Khoảng trống kỹ năng xanh trong nhà máy tại Việt Nam

Cơ hội và thách thức với doanh nghiệp Việt

Sáng 16/9, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Liên đoàn Công nghiệp Đan Mạch (DI) tổ chức hội thảo “Chuyển đổi xanh và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong các ngành sản xuất và năng lượng tái tạo tại Việt Nam”. Sự kiện nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng hiệu quả các chính sách chuyển đổi, từ đó thúc đẩy sự chuyển dịch bền vững trong mô hình sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế.

Phát biểu tại hội thảo, ông Võ Tân Thành - Phó Chủ tịch VCCI - cho biết: Trong nhiều năm qua, vấn đề tăng trưởng xanh và phát triển bền vững đã trở thành ưu tiên chiến lược của nhiều quốc gia, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế. Việt Nam cũng đang tích cực hội nhập vào xu thế này, đặc biệt sau cam kết của Chính phủ tại COP26 về mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Điều đó đồng nghĩa rằng tăng trưởng xanh không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu cho nền kinh tế Việt Nam, cho cộng đồng doanh nghiệp của chúng ta. Đây là hành trình đòi hỏi sự đổi mới căn bản từ mô hình tăng trưởng, cơ cấu sản xuất, đến phương thức quản trị doanh nghiệp. Đồng thời, một nội dung quan trọng khác của quá trình chuyển đổi công bằng chính là thúc đẩy đa dạng, bình đẳng và hòa nhập tại nơi làm việc theo hướng chuyển đổi xanh và công bằng, đặc biệt là bảo đảm bình đẳng giới.

Theo ông Thành, doanh nghiệp Việt Nam hiện đang đứng trước nhiều cơ hội lớn. Việc các tập đoàn quốc tế ưu tiên tiêu chuẩn xanh, bền vững trong chuỗi cung ứng toàn cầu đã mở ra cơ hội tham gia sâu hơn cho doanh nghiệp trong nước. Bên cạnh đó, đây cũng là thời điểm thuận lợi để tiếp cận, ứng dụng công nghệ sạch và năng lượng tái tạo từ các quốc gia tiên tiến, trong đó có Đan Mạch - quốc gia được biết đến là hình mẫu về năng lượng tái tạo và chiến lược phát triển xanh và công bằng. Đây cũng là cơ hội khẳng định thương hiệu, uy tín doanh nghiệp Việt Nam gắn liền với giá trị bền vững, từ đó mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tuy nhiên, đi cùng với đó là những thách thức không nhỏ. Cụ thể, về chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ xanh và chuyển đổi sản xuất; khung khổ chính sách và hạ tầng hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi công bằng và đặc biệt là thách thức về nguồn nhân lực chất lượng cao có kỹ năng xanh.

“Các nhà máy sản xuất cần những kỹ sư, công nhân có kiến thức về công nghệ sạch, quy trình sản xuất tuần hoàn. Các dự án năng lượng tái tạo rất cần những chuyên gia vận hành, bảo trì có tay nghề cao. Đây chính là ‘khoảng trống kỹ năng’ mà chúng ta cần phải giải quyết”, ông Võ Tân Thành nhấn mạnh.

Khuyến nghị giải pháp thúc đẩy chuyển đổi xanh, nguồn nhân lực

Bà Trần Thị Lan Anh, Tổng thư ký VCCI, Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động VCCI, cho biết, Việt Nam đã và đang tích cực hưởng ứng lời kêu gọi toàn cầu về phát triển bền vững. Tuy nhiên, để quá trình chuyển đổi xanh thành công, chúng ta không thể tách rời yếu tố con người, đặc biệt là việc xây dựng một môi trường làm việc công bằng và hòa nhập.

Theo bà Lan Anh, một môi trường hòa nhập sẽ giúp mỗi cá nhân được tôn trọng, lắng nghe và có cơ hội phát triển. Thực tế, chuyển đổi xanh tạo ra nhiều cơ hội để thúc đẩy đa dạng và bình đẳng. Nó không chỉ là áp dụng công nghệ sạch, mà còn là sự thay đổi về tư duy và văn hóa doanh nghiệp.

“Trong thời gian qua, chúng tôi đã phối hợp chặt chẽ với Liên đoàn Công nghiệp Đan Mạch (DI) và VCCI để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam thúc đẩy hòa nhập gắn với chuyển đổi xanh công bằng. Thông qua chương trình hợp tác, bộ công cụ và các khóa đào tạo đã được chuyển giao, giúp doanh nghiệp xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể, tạo thêm cơ hội việc làm cho phụ nữ, phát huy năng lực lao động và gia tăng giá trị bền vững. Đặc biệt, chúng tôi đã giới thiệu 6 khuyến nghị để doanh nghiệp thúc đẩy hòa nhập tại nơi làm việc”, bà Lan Anh chia sẻ.

Những khuyến nghị này theo bà Lan Anh gồm: Đánh giá thực tiễn và chính sách hiện tại để xác định điểm mạnh, điểm cần cải thiện. Ban lãnh đạo cam kết thực hiện nguyên tắc hòa nhập. Xây dựng kế hoạch hành động thúc đẩy hòa nhập. Triển khai kế hoạch, tích hợp vào mọi hoạt động kinh doanh. Thường xuyên giám sát và đánh giá hiệu quả. Truyền đạt kết quả đến toàn bộ nhân viên và các bên liên quan.

Ở góc độ quốc tế, ông Thomas Skov-Hansen, Trưởng đại diện khu vực Đông Nam Á của Liên đoàn Công nghiệp Đan Mạch chia sẻ, chuyển đổi bền vững là một xu hướng tất yếu nhưng mỗi ngành nghề có những đặc thù riêng. Để hỗ trợ doanh nghiệp, DI đã phát triển các bộ công cụ ESG theo ngành, được xây dựng dựa trên sự phối hợp chặt chẽ với chính các doanh nghiệp, đảm bảo tính thực tiễn và dễ ứng dụng.

“Vậy doanh nghiệp nên bắt đầu từ đâu khi xây dựng chiến lược bền vững? Câu trả lời rất đơn giản: Hãy bắt đầu bằng việc hiểu khách hàng của bạn và hiểu rõ tác động của chính doanh nghiệp bạn đối với môi trường và xã hội”, ông Thomas Skov-Hansen đưa ra lời khuyên.

Hội thảo là dịp quan trọng để cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận những xu hướng phát triển mới, đồng thời nhìn nhận rõ hơn vai trò của nguồn nhân lực trong chuyển đổi xanh. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, việc xây dựng chiến lược phát triển bền vững không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp tồn tại và phát triển lâu dài trên thị trường toàn cầu.