Những ngày cuối năm, không khí tại Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh (tỉnh Gia Lai) nhộn nhịp như thường lệ. Từng đoàn xe chở nông sản, vật liệu, hàng tiêu dùng nối đuôi làm thủ tục xuất - nhập cảnh, giữ cho dòng thương mại giữa Gia Lai và tỉnh Ratanakiri (Campuchia) thông suốt. Trong bối cảnh thị trường nhiều biến động, hoạt động xuất khẩu qua cửa khẩu vẫn tăng trưởng tích cực, cho thấy nỗ lực lớn trong cải cách và tổ chức điều hành.
Thông quan nhanh, giao thương thuận lợi
Tại khu vực kiểm soát cửa khẩu, hệ thống cổng kiểm soát tự động do lực lượng biên phòng triển khai đưa vào vận hành đã rút ngắn thời gian làm thủ tục xuất nhập cảnh. Chỉ mất khoảng 30 giây, tài xế có thể hoàn tất thủ tục xuất nhập cảnh, thay vì phải chờ đợi như trước đây. Việc ứng dụng công nghệ, duy trì thông quan 24/7 giúp doanh nghiệp chủ động hơn về thời gian giao nhận hàng, nhất là với mặt hàng nông sản vốn phụ thuộc nhiều vào thời tiết và thời gian thu hoạch.
Tính đến ngày 30/11, kim ngạch xuất khẩu qua Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đạt 90 triệu USD, tăng tới 30% so với năm trước.
Song song với đó, biên giới Gia Lai - Ratanakiri thời gian qua giữ được sự ổn định. Các lực lượng chức năng hai bên thường xuyên phối hợp tuần tra, hỗ trợ xử lý những tình huống phát sinh. Hoạt động thông thương vì thế diễn ra thuận lợi, không xảy ra ùn tắc phương tiện hay chậm trễ trong quy trình xuất - nhập khẩu.
Công tác kiểm dịch y tế, phòng, chống dịch bệnh được duy trì nghiêm túc. Mỗi phương tiện hàng hóa khi vào Việt Nam đều được kiểm tra, phun khử trùng để bảo đảm an toàn. Cũng trong năm, lực lượng Biên phòng phát hiện 19 vụ vi phạm pháp luật, chủ yếu nhỏ lẻ, một tín hiệu cho thấy Lệ Thanh không phải là điểm nóng buôn lậu hay tội phạm tổ chức xuyên biên giới.
Tính đến ngày 30/11, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu qua Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đạt 195 triệu USD, giảm nhẹ 2,5% so với năm 2024. Tuy nhiên, xuất khẩu lại là điểm sáng khi đạt 90 triệu USD, tăng tới 30% so với năm trước. Đây là mức tăng trưởng đáng chú ý trong bối cảnh doanh nghiệp phải cạnh tranh gay gắt và chi phí logistics liên tục biến động.
Cửa khẩu trong năm đã đón 23.052 lượt phương tiện và 133.089 lượt hành khách qua lại.
Cửa khẩu trong năm đã đón 23.052 lượt phương tiện và 133.089 lượt hành khách qua lại. Thu ngân sách do lực lượng Hải quan thực hiện đạt 15,15 tỷ đồng. Những con số trên cho thấy hoạt động thương mại ở Lệ Thanh vẫn giữ được độ bền, tạo “dòng chảy” ổn định cho kinh tế khu vực biên giới Gia Lai.
Hướng đến mô hình cửa khẩu thông minh
Dù đạt nhiều kết quả tích cực, Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh vẫn đối mặt với một số điểm nghẽn về hạ tầng. Khu vực kho bãi, bãi đỗ xe, khu phi thuế quan còn hạn chế; một số thiết bị kiểm tra chuyên dụng đã xuống cấp, trong khi lượng hàng hóa ngày càng đa dạng.
Hoạt động thương mại biên giới cũng chưa thực sự mạnh mẽ, chủ yếu mang tính nhỏ lẻ và phụ thuộc mùa vụ nông nghiệp. Điều này khiến doanh nghiệp khó mở rộng quy mô hoặc xây dựng chuỗi cung ứng ổn định.
Ông Nguyễn Như Trình, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh cho biết: Phần lớn dự án tại khu vực Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh có quy mô nhỏ, chủ yếu là sản xuất, chế biến nông-lâm sản và dịch vụ thương mại; sản phẩm sơ chế, giá trị gia tăng thấp, tiêu thụ thị trường nội địa là chính. Bên cạnh đó, dân cư thưa thớt ở các xã biên giới hai bên cũng làm hạn chế quy mô giao thương tại chợ biên giới.
Triển khai nền tảng cửa khẩu số, hướng đến mô hình cửa khẩu thông minh đang mở ra cơ hội mới cho khu vực này.
Tuy vậy, định hướng chuyển đổi trong thời gian tới, đặc biệt là triển khai nền tảng cửa khẩu số, hướng đến mô hình cửa khẩu thông minh đang mở ra cơ hội mới cho khu vực này. Cùng với đó là mục tiêu duy trì thông quan 24/7, tăng đối thoại doanh nghiệp và thu hút đầu tư vào hạ tầng cửa khẩu.
Đánh giá về hoạt động thương mại qua Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh, đại diện Sở Công Thương Gia Lai cho biết trong năm 2025, cửa khẩu được quản lý khá tốt, an ninh ổn định, thủ tục thông quan thuận lợi và xuất khẩu tăng mạnh là một tín hiệu rất đáng mừng. Tuy nhiên, muốn thương mại biên giới phát triển bền vững, cần phải tiếp tục hoàn thiện hạ tầng logistics, kho bãi, khu phi thuế quan và nâng cao năng lực kiểm tra chuyên ngành.
Theo Sở Công Thương tỉnh Gia Lai, việc triển khai cửa khẩu số và xây dựng trung tâm logistics quy mô phù hợp sẽ là “bước đệm” giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian, giảm chi phí vận chuyển và tăng sức cạnh tranh. Bên cạnh đó, ngành Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các lực lượng chức năng để hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường, kết nối tiêu thụ hàng hóa qua tuyến biên giới.
Sở Công Thương đã phối hợp với các ngành, địa phương và tỉnh Ratanakiri (Campuchia) triển khai nhiều hoạt động xúc tiến thương mại thiết thực, có trọng tâm, trọng điểm như: phiên chợ biên giới thường niên; hội nghị giao thương, chương trình xúc tiến xuất khẩu; tham gia đoàn công tác khu vực biên giới của Bộ Công Thương; làm việc với Sở Thương mại tỉnh Ratanakiri; tham gia hội chợ thương mại vùng biên giới nhằm kết nối doamh nghiệp vùng Tây Nguyên - Nam Lào - Đông Bắc Campuchia.