Xảy ra nhiều vụ ngộ độc thực phẩm tập thể
Thời gian qua, nhiều vụ ngộ độc thực phẩm tập thể xảy ra ở các doanh nghiệp, trường học tại các địa phương như: Nghệ An, Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh…khiến nhiều người phải nhập viện.
Theo số liệu thống kê của Cục an toàn thực phẩm (Bộ Y tế), trong năm 2024, cả nước đã ghi nhận 135 vụ ngộ độc thực phẩm, làm 4.936 người mắc, trong đó có 24 trường hợp tử vong. So với năm 2023, số vụ tăng 10 vụ, số mắc tăng 2.787 người, số tử vong giảm 4 người. Đáng chú ý cũng năm 2024 xảy ra 31 vụ ngộ độc thực phẩm lớn trên 30 người mắc và xảy ra chủ yếu tại bếp ăn tập thể và thức ăn đường phố. Đặc biệt có những cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố bán thức ăn với số lượng lớn nhưng chưa được quan tâm kiểm tra, kiểm soát. Đây thực sự là hồi chuông cảnh báo về mức độ nghiêm trọng của vấn đề an toàn thực phẩm tại các bếp ăn tập thể như: Trường học, doanh nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất...
Mới đây nhất vào ngày 14/5/2025, tại Khu công nghiệp Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên (cũ - nay chia tách thành phường Vĩnh Yên và phường Vĩnh Phúc), tỉnh Phú Thọ, sau bữa ăn trưa gồm có: Gà xào, súp lơ xanh, canh đỗ xanh, dưa muối thì hàng trăm công nhân Công ty trách nhiệm hữu hạn Shinwon Ebenezer Việt Nam, có biểu hiện chóng mặt, buồn nôn, phải nhập viện cấp cứu do ngộ độc thực phẩm.
Công nhân Công ty trách nhiệm hữu hạn Shinwon Enenezer Việt Nam bị ngộ độc thực phẩm phải nhập viện cấp cứu vào ngày 14/5/2025. Ảnh: TTXVN
Trước đó, ngày 29/3/2025, học sinh Trường THCS Tân Túc (huyện Bình Chánh cũ), thành phố Hồ Chí Minh đã bị ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bánh mì trong chuyến đi tham quan, khiến 37 trường hợp phải nhập viện điều trị. Trong đó, có 2 trường hợp là trẻ em phải nhập viện điều trị tại khoa Nhi, 35 ca còn lại được xử trí tại khoa Cấp cứu, kê toa và hướng dẫn theo dõi tại nhà. Hai vụ ngộ độc thực phẩm nói trên chỉ là con số nhỏ trong hàng chục vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra trên địa bàn cả nước thời gian qua, khiến người dân không khỏi lo lắng.
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương về nguyên nhân dẫn đến các ngộ độc thực phẩm, ông Lê Hồng Sơn, Chi cục trưởng Chi cục An toàn thực phẩm Thanh Hóa cho biết: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các vụ ngộ độc thực phẩm, như do nguồn gốc thực phẩm không đảm bảo, do trong quá trình chế biến không bảo đảm đúng nguyên tắc, thời tiết làm cho vi khuẩn có điều kiện phát triển, do ý thức của người dân chưa cao...
Ngăn chặn nhiều vụ thực phẩm không rõ nguồn gốc
Mặc dù các cơ quan chức năng; các địa phương trong cả nước đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Luật An toàn thực phẩm; nhiều trường hợp vi phạm về an toàn thực phẩm đã bị xử lý. Thế nhưng vì lợi nhuận vẫn còn các tổ chức, cá nhân bất chấp pháp luật, xem thường sức khỏe cộng đồng, buôn bán thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ...
Điển hình, ngày 21/4/2025, Đội 7 Phòng Cảnh sát kinh tế (PC03) thuộc Công an thành phố Hà Nội phối hợp Đội quản lý thị trường số 17, thuộc Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội bất ngờ khám xét một kho lạnh chứa thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc tại khu vực gần chợ đầu mối gia cầm Hà Vỹ, huyện Thường Tín (cũ). Thời điểm kiểm tra, chủ nhân của số thực phẩm bẩn khai nhận số thực phẩm đông lạnh được thu mua trôi nổi trên thị trường, không có bất kỳ giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Tang vật thu giữ lên tới khoảng 20 tấn thịt gà đông lạnh, thịt gà ủ muối và nội tạng gia cầm không tem nhãn mác hàng hóa, được đóng gói sơ sài và cất giấu sâu bên trong kho lạnh.
Tại tỉnh Nghệ An, lực lượng chức năng đã thu giữ 25 tấn giá đỗ bẩn. Cụ thể, ngày 11/4/2025, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế và buôn lậu chủ trì, phối hợp với lực lượng chức năng đồng loạt kiểm tra 4 cơ sở sản xuất giá đỗ trên địa bàn thành phố Vinh (cũ). Sau kiểm tra, lực lượng chức năng tiến hành bắt giữ 4 đối tượng - chủ 4 cơ sở sản xuất giá đỗ trên về hành vi vi phạm quy định về an toàn thực phẩm. Tang vật thu giữ gần 2.000 lu chứa giá đỗ các loại, tổng khối lượng khoảng 25 tấn giá đỗ; 25 lít dung dịch hóa chất “nước kẹo” (tên khoa học là chất 6-Benzylaminopurine (6- BAP) nguyên chất và 150 lít dung dịch đã pha chế để phục vụ việc sản xuất giá đỗ cùng một số tang vật liên quan khác.
Công an tỉnh Nghệ An phát hiện, thu giữ 25 tấn giá đỗ bẩn, khởi tố 04 đối tượng về hành vi vi phạm quy định về an toàn thực phẩm. Ảnh: Công an tỉnh Nghệ An
Cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An xác định, hóa chất 6-Benzylaminopurine mà các đối tượng sử dụng tưới vào các lu giá đỗ trong quá trình sản xuất là chất cấm, khi tiếp xúc sử dụng có nhiều tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe, trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến xơ phổi, thậm chí tử vong.
Có thể thấy, 2 vụ việc vi phạm an toàn thực phẩm đã bị cơ quan chức năng phát hiện, xử lý chỉ là số ít trong hàng chục vụ việc vi phạm về an toàn thực phẩm mà các cơ quan chức năng trong cả nước đã phát hiện trong thời gian gần đây. Nếu như những thực phẩm bẩn này trót lọt ra thị trường, đến tay người tiêu dùng sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.
Bất bình trước hành vi vi phạm về an toàn thực phẩm, thầy giáo Nguyễn Tại Tuấn, trú tại phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa bức xúc: “Tôi đề nghị các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về an toàn thực phẩm. Đây là tội ác làm ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng cần phải được lên án. Chúng tôi cũng đề nghị các cơ quan chức năng công khai số điện thoại đường dây nóng để khi phát hiện hành vi nuôi trồng, sản xuất, buôn bán thực phẩm bẩn, người dân sẽ tố cáo để thực phẩm bẩn không còn đất sống”.
Bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm là trách nhiệm của toàn xã hội
Để bảo đảm an toàn thực phẩm, thời gian qua, các địa phương trong cả nước đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về an toàn thực phẩm cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh và người dân.
Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương về vấn đề an toàn thực phẩm, ông Lê Minh Sơn, trú tại phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Vấn đề an toàn thực phẩm là rất quan trọng vì ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân. Do đó, người sản xuất, chế biến thực phẩm phải có lương tâm, tuân thủ nghiêm ngặt các qui định của Nhà nước, sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm theo Luật An toàn thực phẩm. Chúng tôi đề nghị cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát về an toàn thực phẩm tại các quán ăn, nhà hàng…nếu phát hiện vi phạm trong an toàn thực phẩm thì phải xử lý nghiêm”.
Đoàn kiểm tra liên ngành an toàn thực phẩm tỉnh Thanh Hóa kiểm tra cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống. Ảnh Lê Hồng Sơn
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, Chi cục trưởng Chi cục An toàn thực phẩm Thanh Hóa Lê Hồng Sơn khuyến cáo người chăn nuôi, trồng trọt trong việc sử dụng hóa chất, kháng sinh trong chăn nuôi, trồng trọt phải đúng loại, đúng liều lượng, đúng thời điểm, đúng cách. Không sử dụng phân tươi bón ruộng, nuôi cá. Đối với việc giết mổ gia súc, gia cầm phải qua kiểm soát của cơ quan thú y; không buôn bán, vận chuyển, chế biến gia súc, gia cầm bị bệnh.
Đối với người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm phải cập nhật kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm, được kiểm tra sức khoẻ định kỳ và đảm bảo không mắc các bệnh truyền nhiễm liên quan đến chế biến thực phẩm…
Có thể nhận thấy, trong những năm qua, công tác đảm bảo an toàn thực phẩm trên địa bàn cả nước luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và các địa phương; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát về an toàn thực phẩm được triển khai thường xuyên; nhiều mô hình, giải pháp quản lý an toàn thực phẩm đã đem lại hiệu quả rõ rệt, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ sức khỏe nhân dân và nâng cao niềm tin của xã hội đối với sản phẩm, hàng hóa thực phẩm tại các địa phương trong cả nước.
Cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa tổ chức diễn tập phòng chống ngộ độc thực phẩm tại trường học. Ảnh: Lê Hồng Sơn
Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay cũng đang đặt ra không ít khó khăn, thách thức, như tình trạng vi phạm quy định về an toàn thực phẩm vẫn còn diễn biến phức tạp; nguồn nguyên liệu chưa được kiểm soát triệt để; nhu cầu tiêu dùng ngày càng đa dạng; và đặc biệt, công tác bảo đảm an toàn thực phẩm tại các bếp ăn tập thể như: trường học, cơ sở cung ứng suất ăn và thực phẩm cho học sinh, công nhân đang là vấn đề được toàn xã hội quan tâm.
Để "thực phẩm bẩn không còn đất sống" thì ngoài những nỗ lực của các cơ quan chức năng, cần phải có sự chung tay của toàn xã hội.
Để thực hiện công tác bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền qua thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã ban hành công văn số 271/ATTP-NĐTT ngày 18/2/2025 đề nghị Sở Y tế các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương phối hợp với các đơn vị chức năng chủ động xây dựng kế hoạch và triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn thực phẩm, giám sát nguy cơ, phòng ngừa ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền qua thực phẩm phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, chú trọng vào bếp ăn tập thể tại trường học, khu công nghiệp, khu chế xuất và thức ăn đường phố…