Trong bối cảnh nhiều địa phương đang chuẩn bị triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp theo chủ trương mới, Bộ Công Thương đã đi đầu khi cử 34 lãnh đạo các đơn vị trực thuộc về làm việc trực tiếp tại cơ sở. Đây là bước đi nhằm hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho các địa phương, nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới nơi việc áp dụng mô hình mới còn gặp nhiều thách thức.
Phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Đình Đại, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn để làm rõ hơn tác động và kỳ vọng từ cách làm tiên phong này.
Ông Nguyễn Đình Đại, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn
Lãnh đạo Bộ về cơ sở: Sát dân, sát việc, tháo gỡ kịp thời
-Thưa ông, Bộ Công Thương là bộ đầu tiên cử 34 lãnh đạo các đơn vị trực thuộc về địa phương để cùng tháo gỡ khó khăn khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Ông đánh giá thế nào về cách làm này và kỳ vọng ra sao, đặc biệt với Lạng Sơn?
Ông Nguyễn Đình Đại: Đây là một chủ trương rất sáng tạo, thể hiện tư duy đổi mới trong phương thức quản lý và hỗ trợ địa phương. Việc cử lãnh đạo các đơn vị trực thuộc bộ về tận cơ sở không chỉ mang tính hình thức mà là hành động cụ thể, sát với nhu cầu thực tiễn, giúp rút ngắn khoảng cách giữa cơ quan quản lý Trung ương và địa phương. Khi nhận được thông tin và quyết định từ bộ, chúng tôi thực sự phấn khởi, bởi đây là sự đồng hành kịp thời trong giai đoạn Lạng Sơn đang đứng trước nhiều khó khăn khi áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại.
Đặc biệt, điểm đáng quý là sự hỗ trợ này không chỉ dừng ở những chỉ đạo chung mà còn đi vào những vấn đề cụ thể của từng địa bàn. Tại Lạng Sơn, chúng tôi may mắn được đồng chí Quách Quang Đông, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) trực tiếp đồng hành. Đồng chí Quách Quang Đông không chỉ làm việc cùng lãnh đạo sở và các phòng chuyên môn mà còn xuống tận cơ sở, gặp gỡ cán bộ xã, phường, lắng nghe những vướng mắc từ thực tiễn. Từ đó, các vấn đề được cùng bàn bạc kỹ lưỡng, đối chiếu với các quy định pháp luật và hướng dẫn của bộ, của Trung ương, rồi thống nhất giải pháp tháo gỡ phù hợp.
Phóng viên Báo Công Thương trao đổi với ông Nguyễn Đình Đại về sáng kiến Bộ Công Thương cử lãnh đạo trực tiếp hỗ trợ địa phương vận hành chính quyền hai cấp.
Việc Bộ Công Thương cử lãnh đạo trực tiếp hỗ trợ địa phương vận hành chính quyền hai cấp giúp thông tin từ cơ sở được phản ánh trung thực, kịp thời và đầy đủ lên cấp quản lý, tránh tình trạng “nút thắt” bị bỏ sót hoặc giải quyết chậm. Đồng thời, đây cũng là dịp để cán bộ cơ sở học hỏi trực tiếp từ chuyên gia của bộ, nâng cao kỹ năng, kiến thức và phương pháp xử lý công việc. Tôi tin rằng, với cách tiếp cận sát thực như vậy, mô hình này sẽ không chỉ mang lại hiệu quả ngắn hạn mà còn để lại tác động tích cực lâu dài cho bộ máy chính quyền địa phương.
-Từ thực tiễn triển khai, theo ông, đâu là yếu tố then chốt và những chính sách cần có để mô hình phân cấp, phân quyền gắn liền với địa phương vận hành hiệu quả, bền vững?
Ông Nguyễn Đình Đại: Yếu tố quan trọng nhất là nguồn lực con người. Hiện ở 65 xã, phường của Lạng Sơn, mỗi nơi chỉ có một cán bộ phụ trách lĩnh vực công nghiệp và thương mại, phần lớn không được đào tạo đúng chuyên ngành nên còn lúng túng khi thực hiện nhiệm vụ. Khi có lãnh đạo bộ và sở trực tiếp hướng dẫn, năng lực này sẽ được cải thiện đáng kể. Bên cạnh đó, cần chính sách hỗ trợ về cơ sở vật chất, nhà công vụ, phương tiện đi lại, điều kiện sinh hoạt và hạ tầng công nghệ để vận hành hiệu quả.
Trước mắt, phải ưu tiên đầu tư đồng bộ trang thiết bị, hạ tầng công nghệ cho cấp xã, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa; đồng thời có chính sách thu hút, bố trí và đào tạo cán bộ chuyên môn đúng ngành nghề. Về lâu dài, cần cơ chế ổn định chỗ ở, phương tiện đi lại và điều kiện sinh hoạt để cán bộ yên tâm công tác. Khi con người, vật chất và công nghệ được đảm bảo, cộng với sự đồng hành sát sao của các bộ, ngành, những “điểm nghẽn” chắc chắn sẽ từng bước được tháo gỡ.
Công chức xã được trao đổi nghiệp vụ, quy trình giải quyết thủ tục hành chính. Ảnh: Báo Lạng Sơn
Đảm bảo nguồn lực và hạ tầng là chìa khóa cho mô hình bền vững
-Thưa ông, người dân đã phản hồi ra sao kể từ khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai từ ngày 1/7/2025?
Ông Nguyễn Đình Đại: Phản hồi nhìn chung rất tích cực. Người dân hiểu rõ rằng mô hình này hướng đến một chính quyền phục vụ, gần dân, sát dân hơn trước. Khi thủ tục hành chính được rút ngắn, giảm bớt các khâu trung gian, bà con không còn phải lên huyện (trước đây) hoặc tỉnh cho những công việc đơn giản, mà có thể giải quyết ngay tại cấp xã, phường. Điều này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại, đặc biệt với người dân vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, nơi mà mỗi chuyến đi đều tốn kém cả ngày công lao động.
Thực tế tại Lạng Sơn, ngay trong tháng đầu áp dụng, nhiều người dân đã bày tỏ sự hài lòng khi được giải quyết hồ sơ nhanh chóng, được cán bộ tận tình hướng dẫn từ khâu tiếp nhận đến hoàn tất thủ tục. Có những trường hợp trước đây phải đi lại 2-3 lần mới xong, nay chỉ mất một buổi sáng. Ở các xã biên giới, đồng bào dân tộc thiểu số đánh giá cao việc được tiếp cận dịch vụ công ngay tại địa bàn, không rào cản về ngôn ngữ, không bị gián đoạn công việc sản xuất.
Không chỉ rút ngắn khoảng cách địa lý, mô hình này còn thu hẹp khoảng cách giữa chính quyền và người dân. Khi thấy cán bộ chủ động xuống cơ sở, lắng nghe, tháo gỡ khó khăn ngay tại chỗ, bà con cảm nhận rõ tinh thần “chính quyền vì dân”. Tôi tin rằng nếu tiếp tục duy trì và cải tiến, mô hình này sẽ không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước mà còn củng cố mạnh mẽ niềm tin của nhân dân vào bộ máy, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững của địa phương.
- Trân trọng cảm ơn ông!
Cách làm tiên phong của Bộ Công Thương cho thấy một hướng tiếp cận mới đó là không chỉ ban hành chính sách từ trên xuống, mà còn trực tiếp đồng hành cùng địa phương, “chạm tay” vào những khó khăn ở tận cơ sở. Lạng Sơn là địa bàn biên giới với nhiều xã vùng sâu, vùng xa đã có cơ hội tiếp nhận kinh nghiệm, giải pháp kịp thời, góp phần đưa mô hình chính quyền địa phương hai cấp đi vào thực chất và đặc biệt là vì lợi ích của người dân.