Lan tỏa sản xuất sạch hơn, tối ưu hóa tài nguyên và giảm phát thải

Trong giai đoạn 2021–2025, Hà Nội đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm xây dựng mạng lưới sản xuất và tiêu dùng bền vững, gắn kết chặt chẽ giữa nhà cung cấp nguyên liệu, doanh nghiệp sản xuất, phân phối và người tiêu dùng. Đây không chỉ là bước đi quan trọng để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xanh, mà còn là cam kết mạnh mẽ của Thủ đô trong việc bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Lan tỏa sản xuất sạch hơn qua mạng lưới liên kết doanh nghiệp – người tiêu dùng

Thực hiện Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021–2030, Hà Nội những năm qua đã đẩy mạnh tuyên truyền, tư vấn và kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng, tập trung vào mục tiêu thúc đẩy sản xuất sạch hơn và phát triển sản phẩm thân thiện môi trường.

Ông Nguyễn Đình Thắng – Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết: Trong giai đoạn này, Hà Nội đã hỗ trợ kỹ thuật đánh giá sản xuất sạch hơn cho 150 cơ sở sản xuất công nghiệp, thương mại, dịch vụ và công nghiệp nông thôn. Từ đó, hơn 1.000 giải pháp đã được đề xuất, giúp doanh nghiệp giảm trung bình 5,21% định mức nguyên vật liệu, 7,1% tổng năng lượng, 17,1% bụi công nghiệp, 7,83% nước thải sinh hoạt; đồng thời tăng 12,2% năng suất lao động và giảm 24,4% tỷ lệ lỗi sản phẩm.

Điểm nhấn trong các giải pháp là phương thức quản lý nội vi – biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả tức thì. Việc kiểm soát chặt chẽ quá trình sản xuất, bảo dưỡng phòng ngừa, quản lý kho, chống lãng phí, phân loại chất thải và đào tạo công nhân giúp các cơ sở giảm chi phí mà không cần đầu tư lớn. Công cụ quản lý 5S được áp dụng rộng rãi trong các cơ sở công nghiệp nông thôn, mang lại môi trường làm việc Sạch sẽ – Gọn gàng – An toàn, khơi dậy tinh thần cải tiến liên tục và sáng tạo trong sản xuất.

Song song, thành phố tiến hành khảo sát, đánh giá mức tiêu thụ nguyên liệu, năng lượng tại các ngành trọng điểm như giấy, điện tử, vật liệu xây dựng, gốm sứ, dệt may. Từ đó, nhiều công cụ hỗ trợ quản lý được xây dựng, phổ biến, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và giảm phát thải.

Một trong những hoạt động nổi bật là tổ chức 14 chuỗi kết nối “Mạng lưới sản xuất và tiêu dùng bền vững”, thu hút hơn 700 doanh nghiệp với gần 1.300 gian hàng. Đây là cơ hội để doanh nghiệp quảng bá sản phẩm, tìm kiếm đối tác, đồng thời hình thành thói quen tiêu dùng bền vững trong cộng đồng.

Ở lĩnh vực công nghiệp hàng không, Hà Nội đã tổ chức các hội chợ quốc tế như AeroExpo Hanoi & Vietnam Aviation Forum năm 2023 và 2025, với hơn 200 gian hàng quốc tế và 100 gian hàng trong nước. Sự kiện quy tụ các tập đoàn lớn như Airbus, Boeing, Safran cùng nhiều doanh nghiệp nội địa, tạo hơn 800 cuộc giao thương, đạt giá trị ước tính 30 triệu USD. Các hội chợ không chỉ giới thiệu công nghệ tiên tiến, mô hình máy bay hiện đại, mà còn khuyến khích chuyển đổi sang nhiên liệu hàng không bền vững, ứng dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải.

Ngoài ra, Hà Nội phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường vận động doanh nghiệp tham gia Liên minh bán lẻ giảm tiêu dùng túi nilon dùng một lần. Đến nay, 16 đơn vị bán lẻ đã ký cam kết triển khai giải pháp thay thế bằng túi thân thiện môi trường, góp phần giảm rác thải nhựa và nâng cao ý thức tiêu dùng xanh trong cộng đồng.

Hướng tới phát triển xanh

Thành phố cũng coi trọng ứng dụng khoa học – công nghệ hiện đại trong sản xuất và tiêu dùng bền vững. Đến nay, đã triển khai 28 nhiệm vụ nghiên cứu cấp Thành phố, tập trung vào phát triển giống cây trồng, vật nuôi chủ lực, công nghệ bảo quản nông sản, cũng như công nghệ thân thiện môi trường trong sản xuất nông nghiệp.

Đặc biệt, Hà Nội đã xây dựng báo cáo kiểm kê khí nhà kính (năm cơ sở 2020), bao trùm các lĩnh vực năng lượng, công nghiệp, nông nghiệp – lâm nghiệp – sử dụng đất và chất thải. Trên cơ sở đó, thành phố triển khai kế hoạch quản lý phát thải khí nhà kính cho những năm tiếp theo, góp phần hiện thực hóa mục tiêu quốc gia về phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Trong lĩnh vực giao thông, Hà Nội tăng cường kiểm soát khí thải với 32 cơ sở đăng kiểm và chuẩn bị triển khai kiểm định khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy. Các phương tiện vận tải từ công trình xây dựng ra đường công cộng phải che chắn bụi, vệ sinh trước khi lưu thông, nhằm hạn chế tối đa ô nhiễm không khí.

Thành phố Hà Nội đã xác định rõ định hướng chiến lược trong việc ứng dụng khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững.

Theo đó, 28 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp Thành phố đã được tuyển chọn, triển khai với mục tiêu nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hiện đại vào thực tiễn, với trọng tâm là công nghệ chọn tạo giống cây trồng, vật nuôi chủ lực, bản địa có năng suất cao, chất lượng tốt, kháng bệnh và thích ứng điều kiện bất thuận, tiêu biểu như dưa lê vàng lai, hoa huệ, ngô lai VS 201.

Đồng thời, thành phố cũng ưu tiên lựa chọn công nghệ phát triển nguyên liệu phục vụ sản xuất nông nghiệp hữu cơ, áp dụng kỹ thuật thân thiện môi trường trong nuôi trồng, chăm sóc, bảo quản, chế biến nông sản. Những giải pháp này góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, ổn định sản xuất và nâng cao thu nhập cho người dân.

Song song với đó, công tác giám sát khí thải phương tiện cơ giới được triển khai thường xuyên và nghiêm ngặt. Hiện Hà Nội có 32 cơ sở đăng kiểm thực hiện kiểm định phương tiện, đồng thời chuẩn bị đầy đủ điều kiện về cơ sở vật chất và nhân lực để sẵn sàng kiểm soát khí thải mô tô, xe gắn máy ngay khi Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng.

Bên cạnh các hoạt động trên, thành phố còn tăng cường kiểm tra, giám sát việc vệ sinh môi trường của phương tiện vận tải từ công trường xây dựng, yêu cầu che chắn bụi, rửa sạch trước khi lưu thông. Đây là những biện pháp cụ thể nhằm giảm thiểu ô nhiễm, bảo đảm môi trường sống trong lành, an toàn cho cộng đồng, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Hà Nội trong thực hiện mục tiêu phát triển xanh và bền vững.