Trong bối cảnh ngành điện đang nỗ lực bảo đảm an ninh năng lượng song song với yêu cầu ngày càng cao về hiện đại hóa công nghệ và nội địa hóa trong xây dựng các công trình trọng điểm, dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I được xem là một trong những điểm nhấn quan trọng của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Để làm rõ tiến độ, vai trò và những kết quả nổi bật của quá trình triển khai dự án, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với ông Đỗ Thành Tài, Giám đốc Ban Quản lý dự án Điện 2 (EVNPMB2).
Tăng tốc về đích
- Mốc ngày 19/12/2025 là thời điểm Thủ tướng đặt ra để đưa dự án vào vận hành, có ý nghĩa rất lớn đối với công trình trọng điểm quốc gia. Vậy tiến độ chuẩn bị, đặc biệt là phần khởi động dự án giai đoạn 2, hiện nay đang thực hiện đến đâu? Ngoài ra, trong quá trình triển khai các dự án, ông đánh giá ra sao về năng lực và tay nghề của các nhà thầu Việt Nam trong bối cảnh hội nhập?
Ông Đỗ Thành Tài: Trong quá trình triển khai có nhiều khó khăn như thời tiết, vật tư thiết bị. Bài học quan trọng nhất là sự phối hợp chặt chẽ giữa EVNPMB2, tư vấn và nhà thầu để giải quyết ngay các vướng mắc tại hiện trường. Công tác giải ngân phải được thực hiện kịp thời để nhà thầu có nguồn lực triển khai. Việc bố trí đầy đủ nhân lực, máy móc và tăng cường làm 3 ca liên tục là yếu tố quyết định để bảo đảm tiến độ phát điện trong năm 2025.
Dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I hiện đã đạt hơn 20 triệu giờ lao động an toàn, không để xảy ra sự cố môi trường. Ảnh: EVN
Kỹ sư kiểm tra các thông số vận hành tại khu vực trung tâm điều khiển dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I. Ảnh: Thanh Tuấn
Đối với dự án LNG Quảng Trạch II, EVNPMB2 đang đánh giá hồ sơ mời thầu của các đơn vị tham gia. Mục tiêu đặt ra là khởi công dự án LNG Quảng Trạch II trong năm 2025.
Trong thời gian vừa qua, phần lớn khối lượng thi công cơ khí tại Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I do các đơn vị Việt Nam triển khai. Toàn bộ kết cấu lò hơi, kết cấu tuabin, hệ thống bồn bình bể, đường ống nước làm mát và các hạng mục lắp dựng cơ khí đều do doanh nghiệp trong nước đảm nhận. Các đơn vị như Công ty Cổ phần Lilama 10, Công ty Cổ phần Lilama 18 hoạt động thường xuyên trong lĩnh vực này và tham gia sâu vào dự án. Đặc biệt, dự án Nhà máy Nhiệt Điện Quảng Trạch I có sự tham gia của Tổng công ty Xây dựng số 1 (CC1) trong vai trò thành viên liên danh tổng thầu phụ trách phần xây dựng. Đây là liên danh hiếm hoi có doanh nghiệp Việt Nam tham gia ở vai trò này trong các dự án nhiệt điện quy mô lớn.
- Với vai trò của các nhà thầu Việt Nam, tỷ lệ nội địa hóa tại Nhiệt điện Quảng Trạch I được đánh giá như thế nào?
Ông Đỗ Thành Tài: Trong các dự án điện hiện nay, yêu cầu nội địa hóa được đặt ở mức cao và trở thành tiêu chí bắt buộc trong quá trình lựa chọn và tổ chức thi công. Những hạng mục mà doanh nghiệp Việt đủ khả năng thực hiện thì tổng thầu phải ưu tiên sử dụng lực lượng trong nước, từ kết cấu thép, lắp dựng cơ khí cho tới các phần việc đòi hỏi kỹ thuật chính xác.
Ông Đỗ Thành Tài, Giám đốc Ban Quản lý dự án Điện 2 trao đổi với phóng viên. Ảnh: Thanh Tuấn
Cách làm này không chỉ giúp gia tăng tỷ lệ nội địa hóa theo đúng yêu cầu của dự án mà còn tạo cơ hội cho các nhà thầu Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, tích lũy kinh nghiệm và từng bước làm chủ những công đoạn phức tạp.
- Việt Nam vẫn chưa thể tự chủ hoàn toàn công nghệ và phải chi hàng tỷ USD để mua mới. Riêng tại Nhiệt điện Quảng Trạch I việc tiếp nhận, vận hành và chuyển giao công nghệ đến nay được thực hiện như thế nào, thưa ông?
Ông Đỗ Thành Tài: EVN có nhiều kinh nghiệm trong tiếp nhận và vận hành công nghệ từ các dự án trước đây. Hiện nay, lực lượng nhân sự của EVN được đào tạo tại hiện trường, đào tạo tại tổng thầu và đang được đào tạo thêm tại Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4 và Nhiệt điện Nghi Sơn. Sau khi đào tạo, lực lượng này quay về tham gia giám sát lắp đặt tại công trường và tiếp nhận công nghệ ngay trong quá trình thi công. Theo đánh giá của tổng thầu và các đơn vị đào tạo, lực lượng kỹ sư và công nhân được tuyển chọn đều có chất lượng tốt, đủ khả năng tiếp nhận và vận hành nhà máy sau khi bàn giao.
Tạo trục phát triển năng lượng mới
- Công nghệ siêu tới hạn là điểm nhấn lớn tại Nhiệt điện Quảng Trạch I. Ông có thể giải thích rõ hơn?
Ông Đỗ Thành Tài: Công nghệ siêu tới hạn được xem là một trong những công nghệ tiên tiến nhất hiện nay, đòi hỏi trình độ kỹ thuật rất cao ở cả khâu thiết kế, lắp đặt và vận hành. Tại Nhiệt điện Quảng Trạch I, đội ngũ kỹ sư và công nhân đã được tuyển chọn kỹ lưỡng và đào tạo bài bản ngay từ đầu, từ hiện trường đến các nhà máy đang vận hành ổn định của EVN. Theo đánh giá của tổng thầu và các đơn vị đào tạo, lực lượng này không chỉ làm chủ quy trình, nắm chắc cấu trúc công nghệ mới mà còn đủ năng lực vận hành an toàn, hiệu quả các thông số siêu tới hạn, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe nhất của nhà máy hiện đại.
- Vấn đề môi trường, phát thải luôn được người dân đặc biệt quan tâm. Nhiệt điện Quảng Trạch I đã xử lý bài toán này như thế nào?
Ông Đỗ Thành Tài: Yêu cầu về môi trường trong các dự án điện được đặt ở mức rất nghiêm ngặt và gần như không có bất kỳ sự thỏa hiệp nào. Nhiệt điện Quảng Trạch I vì vậy được đầu tư một tổ hợp hoàn chỉnh các công nghệ xử lý khí thải tiên tiến, bao gồm hệ thống khử SOx, NOx, khử lưu huỳnh và các thiết bị kiểm soát phát thải thế hệ mới. Tất cả các thông số về khí thải đều được giám sát liên tục và cho thấy mức độ đáp ứng hoàn toàn các tiêu chuẩn môi trường hiện hành.
Tổng mức đầu tư của dự án là hơn 42.000 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn của EVN và vốn vay thương mại trong nước. Ảnh: EVN
Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I được đánh giá sẽ là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hàng năm cho tỉnh Quảng Trị và khu vực Bắc Trung Bộ. Ảnh: Thanh Tuấn
Trong quá trình triển khai, EVN đã chủ động mời lãnh đạo tỉnh, các sở ngành và cơ quan chuyên môn đi thực tế tại những nhà máy đang vận hành ổn định như Vĩnh Tân và Thái Bình. Đây là các mô hình tham chiếu rõ ràng về công nghệ siêu tới hạn và hệ thống xử lý môi trường hiện đại. Sau khi trực tiếp khảo sát, các đoàn công tác đều ghi nhận rằng những công nghệ mới đã giải quyết rất căn cơ các quan ngại lâu nay về môi trường đối với nhiệt điện, từ khâu xử lý khí thải, tro xỉ đến kiểm soát tiếng ồn. Điều này tạo thêm sự tin tưởng rằng Nhiệt điện Quảng Trạch I khi đi vào vận hành, sẽ vận hành an toàn và thân thiện hơn nhiều so với hình dung trước đây của người dân.
- Theo Quy hoạch điện VIII, nhiệt điện than chỉ đóng vai trò trụ cột đến năm 2030 và giảm về "0" phần trăm vào năm 2050. Nhiệt điện Quảng Trạch 1 đã chuẩn bị như thế nào để đáp ứng giai đoạn chuyển đổi này?
Ông Đỗ Thành Tài: Ngoài Nhiệt điện Quảng Trạch I, EVN còn được giao triển khai các dự án LNG Quảng Trạch II và LNG Quảng Trạch III. Trong đó, LNG Quảng Trạch II phấn đấu khởi công trong năm nay, còn LNG Quảng Trạch III đã được tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư và dự kiến khởi công trong năm 2026. Các dự án LNG sử dụng công nghệ tiên tiến, đáp ứng tốt các yêu cầu môi trường. Đối với Nhiệt điện Quảng Trạch I, sau năm 2050 sẽ có các giải pháp về nhiên liệu phù hợp để tiếp tục tận dụng hạ tầng và duy trì khả năng phát điện nhưng vẫn bảo đảm yêu cầu môi trường.
Xin cảm ơn ông!
Dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I (Quảng Trị) thuộc Trung tâm Điện lực Quảng Trạch, dự án được EVN giao cho EVNPMB2 làm đại diện chủ đầu tư cùng với các dự án tại Trung tâm Điện lực Quảng Trạch với tổng diện tích khoảng 48,6 hecta tại xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị.
Dự án bao gồm 2 tổ máy với tổng công suất lắp đặt 1.403 MW. Khi đi vào vận hành, nhà máy sẽ cung cấp cho hệ thống điện quốc gia sản lượng điện mỗi năm khoảng 9,1 tỷ kWh, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, nâng cao độ an toàn và ổn định cho hệ thống điện.