Khảo sát tại các chợ dân sinh lớn ở Hà Nội như Thành Công, Cầu Giấy hay chợ tạm khu vực Mỹ Đình, không khí mua bán trở nên nặng nề hơn thường lệ. Tiếng mặc cả thưa thớt, thay vào đó là những cái lắc đầu ngao ngán và tiếng thở dài của các bà nội trợ.
Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, bà Nguyễn Thị Như Quỳnh (65 tuổi, Hoàng Mai) cho biết: “Cầm 100.000 đồng đi chợ mà run tay”, mới tuần trước, một mớ rau muống chỉ 7.000 - 8.000 đồng, nay vọt lên 18.000 đồng. Các loại rau cải, bắp cải, súp lơ đều đồng loạt tăng giá. Câu chuyện của bà Quỳnh là nỗi niềm chung của người tiêu dùng những ngày này. Bữa cơm gia đình vốn coi rau xanh là món chủ đạo, cân bằng dinh dưỡng, giờ trở nên đắt đỏ. “Rau cải ngọt bình thường 15.000 đồng/kg, giờ 35.000 đồng/kg. Đắt quá nên tôi đành mua ít lại, bữa cơm thay vì hai đĩa rau giờ chỉ dám làm một đĩa, thêm ít dưa cà cho qua bữa”.
Nhiều mặt hàng rau củ tại chợ lẻ tăng giá từ 30 - 50% so với hồi đầu tháng 11. Ảnh: Khánh Ly
Nếu người mua ngao ngán một, thì tiểu thương đau đầu mười. Chị Trần Thu Hà, tiểu thương có 15 năm bán hàng tại chợ Nghĩa Tân, cho biết chưa bao giờ giá rau nhập vào lại cao như vậy.
"Chúng tôi bán hàng cũng phải nhìn mặt khách. Giá tăng cao, người ta mua ít đi, hàng ế nhiều hơn", chị Hà phân trần. "Sáng sớm nay tôi đi lấy hàng ở chợ đầu mối Minh Khai, giá đã tăng dựng đứng. Rau muống nhập vào đã 15.000 đồng/mớ, chúng tôi bán ra 17.000 - 18.000 đồng chỉ lãi mỏng. Nhiều người không hiểu còn mắng tiểu thương chúng tôi 'té nước theo mưa', nhưng thực tình mua cao thì phải bán cao. Vốn bỏ ra nhiều hơn, mà hàng bán chậm, rau dập nát hao hụt nhiều, có ngày lỗ vốn".
Các tiểu thương chỉ dám nhập hàng cầm chừng do sức mua bị chững lại. Ảnh. Khánh Ly
Lý giải cho tình trạng này, báo cáo Tổng quan thị trường giá cả tháng 10 và 10 tháng năm 2025, Cục Thống kê, Bộ Tài chính công bố, tính chung 10 tháng năm nay, thiên tai làm 314,4 nghìn ha lúa và 76,7 nghìn ha hoa màu bị hư hỏng. Ngập úng diện rộng ở nhiều địa phương, khiến nguồn cung thực phẩm bị gián đoạn và thiệt hại nông sản dẫn đến giá tăng cao.
Giá nhóm rau tươi, khô và chế biến tăng 4,5% so với tháng trước. Các địa phương bị ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ giá rau tăng từ 3-50% do nhiều diện tích rau màu bị ngập úng. Cụ thể, giá cà chua tăng 14,66%; rau muống tăng 7,78%; rau dạng quả, củ tăng 4,73%; rau tươi khác tăng 4,93%; su hào tăng 4,53%; đỗ quả tươi tăng 3,91%; bắp cải và khoai tây cùng tăng 2,67%; rau gia vị tươi, khô các loại tăng 2,44%...
Ông Nguyễn Đỗ Ban, Giám đốc Hợp tác xã Hương Ngải (xã Tây Phương, Hà Nội), cho biết hợp tác xã canh tác hơn 25 ha trồng rau màu thì có tới 20 ha bị dập nát, ngập úng hoàn toàn sau bão, không thể cho thu hoạch. "Thiệt hại quá nặng nề. Trước đó, bình quân mỗi ngày hợp tác xã chúng tôi cung cấp cho thị trường khoảng 10 tấn rau củ các loại, nay chỉ còn gom góp được 1 tấn/ngày. Nguồn cung đứt gãy nghiêm trọng", ông Ban cho biết.
Tình trạng tương tự xảy ra ở hàng loạt các HTX nông nghiệp khác. Nguồn cung sụt giảm 80 - 90% trong khi nhu cầu thị trường không đổi, giá cả bị đẩy lên cao là điều khó tránh khỏi.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 86/NQ-CP về triển khai nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm 2025. Tại Nghị quyết, Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu: Chủ động nắm chắc tình hình và có giải pháp phù hợp, hiệu quả ổn định thị trường, nhất là hàng hóa thiết yếu, bảo đảm nguồn cung, không để thiếu hàng, tăng giá đột biến. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", các chương trình kích cầu tiêu dùng trong nước, đưa hàng Việt về nông thôn, miền núi, hải đảo... nhất là dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán.
Trước tình hình cấp bách, đặc biệt khi Tết Nguyên đán đang đến gần, cơ quan quản lý nhà nước đã có những động thái chỉ đạo quyết liệt. Bộ Công Thương ban hành Công điện số 7492/CĐ-BCT ngày 01/10/2025 về việc bảo đảm nguồn cung hàng hóa thiết yếu và bình ổn thị trường. Công điện yêu cầu Sở Công Thương các tỉnh, thành phố chịu ảnh hưởng của thiên tai phải bám sát tình hình thị trường, chủ động kết nối, điều tiết hàng hóa từ các nguồn cung ứng (kể cả các tỉnh lân cận) để bù đắp nguồn cung thiếu hụt, nhất là các mặt hàng trong danh mục bình ổn giá dịp Tết.
Bộ cũng chỉ đạo các đơn vị phân phối lớn phát huy vai trò bình ổn, tăng cường dự trữ, cam kết bán đúng giá niêm yết, tổ chức các điểm bán hàng lưu động đến các khu dân cư, khu công nghiệp.
Hệ thống siêu thị nỗ lực bình ổn giá với nhiều ưu đãi. Ảnh: Khánh Ly
Khảo sát của phóng viên Báo Công Thương, một số mặt hàng rau củ thiết yếu tại hệ thống Tops Market có giá ổn định, cụ thể bắp cải trắng 20,900 đồng/kg, xà lách thủy canh 12,900 đồng/kg, cải ngọt 13,900 đồng/kg, bí đao 36,500 đồng/kg và dưa leo 16,900 đồng/kg, cà chua 49,000 đồng/kg. Trong bối cảnh nguồn cung gián đoạn và giá cả biến động mạnh sau thiên tai, sự tham gia tích cực của các siêu thị lớn đóng vai trò kép vừa giúp bình ổn giá rau xanh, vừa mở rộng lựa chọn mua hàng cho người dân.
Dưới sự chỉ đạo của Bộ Công Thương, lực lượng quản lý thị trường được yêu cầu tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ, trục lợi, tăng giá bất hợp lý. Các doanh nghiệp phân phối phải tích cực phối hợp với đơn vị chức năng, Sở Công Thương địa phương nhằm kịp thời cung cấp nhu yếu phẩm cho người dân, nhất là tại những địa bàn bị chia cắt do bão, lũ, đồng thời thực hiện nghiêm các chỉ đạo trong triển khai chương trình dự trữ hàng hóa và bình ổn thị trường dịp cuối năm cũng như Tết Nguyên đán.
Theo cơ quan khí tượng, trong vòng 1 tháng tới, dự báo có khoảng 1-2 cơn bão/áp thấp nhiệt đới khả năng ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam. Cần sự chủ động hơn trong kịch bản nguồn cung và liên kết vùng để tránh cú sốc giá cả sau mỗi đợt thiên tai, nhất là khi Tết Nguyên đán đang đến gần.