Chương trình đã giúp hàng trăm hộ nông dân vùng dân tộc thiểu số cải thiện sinh kế, đồng thời đưa nông sản Việt Nam tiếp cận chuỗi bán lẻ hiện đại, nâng cao giá trị và vị thế trên thị trường.
Trên những triền núi quanh năm mây phủ, nơi bà con dân tộc thiểu số vẫn ngày ngày gùi nông sản xuống chợ phiên, cuộc sống vốn gắn chặt với nương rẫy, với củ sắn, quả bầu, quả bí. Những đôi bàn tay sạm nắng chăm chút từng luống rau, từng quả xoài, chùm chuối… nhưng lại canh cánh nỗi lo “được mùa mất giá”. Nhiều mùa thu hoạch, sản phẩm chỉ loanh quanh trong bản làng, chẳng thể vươn xa.
Thế nhưng, từ khi sáng kiến “Sinh kế Cộng đồng” của Central Retail đến với vùng đất này, con đường ra thị trường của nông sản đã mở rộng. Không chỉ dừng lại ở chợ quê, nông sản của bà con nay đã có mặt trong những siêu thị hiện đại ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh hay Đà Nẵng. Những gùi nông sản giản dị giờ đây mang thêm niềm tự hào, bởi công sức của bà con được ghi nhận, giá trị được nâng cao. Hơn thế nữa, mô hình này còn khơi dậy niềm tin, rằng chính từ mảnh đất khó khăn, nông sản Việt vẫn có thể vươn mình, sánh ngang với những sản phẩm ở bất kỳ thị trường nào.
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, các tập đoàn bán lẻ đa quốc gia ngày càng chú trọng đến mô hình kinh doanh bền vững, trong đó trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) được coi là một trong những yếu tố cốt lõi. Với Central Retail Việt Nam, CSR không chỉ là những hoạt động thiện nguyện rời rạc, mà đã được nâng lên thành một chiến lược phát triển lâu dài gắn với lợi ích của cộng đồng.
Ra mắt từ năm 1997, sáng kiến “Sinh kế Cộng đồng” được Central Retail xây dựng với mục tiêu “Kiến tạo giá trị chia sẻ”. Đây là mô hình điển hình trong việc kết nối doanh nghiệp bán lẻ với người nông dân, đặc biệt là tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nơi điều kiện sản xuất và tiêu thụ hàng hóa còn nhiều hạn chế.
Điểm đặc biệt của mô hình này là không chỉ hỗ trợ tiêu thụ nông sản, mà còn tập trung đào tạo, nâng cao năng lực sản xuất cho nông dân, xây dựng chuỗi cung ứng minh bạch, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, từ đó giúp bà con yên tâm sản xuất, giảm bớt rủi ro “được mùa mất giá”.
Đến tháng 5/2025, chương trình đã ghi nhận những con số đầy ấn tượng: 6 dự án đang được triển khai tại các tỉnh Sơn La, Lào Cai, Quảng Ngãi, Bình Định cùng nhiều địa phương khác; tổng giá trị thu mua nông sản đạt 6,1 tỷ đồng; sản lượng thu mua lên đến 253 tấn. Đặc biệt, riêng năm 2024, doanh thu và sản lượng thu mua đã tăng trưởng vượt bậc so với 2023, lần lượt đạt 64,7% và 35,9%. Những con số này cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của mô hình, đồng thời khẳng định tính hiệu quả của việc gắn kết lợi ích doanh nghiệp với phát triển cộng đồng.
Các sản phẩm từ chương trình như rau củ quả, nông sản sạch được trưng bày và giới thiệu rộng rãi tại các hệ thống siêu thị của Central Retail Việt Nam, giúp người tiêu dùng cả nước tiếp cận với nông sản chất lượng cao, đồng thời giúp bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có kinh nghiệm, kỹ thuật canh tác, nâng cao thu nhập, ổn định đầu ra cho sản phẩm, góp phần nâng cao mức sống của bà con.
Không khó để nhận thấy, các dự án trong khuôn khổ “Sinh kế Cộng đồng” đều tập trung ở những địa phương có đông đồng bào dân tộc thiểu số, nơi sản xuất nông nghiệp vẫn là nguồn sinh kế chính nhưng đầu ra thường bấp bênh.
Tại Sơn La, dự án liên kết thu mua xoài và chanh leo đã giúp hàng chục hộ nông dân yên tâm sản xuất theo quy trình VietGAP. Những sản phẩm này không chỉ có mặt tại các siêu thị GO!, Big C trên cả nước mà còn góp phần xây dựng thương hiệu cho nông sản Sơn La. “Trước đây, mỗi mùa thu hoạch chúng tôi lo lắng không biết bán cho ai, giá cả lên xuống thất thường. Nay có Central Retail thu mua ổn định, chúng tôi chỉ tập trung chăm sóc vườn cây, năng suất và chất lượng đều được cải thiện rõ rệt” - anh Lò Văn Thái, một hộ nông dân ở Mộc Châu, chia sẻ.
Ở Lào Cai, chương trình lại ghi dấu với việc tiêu thụ sản phẩm chuối và rau an toàn từ các hợp tác xã của người dân tộc Mông và Dao. Nhờ sự hỗ trợ của Central Retail, các HTX được tập huấn về kỹ thuật canh tác, quy trình bảo quản và đóng gói, giúp sản phẩm giữ được chất lượng khi đưa vào hệ thống siêu thị. Ông Phàn A Cử, Giám đốc một HTX tại Bát Xát, cho biết: “Trước kia, chúng tôi chủ yếu bán tại chợ địa phương, sản phẩm ít người biết đến. Nay hàng hóa được bày bán tại siêu thị ở Hà Nội, Hải Phòng, giá bán ổn định, đời sống bà con cải thiện rõ rệt”.
Tại miền Trung, dự án “Sinh kế Cộng đồng” cũng mở ra hướng đi mới cho bà con đồng bào ở Quảng Ngãi và Bình Định. Ở Quảng Ngãi, chương trình hỗ trợ tiêu thụ gà thả đồi và rau củ bản địa. Bà con được tập huấn cách chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học, nhờ vậy sản phẩm đủ điều kiện đưa vào siêu thị, giá trị cao hơn so với bán tự do ngoài thị trường. Còn ở Bình Định, dự án tập trung vào cây dưa hấu – loại nông sản thường xuyên gặp cảnh “được mùa rớt giá”. Nhờ liên kết tiêu thụ với Central Retail, nông dân yên tâm mở rộng diện tích trồng, thu nhập tăng lên đáng kể.
Những câu chuyện thực tế từ các địa phương đã minh chứng cho tính hiệu quả và nhân văn của mô hình: không chỉ dừng ở việc “giải cứu nông sản” nhất thời, mà là tạo nền tảng sản xuất bền vững, giúp bà con dân tộc thiểu số từng bước thoát nghèo.
Điều làm nên sự khác biệt của “Sinh kế Cộng đồng” không chỉ nằm ở con số sản lượng hay giá trị thu mua, mà còn ở cách tiếp cận dài hạn. Central Retail đã đưa mô hình này thành một phần trong chiến lược phát triển bền vững, coi cộng đồng chính là đối tác cùng đồng hành.
Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực xây dựng nền nông nghiệp xanh, sạch, bền vững, sáng kiến này đã góp phần hiện thực hóa mục tiêu lớn: vừa nâng cao giá trị nông sản Việt, vừa thúc đẩy sự phát triển bao trùm, không ai bị bỏ lại phía sau.
Đặc biệt, chương trình cũng mở ra cơ hội để nông dân vùng sâu, vùng xa tiếp cận với hệ thống phân phối hiện đại – điều vốn dĩ từ lâu chỉ dành cho các doanh nghiệp lớn. Sự minh bạch về giá cả, hợp đồng thu mua ổn định và cam kết đồng hành của Central Retail giúp nông dân an tâm sản xuất, giảm thiểu tình trạng thương lái ép giá.
Từ hiệu quả đã ghi nhận, nhiều chuyên gia cho rằng “Sinh kế Cộng đồng” có thể trở thành hình mẫu để các tập đoàn bán lẻ khác tham khảo, từ đó nhân rộng ra nhiều địa phương, nhiều nhóm sản phẩm hơn. Đây không chỉ là giải pháp hỗ trợ nông dân mà còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp xây dựng thương hiệu gắn với trách nhiệm xã hội, tăng uy tín trong mắt người tiêu dùng.
Về phía Central Retail, doanh nghiệp khẳng định sẽ tiếp tục đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho các dự án “Sinh kế Cộng đồng”, mở rộng ra nhiều vùng dân tộc thiểu số, tập trung vào các sản phẩm đặc sản bản địa có tiềm năng. Mục tiêu đến năm 2030, chương trình không chỉ dừng lại ở tiêu thụ trong nước, mà còn tạo nền tảng để đưa nông sản vùng cao vươn ra thị trường quốc tế thông qua hệ thống phân phối toàn cầu của tập đoàn.
Có thể nói, sáng kiến “Sinh kế Cộng đồng” của Central Retail Việt Nam là một minh chứng sống động cho mối liên kết bền chặt giữa doanh nghiệp và cộng đồng. Những con số 6,1 tỷ đồng giá trị thu mua, 253 tấn nông sản, cùng mức tăng trưởng ấn tượng trong năm 2024 không chỉ phản ánh thành công về kinh tế, mà còn là minh chứng cho sự thay đổi trong đời sống của hàng trăm hộ nông dân, đặc biệt là bà con vùng dân tộc thiểu số.
Từ Sơn La đến Lào Cai, từ Quảng Ngãi đến Bình Định, những vườn cây, những thửa ruộng, những chuồng trại chăn nuôi giờ đây không chỉ là nơi lao động mưu sinh, mà đã trở thành mắt xích trong chuỗi cung ứng hiện đại, mang lại niềm tin và hy vọng về một tương lai tươi sáng hơn.
“Sinh kế Cộng đồng” không chỉ là một chương trình CSR, mà còn là một tầm nhìn chiến lược, nơi doanh nghiệp và cộng đồng cùng nhau kiến tạo giá trị, cùng nhau phát triển bền vững.
Từ những vườn cây trên triền núi Sơn La, những thửa ruộng rau xanh mướt ở Lào Cai, đến những đàn gà thả đồi ở Quảng Ngãi hay ruộng dưa hấu trải dài trên đất Bình Định, hình ảnh bà con dân tộc thiểu số hôm nay đã khác. Họ không còn thấp thỏm lo âu mỗi mùa thu hoạch, mà vững tin vào một tương lai khi nông sản của mình được đưa vào siêu thị, được người tiêu dùng cả nước đón nhận. Những gùi hàng trên lưng không chỉ là sản vật của núi rừng, mà còn là niềm tin, là giấc mơ về cuộc sống đủ đầy hơn cho thế hệ mai sau. “Sinh kế Cộng đồng” vì thế không chỉ là một sáng kiến trách nhiệm xã hội, mà đã trở thành hành trình gắn kết, đồng hành và sẻ chia.