Động lực hợp tác đến từ các FTA
Thương vụ Việt Nam tại Australia cho biết, quan hệ thương mại Việt Nam - Australia đang phát triển rất năng động và giàu tiềm năng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Năm 2024, quan hệ hai nước được nâng cấp lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, không chỉ củng cố quan hệ ngoại giao mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự hợp tác thương mại ngày càng sâu rộng.
Dẫn số liệu từ Hải quan Việt Nam, Thương vụ Việt Nam tại Australia cho biết, trong 7 tháng năm 2025, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 7,85 tỷ USD, giảm 4,85% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Australia đạt 3,65 tỷ USD (giảm 3,1%), nhập khẩu từ Australia đạt gần 4,2 tỷ USD (giảm 6,3%). Việt Nam nhập siêu khoảng 546 triệu USD, nhưng mức nhập siêu đã giảm 23% so với cùng kỳ năm trước.
Kết quả trên cho thấy, dù chịu tác động từ suy giảm tăng trưởng và biến động chính sách thương mại toàn cầu, thương mại hai chiều Việt Nam - Australia vẫn duy trì đà tích cực, với sự cân đối ngày càng tốt hơn trong cán cân thương mại.
Thị trường Australia ưa chuộng hạt tiêu Việt Nam
Đáng chú ý, Phó Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Sydney, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Australia Trần Thị Thanh Mỹ cho biết, cả hai nước Việt Nam và Australia đều là thành viên của WTO và cùng tham gia 3 Hiệp định thương mại tự do quan trọng: CPTPP, RCEP và AANZFTA.
“Đây là nền tảng pháp lý vững chắc giúp hàng hóa hai nước hưởng ưu đãi thuế quan, giảm chi phí logistics và tạo động lực cho dòng chảy thương mại ổn định” - bà Trần Thị Thanh Mỹ nhận định.
Thực tế, nhiều nhóm hàng Việt Nam đã tận dụng tốt lợi thế này để mở rộng thị phần tại Australia, từ thủy sản, hạt tiêu, dệt may, da giày đến điện thoại, linh kiện máy móc. Đặc biệt, một số mặt hàng đã khẳng định được thương hiệu, được người tiêu dùng Australia tin tưởng và lựa chọn.
Tuy nhiên, theo Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Australia, thị trường này vẫn đặt ra không ít thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam.
Trước hết là hệ thống tiêu chuẩn khắt khe về bao bì, nhãn mác, vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm dịch động thực vật, quyền sở hữu trí tuệ và thương hiệu. Đây là “tấm vé thông hành” bắt buộc mà không phải doanh nghiệp nào cũng đủ năng lực đáp ứng.
Thứ hai, quy mô dân số Australia chỉ khoảng 28 triệu người, sức mua chưa thể so sánh với các thị trường lớn khác. Thêm vào đó, hàng hóa Việt Nam phải cạnh tranh quyết liệt với các đối thủ mạnh như Trung Quốc, Thái Lan - những quốc gia có cơ cấu ngành hàng tương đồng và lợi thế logistics rõ rệt.
Ngoài ra, những biến động từ tỷ giá đồng AUD mất giá hơn 13% trong nửa đầu năm 2025, cùng tác động từ chính sách thuế quan đối ứng của Hoa Kỳ từ tháng 4/2025, cũng khiến hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp Australia dè chừng, ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam.
Ngành vật liệu, xây dựng đón đầu cơ hội
Dù còn khó khăn, song bà Trần Thị Thanh Mỹ cho rằng, triển vọng tăng trưởng thương mại Việt Nam - Australia vẫn rất lớn. Thị trường này đang có nhu cầu cao về vật liệu xây dựng, trong bối cảnh Chính phủ Australia triển khai kế hoạch xây dựng 1 triệu căn nhà cho người dân và đẩy mạnh các dự án hạ tầng. Đây là cơ hội vàng cho doanh nghiệp vật liệu xây dựng Việt Nam - vốn có lợi thế về giá và chất lượng để thâm nhập sâu hơn.
Australia đang có nhu cầu cao về vật liệu xây dựng. Ảnh: Ngọc Trung
Bên cạnh đó, các nhóm hàng như điện tử, linh kiện máy móc, điện thoại, dệt may, giày dép, nông - lâm - thủy sản đều còn dư địa lớn để mở rộng xuất khẩu. Đặc biệt, với doanh số bán lẻ hàng hóa, dịch vụ của Australia ước tính trên 200 tỷ USD/năm, nhu cầu tiêu dùng của người dân vẫn rất ổn định, tạo dư địa bền vững cho hàng Việt.
Để biến cơ hội thành hiện thực, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Australia khuyến nghị cần sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, hệ thống Thương vụ và cộng đồng doanh nghiệp:
Về phía Thương vụ Việt Nam tại Australia, Thương vụ khẳng định, tiếp tục nghiên cứu thị trường, tham mưu chính sách, tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại thiết thực, kết nối doanh nghiệp hai nước, đặc biệt ở những ngành hàng tiềm năng.
Về phía Bộ Công Thương, Thương vụ kiến nghị hỗ trợ tối đa cho hệ thống Thương vụ, xây dựng cơ sở dữ liệu xuất nhập khẩu hiện đại, liên thông, dễ truy cập để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thông tin kịp thời.
Về phía các hiệp hội ngành hàng, Thương vụ đề nghị, phối hợp chặt chẽ hơn trong việc kết nối đoàn doanh nghiệp, đưa đối tác Australia về Việt Nam tham quan nhà xưởng, cơ sở sản xuất.
Đối với doanh nghiệp, cần nghiên cứu kỹ các quy định pháp lý, chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển thương hiệu bền vững, đồng thời hợp tác với nhau để tạo hệ sinh thái đủ mạnh, tránh xuất khẩu manh mún.
Quan hệ thương mại Việt Nam - Australia đã và đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với nền tảng chính trị - ngoại giao thuận lợi, khuôn khổ FTA rộng mở và nhu cầu tiêu dùng lớn. Dù còn nhiều thách thức từ rào cản kỹ thuật, cạnh tranh gay gắt và biến động kinh tế toàn cầu, nếu biết tận dụng cơ hội và xây dựng chiến lược bài bản, hàng hóa Việt Nam hoàn toàn có thể khẳng định vị thế vững chắc tại thị trường giàu tiềm năng này.
7 tháng năm 2025, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 7,85 tỷ USD, giảm 4,85% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Australia đạt 3,65 tỷ USD (giảm 3,1%), nhập khẩu từ Australia đạt gần 4,2 tỷ USD (giảm 6,3%). Việt Nam nhập siêu khoảng 546 triệu USD, nhưng mức nhập siêu đã giảm 23% so với cùng kỳ năm trước.