ (Durability): Bạc có khả năng chống lại sự oxy hóa và ăn mòn một cách hiệu quả, tuy có thua kém vàng nhưng sự ổn định và bền vững của bạc đã được chứng minh qua thời gian thông qua các sản phẩm bằng bạc cổ đại được khai quật tại Trung Quốc.
Tính đồng nhất và dễ nhận biết (Homogeneity & Recognizability): Bạc nguyên chất (bạc 9999) có chất lượng đồng đều ở mọi nơi. Màu trắng sáng bóng đặc trưng, tỷ trọng lớn và âm thanh khi va chạm giúp bạc dễ dàng được nhận biết và khó làm giả.
Tính thanh khoản cao (High Liquidity): Bạc được chấp nhận rộng rãi trên toàn cầu và có thể dễ dàng mua bán, trao đổi thành tiền mặt ở hầu hết các thị trường. Khối lượng giao dịch bạc tại Mỹ chỉ đứng sau vàng và mức tăng trưởng về giao dịch bạc trong năm 2024 tại sàn giao dịch CME đạt mức 20% so với năm 2023.
Tính dễ chia nhỏ và chế tác (Divisibility & Malleability): Bạc có tính dẻo, có thể được dát mỏng, kéo thành sợi, hoặc đúc thành các đơn vị nhỏ hơn (như tiền xu, nhẫn, thỏi) mà không làm mất đi giá trị nội tại của nó. Điều này thuận tiện cho việc trao đổi và lưu trữ.
Sự chấp nhận rộng rãi toàn cầu (Universal Acceptance): Vượt qua các rào cản về văn hóa và địa lý, bạc được công nhận và chấp nhận giá trị ở hầu hết các quốc gia trên thế giới.
Không chỉ là một kim loại quý, bạc còn là một kim loại quan trọng trong ngành công nghiệp đặc biệt là ngành năng lượng xanh. Với việc nguồn cung bạc được dự báo thâm hụt 5 năm liên tiếp và lũy kế mức thâm hụt từ năm 2021 đến năm 2024 đã lên đến hơn 21 nghìn tấn, tương đương 80% sản lượng khai thác bạc toàn cầu trong năm 2024 (theo Metals Focus), bạc đang đứng trước tiềm năng tăng trưởng lớn đi cùng với vai trò trú ẩn như một kim loại quý. Đây hoàn toàn có thể trở thành một tài sản nên bổ sung vào danh mục đầu tư của genZ cho một tương lai bền vững.