Cơ hội phục hồi trong khi cung cầu "gặp nhau"
Từ đầu năm 2025 đến nay, giá dầu thế giới đã trải qua nhiều biến động đáng chú ý, phản ánh sự phức tạp của các yếu tố kinh tế, địa chính trị và điều chỉnh chính sách sản lượng của các nước xuất khẩu dầu. Giá dầu Brent, chỉ số tham chiếu quốc tế, đã dao động mạnh, có thời điểm vượt 81 USD/thùng, rồi nhanh chóng hạ nhiệt xuống 68 USD/thùng khi Israel và Iran đạt được thỏa thuận ngừng bắn, làm giảm nguy cơ gián đoạn nguồn cung.
Giá dầu thế giới đang ở mức ổn định. Ảnh minh họa
Trong bối cảnh đó, các nước thuộc Opec+, nhóm liên minh Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ, đang tìm cách giành lại thị phần đã mất trong thời gian cắt giảm sản lượng sâu trước đây. Sau khi từng cắt giảm tổng cộng hơn 5 triệu thùng/ngày trong giai đoạn 2021–2023 để đối phó với suy giảm nhu cầu do đại dịch và các yếu tố kinh tế, năm 2025 đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ của Opec+ sang chính sách tăng sản lượng trở lại.
Theo thông tin mới nhất từ CNBC, Opec+ dự kiến sẽ tăng thêm 411.000 thùng/ngày trong tháng 8 tới. Nếu được thông qua, mức tăng này sẽ đưa tổng lượng bổ sung trong năm nay lên 1,78 triệu thùng/ngày, tương đương khoảng 1,5% nhu cầu toàn cầu. Tuy nhiên, thực tế triển khai còn chậm hơn do một số thành viên vẫn đang khắc phục hậu quả của việc vượt hạn mức sản xuất trong quá khứ, trong khi một số khác cần thêm thời gian để tái vận hành các cơ sở sản xuất.
Việc tăng sản lượng trong thời điểm này được hỗ trợ bởi kỳ vọng về nhu cầu tăng cao trong mùa hè, đặc biệt tại các thị trường truyền thống như châu Âu, Mỹ và Trung Quốc. Mùa nghỉ hè tại các nước phương Tây thường kéo theo nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu cho giao thông và hàng không tăng mạnh. Đồng thời, các yếu tố mùa vụ như chuẩn bị cho mùa đông tại bán cầu Bắc cũng kích thích việc tích trữ dầu, khiến nhu cầu có thể tiếp tục được cải thiện trong quý IV.
Một số tổ chức nghiên cứu năng lượng uy tín, như Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) hay Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), cũng đưa ra dự báo tương đối lạc quan, với nhận định rằng nhu cầu tiêu thụ toàn cầu có thể tăng thêm từ 1,8 đến 2 triệu thùng/ngày trong nửa cuối năm. Riêng lĩnh vực hàng không, sau khi bị tác động mạnh bởi các biến động địa chính trị và kinh tế, đang dần hồi phục trở lại, tạo thêm lực đẩy cho nhu cầu nhiên liệu phản lực – vốn chiếm tỷ trọng không nhỏ trong tổng cầu dầu thô toàn cầu.
Giá dầu duy trì ở mức cân bằng
Mặc dù đang có nhiều yếu tố hỗ trợ cho khả năng ổn định hoặc phục hồi nhẹ của giá dầu trong các tháng tới, triển vọng thị trường vẫn cần được nhìn nhận với thái độ trung lập và thận trọng. Lý do là bởi thị trường dầu mỏ hiện nay không chỉ bị chi phối bởi cán cân cung – cầu, mà còn chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố ngoài thị trường, như chính sách thương mại, hoạt động đầu cơ tài chính, và đặc biệt là tâm lý nhà đầu tư.
Một trong những biến số quan trọng là khả năng Iran quay trở lại thị trường với vai trò là nhà cung cấp lớn, sau khi nước này đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Israel. Theo một số đánh giá, Iran có thể bổ sung từ 500.000 đến 1 triệu thùng/ngày vào nguồn cung toàn cầu. Nếu kịch bản này xảy ra, nguồn cung bổ sung từ Iran có thể tạo áp lực lên giá dầu, nhất là khi thị trường đang ở trạng thái tương đối cân bằng. Tuy nhiên, kịch bản này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố chính trị và vẫn chưa có gì chắc chắn.
Ngoài ra, triển vọng giá dầu cũng liên quan mật thiết đến tốc độ phục hồi kinh tế toàn cầu, nhất là ở các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc và Liên minh châu Âu. Hiện tại, tăng trưởng kinh tế của Mỹ vẫn giữ được đà tích cực, trong khi Trung Quốc vẫn đang nỗ lực kích cầu nội địa để thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng. Nếu các gói kích thích tài khóa và tiền tệ tiếp tục phát huy hiệu quả, nhu cầu năng lượng toàn cầu sẽ có thêm lực đẩy.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng lạm phát vẫn ở mức cao tại một số nền kinh tế, khiến các ngân hàng trung ương có thể duy trì chính sách lãi suất cao trong thời gian dài hơn, ảnh hưởng đến tốc độ phục hồi tổng cầu. Trong trường hợp này, các doanh nghiệp và người tiêu dùng có xu hướng cắt giảm chi tiêu, kéo theo nhu cầu năng lượng có thể suy giảm trong trung hạn.
Về phía nguồn cung, việc các nước như UAE, Nga, Kazakhstan tăng mạnh sản lượng cũng tạo thêm áp lực cạnh tranh trên thị trường. Theo số liệu của Reuters, riêng UAE đã tăng thêm 300.000 thùng/ngày, đưa tổng mức tăng sản lượng của nhóm 8 nước Opec+ (gồm Saudi Arabia, Nga, Iraq, Kuwait, UAE, Kazakhstan, Algeria và Oman) lên hơn 2,5 triệu thùng/ngày kể từ tháng 4.
Trước các yếu tố nêu trên, đa số các nhà phân tích trên thị trường đều cho rằng giá dầu Brent nhiều khả năng sẽ dao động trong biên độ 75–85 USD/thùng từ nay đến cuối năm. Đây là mức giá được đánh giá là hợp lý với cả nhà sản xuất và tiêu dùng, đồng thời đủ để các doanh nghiệp khai thác tiếp tục duy trì đầu tư mà không gây áp lực lạm phát toàn cầu.
Thị trường dầu mỏ thế giới đang ở thế cân bằng động, nơi các yếu tố hỗ trợ và gây sức ép đối trọng nhau. Điều này khiến giá dầu ít có khả năng bùng nổ trở lại mốc 100 USD/thùng như giai đoạn đầu năm 2022, nhưng cũng khó tụt sâu nếu không có cú sốc lớn bất ngờ. Trong kịch bản trung lập hiện nay, sự điều hành linh hoạt của Opec+, sự ổn định chính trị tại các vùng sản xuất trọng điểm, và khả năng kiểm soát lạm phát toàn cầu sẽ là những yếu tố quyết định xu hướng giá dầu trong những tháng cuối năm 2025.