Giá vàng trong nước sát 128 triệu đồng, chênh lệch tiếp tục nới rộng
Theo ghi nhận của phóng viên Báo Công Thương, trong ngày 26/8 giá vàng miếng SJC phổ biến ở mức 126,1 - 127,7 triệu đồng/lượng mua vào - bán ra bán, tăng thêm khoảng 500 - 600 nghìn đồng/lượng so với phiên trước. Có thời điểm trong ngày giá tiến sát 128 triệu đồng/lượng. Vàng nhẫn 24K giao dịch trong khoảng 119,6 - 122,3 triệu đồng/lượng tùy thương hiệu.
Trong khi đó, thị trường thế giới, giá vàng giữ quanh mức 3.372 USD/oz, quy đổi theo tỷ giá của Vietcombank ra tiền Việt tương đương hơn 106 triệu đồng/lượng. Như vậy, khoảng cách giữa vàng trong nước và thế giới tiếp tục duy trì ở mức cao, khoảng 20 triệu đồng/lượng.
Giá vàng trong nước ngày 26/8 tiến sát mốc 128 triệu đồng/lượng, chênh lệch với giá vàng thế giới khoảng 20 triệu đồng/lượng. Ảnh: Cấn Dũng
Theo nhận định của các chuyên gia, biến động giá vàng trong nước không hoàn toàn phản ánh diễn biến quốc tế mà chủ yếu xuất phát từ yếu tố cung - cầu nội địa, trong bối cảnh nguồn cung vàng miếng nhiều năm qua phụ thuộc vào một kênh duy nhất.
Trước đó, trao đổi với Báo Công Thương, PGS. TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, cho biết, kể từ năm 2012, Nghị định 24 quy định Nhà nước giữ độc quyền sản xuất vàng miếng, việc xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng cũng do Nhà nước thực hiện. Mục tiêu của chính sách này là hạn chế tình trạng “vàng hóa” trong nền kinh tế và giữ vai trò điều tiết của cơ quan quản lý. Tuy nhiên, cùng với thời gian, cơ chế độc quyền bộc lộ hạn chế thị trường thiếu cạnh tranh, nguồn cung hạn chế, giá vàng trong nước thường xuyên cao hơn nhiều so với thế giới.
Diễn biến ngày 26/8, khi giá vàng miếng tiến sát 128 triệu đồng/lượng, càng cho thấy khoảng cách này đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm. Trong bối cảnh đó, việc Chính phủ vừa thông qua Nghị định 232/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 3/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng được xem là bước điều chỉnh quan trọng, hướng tới thay đổi cách thức quản lý thị trường vàng.
Xóa độc quyền, mở điều kiện cho ngân hàng và doanh nghiệp tham gia
Theo Nghị định 232/2025, cơ chế độc quyền Nhà nước đối với sản xuất vàng miếng chính thức bị bãi bỏ. Ngân hàng Nhà nước được giao thẩm quyền cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng cho các tổ chức đáp ứng đủ điều kiện. Như vậy, thị trường từ nay không chỉ còn một đầu mối sản xuất mà có thể mở rộng ra nhiều chủ thể, bao gồm cả doanh nghiệp và ngân hàng thương mại.
Tuy nhiên, điều kiện được đặt ra khá chặt chẽ. Doanh nghiệp muốn tham gia phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng cùng hệ thống quản trị, cơ sở vật chất đáp ứng tiêu chuẩn. Với ngân hàng thương mại, mức vốn điều lệ được nhắc đến ở ngưỡng từ 50.000 tỷ đồng trở lên. Đây là những tiêu chí nhằm đảm bảo chỉ những tổ chức có năng lực tài chính, quản trị và khả năng kiểm soát rủi ro mới được tham gia thị trường.
Ngân hàng Nhà nước được giao thẩm quyền cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng cho các tổ chức đáp ứng đủ điều kiện. Ảnh: Duy Minh
Nghị định 232 cũng bổ sung quy định về phương thức thanh toán. Các giao dịch mua bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên mỗi ngày phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng. Quy định này hướng tới việc minh bạch hóa dòng tiền, hạn chế giao dịch bằng tiền mặt, đồng thời giúp cơ quan quản lý có thêm dữ liệu để theo dõi thị trường.
Bên cạnh đó, các tổ chức tham gia sản xuất, kinh doanh vàng phải thực hiện nghĩa vụ báo cáo định kỳ, cung cấp thông tin về hoạt động cho Ngân hàng Nhà nước. Cơ chế này nhằm đảm bảo sự giám sát liên tục, giúp kịp thời phát hiện biến động bất thường.
Theo chuyên gia kinh tế, khi cơ chế độc quyền được xóa bỏ và nhiều nguồn cung hợp pháp xuất hiện, thị trường vàng miếng sẽ có sự cạnh tranh về giá và chi phí. Điều này có thể giúp thu hẹp khoảng cách giá giữa trong nước và thế giới. Việc ngân hàng thương mại tham gia còn góp phần gắn thị trường vàng với hệ thống tài chính chính thức, nâng cao tính minh bạch và giảm rủi ro đầu cơ.
Về dài hạn, sự thay đổi này không chỉ nhằm mục tiêu kéo giá vàng xuống, mà còn hướng tới tạo lập một thị trường vận hành minh bạch hơn. Khi dòng tiền mua bán được kiểm soát qua tài khoản ngân hàng, các giao dịch lớn đều có dấu vết, hạn chế tình trạng mua bán lòng vòng để tạo sóng giá.
Hơn nữa, việc cho phép nhiều chủ thể sản xuất vàng miếng cũng đồng nghĩa với việc thị trường không còn phụ thuộc duy nhất vào một thương hiệu. Người dân sẽ có thêm lựa chọn, giá vàng sẽ phản ánh sát hơn quan hệ cung - cầu thay vì phụ thuộc vào khả năng điều tiết của một đầu mối.
“Sự thay đổi này cũng đặt ra yêu cầu mới cho Ngân hàng Nhà nước trong việc cấp phép, giám sát và kiểm soát chất lượng. Nếu triển khai đồng bộ, cùng với cơ chế quản lý minh bạch, thị trường vàng trong nước có thể dần tiệm cận thông lệ quốc tế, hạn chế chênh lệch giá kéo dài”, ông Long nói.
Đồng quan điểm, một chuyên gia về thị trường vàng đánh giá, việc Chính phủ ban hành Nghị định 232/2025 đúng thời điểm giá vàng trong nước ở mức cao cho thấy sự quyết liệt trong điều hành. Trong ngắn hạn, giá vàng có thể chưa hạ ngay khi các quy định còn cần thêm hướng dẫn và thời gian để triển khai. Tuy nhiên, về trung và dài hạn, khi ngân hàng và doanh nghiệp mới tham gia, nguồn cung vàng miếng được mở rộng, giao dịch minh bạch hơn, kỳ vọng hạ nhiệt thị trường là có cơ sở.
Nghị định mới cũng phản ánh bước chuyển trong tư duy quản lý từ cơ chế độc quyền sang cơ chế thị trường có kiểm soát. Đây là định hướng phù hợp với bối cảnh hiện nay, khi Việt Nam cần một thị trường vàng minh bạch, ổn định, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực đến kinh tế vĩ mô.
“Trong nhiều năm, vàng miếng luôn được xem là tài sản đặc thù, chịu sự điều tiết chặt chẽ. Việc thay đổi cách quản lý lần này mở ra một giai đoạn mới, trong đó Nhà nước vẫn giữ vai trò kiểm soát nhưng nhường chỗ cho cạnh tranh, tạo thêm động lực để thị trường vận hành hiệu quả hơn”, vị chuyên gia cho hay.
Trước đó, trong văn bản văn bản trả lời ý kiến cử tri một số tỉnh, thành phố gửi đến trước Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV về vấn đề tăng cường quản lý, kiểm soát thị trường vàng nhằm hạn chế, khắc phục tình trạng giá vàng biến động liên tục trong thời gian qua. Đồng thời, điều tra, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng, đầu cơ, tích trữ, thao túng thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước cho biết, vào cuối tháng 5/2025, Ngân hàng Nhà nước đã công bố kết luận của Đoàn thanh tra liên ngành đối với 6 công ty, ngân hàng (chiếm trên 90% thị trường kinh doanh vàng miếng) về hoạt động kinh doanh vàng.
Ngân hàng Nhà nước cũng đã chỉ đạo các Ngân hàng Nhà nước chi nhánh khu vực tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường nắm tình hình, kiểm tra, thanh tra đối với hoạt động kinh doanh vàng tại địa phương.
Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước cho biết, công tác thanh tra, kiểm tra thị trường vàng tiếp tục được Ngân hàng Nhà nước quan tâm, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương với mục tiêu đảm bảo thị trường vàng hoạt động minh bạch, hiệu quả, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng, đầu cơ, tích trữ, thao túng trên thị trường.