Trong khuôn khổ Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu 2025 đang diễn ra tại Hà Nội từ ngày 1 đến 3/8, diễn đàn chủ đề “Sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội - Cơ hội và thách thức” đã thu hút sự quan tâm của đông đảo chuyên gia, doanh nghiệp, các tổ chức xúc tiến thương mại trong và ngoài nước.
Diễn đàn do Sở Công Thương Hà Nội phối hợp với Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức, nhằm thảo luận những định hướng phát triển bền vững cho ngành hàng thủ công mỹ nghệ, một trong những thế mạnh chủ lực của Hà Nội trong Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP).
Diễn đàn chuyên đề “Sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội - Cơ hội và thách thức”. Ảnh: Thuỳ Dương
Phát huy giá trị truyền thống thích ứng với yêu cầu hội nhập
Phát biểu khai mạc diễn đàn, đại diện Sở Công Thương Hà Nội nhấn mạnh vai trò đặc biệt của ngành thủ công mỹ nghệ trong chiến lược phát triển sản phẩm OCOP Thủ đô. Với hàng trăm làng nghề truyền thống, Hà Nội hiện là một trong những địa phương có nhiều sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên trong nhóm ngành thủ công mỹ nghệ, tiêu biểu như: lụa Vạn Phúc, gốm Bát Tràng, tranh thêu Quất Động, mây tre đan Phú Vinh, sơn mài Hạ Thái, lược sừng Thụy Ứng...
Tuy nhiên, bên cạnh giá trị truyền thống, ngành thủ công mỹ nghệ Hà Nội cũng đang đối mặt với nhiều thách thức về thiết kế, mẫu mã, bao bì sản phẩm và khả năng thích ứng với tiêu chuẩn thị trường quốc tế. Tại diễn đàn, các chuyên gia và nhà quản lý đã phân tích sâu về nhu cầu thay đổi tư duy tiếp cận thị trường, từ sản xuất nhỏ lẻ, mang tính thủ công sang mô hình sản xuất có tính hệ thống, chuyên nghiệp hơn.
Liên kết vùng nguyên liệu và mở rộng kênh tiêu thụ
Cùng với vấn đề thị trường, việc đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định, bền vững cũng là chủ đề trọng tâm tại diễn đàn. Một số doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất sản phẩm mây tre, sơn mài, gỗ mỹ nghệ… phản ánh thực trạng nguyên liệu ngày càng khan hiếm, chất lượng không đồng đều và chi phí tăng cao. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới giá thành, tiến độ sản xuất cũng như khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Ông Lê Hoàng Tài, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương. Ảnh: Thuỳ Dương
Ông Lê Hoàng Tài, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), nhận định ngành thủ công mỹ nghệ Việt Nam, đặc biệt tại Hà Nội, đang có nhiều cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu với kim ngạch tăng trưởng ổn định, sản phẩm hiện diện tại hơn 160 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, ngành cũng phải đối mặt với không ít thách thức như yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế, cạnh tranh gay gắt từ các nước có hệ sinh thái thủ công phát triển và các rào cản kỹ thuật ngày càng gia tăng.
“Để khai thác hiệu quả cơ hội và vượt qua thách thức, Cục Xúc tiến thương mại đang triển khai các giải pháp chủ đạo như đa dạng hóa thị trường, phối hợp với hiệp hội ngành hàng hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các hội chợ quốc tế lớn, từng bước nâng cao năng lực hội nhập cho doanh nghiệp thủ công mỹ nghệ” - ông Tài nhấn mạnh.
Diễn đàn cho thấy nhu cầu cấp thiết trong việc liên kết vùng nguyên liệu giữa Hà Nội và các tỉnh phía Bắc như Bắc Ninh, Hòa Bình, Phú Thọ, Lào Cai... để xây dựng chuỗi cung ứng ổn định. Một số doanh nghiệp đề xuất thành lập các cụm liên kết sản xuất - cung ứng nguyên liệu theo ngành hàng. Đồng thời, cần chính sách hỗ trợ từ phía địa phương và trung ương để đảm bảo đầu vào chất lượng cho sản xuất hàng xuất khẩu.
Bên cạnh đó, các tổ chức xúc tiến thương mại, đại diện sàn thương mại điện tử quốc tế cũng chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng thương hiệu, kết nối với người tiêu dùng toàn cầu. Đại diện nền tảng Amazon Global Selling đánh giá cao tiềm năng của sản phẩm Việt Nam. Bên cạnh đó, khuyến nghị các doanh nghiệp OCOP nên tận dụng môi trường số để tiếp cận trực tiếp thị trường Mỹ, châu Âu, Nhật Bản là những nơi có nhu cầu cao về sản phẩm thủ công, thân thiện môi trường và giàu bản sắc văn hóa.
Nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm OCOP Việt Nam
Diễn đàn “Sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội - Cơ hội và thách thức” là một trong hai hoạt động chuyên đề bên lề Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu 2025, bên cạnh Hội nghị “Kết nối cung cầu nguyên liệu đầu vào ngành thủ công mỹ nghệ giữa Hà Nội và các tỉnh phía Bắc”. Cả hai chương trình đều hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực sản xuất, kết nối thị trường và tạo điều kiện cho sản phẩm OCOP Hà Nội vươn xa hơn ra thế giới.
Cũng trong khuôn khổ hội chợ, “Khu gian hàng xúc tiến xuất khẩu sản phẩm OCOP thành phố Hà Nội” quy tụ hơn 20 doanh nghiệp, hợp tác xã với nhiều sản phẩm đặc trưng như lụa Mỹ Đức, sơn mài Hạ Thái, đồ gỗ mỹ nghệ, tinh bột nghệ, chè Thái, cà phê, hạt điều... Không chỉ được trưng bày đẹp mắt, các sản phẩm còn được chuẩn hóa về thông tin bao bì, mã QR, truy xuất nguồn gốc, giúp tăng độ tin cậy đối với đối tác nước ngoài.
Thông qua các hoạt động xúc tiến đa dạng và thiết thực, ngành thủ công mỹ nghệ Hà Nội đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ xuất khẩu hàng hóa Việt Nam. Với sự đồng hành của các cơ quan quản lý, tổ chức thương mại và doanh nghiệp, sản phẩm OCOP Hà Nội nói riêng và sản phẩm Việt Nam nói chung đang được kỳ vọng sẽ ngày càng chinh phục người tiêu dùng quốc tế, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng bền vững.
Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) là chủ trương lớn của Chính phủ nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế của các địa phương, tạo động lực cho phat triên kinh tế nông thôn theo hướng bền vững. Với sự hỗ trợ của các bộ ngành và chính quyền địa phương, sản phẩm OCOP Việt Nam ngày càng được cải tiến về chất lượng, bao bì, thương hiệu và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.