Lãi suất qua đêm là gì?

Lãi suất qua đêm là gì?

Lãi suất qua đêm là mức lãi mà các ngân hàng thương mại áp dụng khi cho nhau vay vốn trong thời gian rất ngắn (chỉ 1 ngày). Đây không phải là tiền lãi mà người dân nhận được khi gửi tiết kiệm, mà là “giá” của việc vay mượn giữa các ngân hàng nhằm đảm bảo thanh khoản hệ thống. Nói cách khác, lãi suất qua đêm phản ánh chi phí vay tiền ngắn hạn trên thị trường liên ngân hàng, giúp các tổ chức tín dụng cân đối vốn tạm thời.

Lãi suất qua đêm thường được sử dụng để kiểm soát dòng tiền trong nền kinh tế và đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng. Nó có thể được điều chỉnh bởi ngân hàng trung ương để ảnh hưởng đến hoạt động của các tổ chức tín dụng và sự mua bán tiền tệ trên thị trường. 

Cách hoạt động và vai trò của lãi suất qua đêm
Lãi suất qua đêm thường được điều hành bởi Ngân hàng Nhà nước, nhằm kiểm soát dòng tiền lưu thông và đảm bảo ổn định hệ thống tài chính. Khi một ngân hàng thiếu tiền mặt để đáp ứng nhu cầu rút tiền hoặc thanh toán trong ngày, họ sẽ vay từ ngân hàng khác có dư vốn, với lãi suất được xác định theo lãi suất qua đêm. Hoạt động này diễn ra chủ yếu trên thị trường liên ngân hàng, nơi các tổ chức tín dụng giao dịch với nhau thay vì với cá nhân hay doanh nghiệp.

Vai trò của lãi suất qua đêm cũng rất quan trọng. Lãi suất qua đêm được coi là thước đo sức khỏe thanh khoản của hệ thống ngân hàng nếu lãi suất qua đêm tăng cao, chứng tỏ các ngân hàng đang thiếu vốn ngắn hạn. Đồng thời, lãi suất qua đêm cũng là công cụ điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước. Khi lãi suất qua đêm tăng, chi phí vay vốn cao hơn, kéo theo lãi suất cho vay thương mại cũng tăng, từ đó kiểm soát lạm phát và giúp ổn định thị trường tài chính, tránh tình trạng khan hiếm hoặc dư thừa tiền mặt trong hệ thống.

Các yếu tố tác động đến lãi suất qua đêm
Lãi suất qua đêm có thể biến động hằng ngày, phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Thứ nhất là chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, đặc biệt là khi cơ quan này điều chỉnh lãi suất điều hành hoặc tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Thứ hai là cung cầu vốn trong hệ thống ngân hàng; vào các dịp cao điểm như cuối quý, cuối năm hoặc mùa chi trả lương, nhu cầu vốn tăng mạnh khiến lãi suất qua đêm có thể tăng đột biến. Ngoài ra, yếu tố kinh tế vĩ mô như lạm phát, tỷ giá hoặc khủng hoảng thanh khoản toàn cầu cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến biến động lãi suất qua đêm.

Lãi suất qua đêm là công cụ quan trọng trong việc điều tiết dòng tiền và giữ ổn định kinh tế vĩ mô. Dù không tác động trực tiếp đến người gửi tiết kiệm, lãi suất qua đêm lại gián tiếp ảnh hưởng đến mức lãi vay, lãi gửi và sức khỏe tài chính của toàn hệ thống ngân hàng.