Công trình hạ tầng truyền tải điện chiến lược, đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch đến Phố Nối đã trở thành biểu tượng của tinh thần chủ động, khẩn trương, quyết liệt, đoàn kết và kỷ luật; tinh thần của sự lãnh đạo, chỉ đạo với tư duy, hành động mới xuyên suốt cả nhiệm kỳ 2020 - 2025 của ngành Công Thương.
Sức lan tỏa từ kỳ tích ngành điện
Tháng 8/2024, tuyến đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối được khánh thành, đánh dấu hoàn thành một trong những dự án hạ tầng năng lượng có quy mô lớn và tiến độ nhanh nhất trong lịch sử ngành điện lực Việt Nam.
Điều đặc biệt không nằm ở những con số về quy mô, mà ở tốc độ triển khai chưa từng có, đó là: Chỉ hơn 200 ngày thi công thực tế, với sự quyết tâm không ngừng nghỉ, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức... đưa dự án hoàn thành, đóng điện đúng tiến độ. Trong khi đó, đường dây 500kV mạch 1 và 2 cần 3 - 4 năm để hoàn thành. Đây được đánh giá là một kỳ tích mới của ngành điện Việt Nam.
Từ thành công, kinh nghiệm và cảm hứng của đường dây 500 kV mạch 3 là mục tiêu rõ ràng, tổ chức thực hiện quyết liệt thì mọi rào cản thể chế, thủ tục, nguồn lực đều có thể tháo gỡ. Đảng ủy, lãnh đạo Bộ Công Thương đã quán triệt, chỉ đạo các cục, vụ, đơn vị chức năng quyết liệt vào cuộc trong thực thi nhiệm vụ và đã đạt kết quả đáng ghi nhận. Minh chứng là sự vận dụng trong quá trình sửa đổi các luật, các quy hoạch ngành và hoàn thiện thể chế. Đơn cử như Luật Điện lực (sửa đổi), Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả.
Có lẽ chưa bao giờ trong lịch sử lập pháp ngành năng lượng, một đạo luật quan trọng như Luật Điện lực lại được hoàn thiện trong thời gian ngắn. Khởi động từ cuối năm 2023, chỉ trong vòng chưa đầy 14 tháng, Luật Điện lực (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua vào ngày 30/11/2024 với tỷ lệ tán thành áp đảo. Tương tự, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cũng được thông qua tại 1 kỳ họp, thay thế các luật đã tồn tại từ 1 đến gần hai thập kỷ.
Bộ trưởng Nguyễn hồng Diên giải trình làm rõ các vấn đề liên quan đến cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (tháng 2/2025)
Thống kê trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, với vai trò chủ trì, Bộ Công Thương đã trình mới hoặc sửa đổi 5 Luật bao gồm Luật Điện lực, Luật Dầu khí, Luật Hóa chất, Luật Thương mại điện tử và Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả. Hơn 250 văn bản pháp luật được rà soát, trong đó, có hàng chục văn bản được đề xuất bãi bỏ hoặc thay thế do không còn phù hợp. Thực hiện xây dựng và ban hành 4 quy hoạch quốc gia ngành năng lượng, khoáng sản. Cùng với đó là hoạt động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, vực dậy các dự án tồn đọng của ngành từ nhiệm kỳ trước.
Cũng liên quan đến năng lượng, việc tái khởi động điện hạt nhân cũng được Bộ Công Thương tuân thủ nghiêm chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ... trên tinh thần khẩn trương, quyết liệt. Điều này được cụ thể hóa qua việc sau hơn một thập kỷ gián đoạn, điện hạt nhân chính thức trở lại bản đồ năng lượng Việt Nam. Theo đó, Quyết định số 768/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đã nêu rõ lộ trình đưa điện hạt nhân vào vận hành trong giai đoạn 2030-2035.
Ký kết FTA nhanh nhất lịch sử
Không chỉ trong hạ tầng và thể chế, tinh thần “mạch 3” còn lan tỏa trong lĩnh vực hội nhập kinh tế quốc tế. Điển hình là Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện giữa Việt Nam và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (CEPA), được ký kết ngày 28/10/2024 tại Dubai.
Với tinh thần chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, chưa đầy 13 tháng kể từ phiên đàm phán đầu tiên, hai bên đã hoàn tất 8 vòng đàm phán, thống nhất toàn văn hiệp định gồm 18 chương, 15 phụ lục và 2 thư song phương với các nội dung gồm: Thương mại hàng hóa, dịch vụ - đầu tư, quy tắc xuất xứ, hàng rào kỹ thuật đối với thương mại (TBT), các biện pháp vệ sinh kiểm dịch động thực vật (SPS), hải quan, phòng vệ thương mại, mua sắm của Chính phủ, sở hữu trí tuệ, pháp lý - thể chế. Qua đó, mở ra cơ hội lớn cho hàng hóa, cơ hội đầu tư cho nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và doanh nghiệp Việt Nam.
Đây là FTA được đàm phán nhanh nhất trong lịch sử của Việt Nam và cũng là một trong những hiệp định có nội dung toàn diện, hiện đại nhất trong quan hệ với khu vực Trung Đông. Chất lượng, tốc độ của hiệp định này đã được Thủ tướng Phạm Minh Chính coi là “cuộc đua marathon về thể chế”. Nó cũng là nền tảng quan trọng để Việt Nam tiếp tục đàm phán các hiệp định mới với tinh thần nhanh, hiệu quả, thực chất.
Phản ứng nhanh trong đàm phán thuế quan
Một thành tích đáng ghi nhận của Bộ Công Thương trong năm 2025 đó là kết quả đàm phán thuế quan với Hoa Kỳ. Đầu năm 2025, trước nguy cơ Hoa Kỳ áp dụng một số biện pháp phòng vệ thương mại mới với sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam, trên tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Bộ Công Thương đã chủ động tham vấn, phối hợp với các cơ quan, bộ, ngành triển khai đàm phán khẩn cấp với phía bạn bằng nhiều hình thức khác nhau như trao đổi công thư, điện đàm trực tiếp, trực tuyến.
Trong vòng 4 tháng, ba vòng đàm phán được tổ chức đã đạt được đồng thuận cao từ kiểm soát gian lận xuất xứ, minh bạch chuỗi cung ứng và đảm bảo sự tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật. Điều này không chỉ mở ra nhiều cơ hội hợp tác song phương mà quan trọng hơn đã minh chứng cho sự chủ động, năng lực, bản lĩnh của Việt Nam trong thời kỳ mới.
Thi công đường dây 500kV mạch 3
Phản ứng nhanh trong đàm phán thuế quan
Một thành tích đáng ghi nhận của Bộ Công Thương trong năm 2025 đó là kết quả đàm phán thuế quan với Hoa Kỳ. Đầu năm 2025, trước nguy cơ Hoa Kỳ áp dụng một số biện pháp phòng vệ thương mại mới với sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam, trên tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Bộ Công Thương đã chủ động tham vấn, phối hợp với các cơ quan, bộ, ngành triển khai đàm phán khẩn cấp với phía bạn bằng nhiều hình thức khác nhau như trao đổi công thư, điện đàm trực tiếp, trực tuyến.
Trong vòng 4 tháng, ba vòng đàm phán được tổ chức đã đạt được đồng thuận cao từ kiểm soát gian lận xuất xứ, minh bạch chuỗi cung ứng và đảm bảo sự tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật. Điều này không chỉ mở ra nhiều cơ hội hợp tác song phương mà quan trọng hơn đã minh chứng cho sự chủ động, năng lực, bản lĩnh của Việt Nam trong thời kỳ mới.
Có thể khẳng định chắc chắn rằng, nhiệm kỳ 2020 - 2025 của Đảng bộ Bộ Công Thương khép lại bằng một loạt dấu ấn. Kết quả ấy minh chứng cho tinh thần đổi mới, sáng tạo cả trong tư duy và hành động dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; điều hành linh hoạt, phân cấp rõ ràng; coi kết quả là thước đo duy nhất của điều hành vì đất nước, vì nhân dân.