Những điểm mới trong công tác tổ chức Đại hội XIV của Đảng

Một số vấn đề mới về quá trình chuẩn bị văn kiện

Chiều 30/12, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tổ chức Hội nghị tập huấn cho cán bộ, phóng viên báo chí tuyên truyền Đại hội XIV của Đảng.

Tại hội nghị, GS.TS Tạ Ngọc Tấn, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ phó thường trực Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội XIV, đã báo cáo chuyên đề về “Những điểm mới trong công tác tổ chức Đại hội XIV của Đảng và những nội dung cốt lõi, quan trọng trong dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng”.

Trong báo cáo, GS.TS Tạ Ngọc Tấn tập trung làm rõ các vấn đề mới trong quá trình chuẩn bị văn kiện, đồng thời phân tích những nội dung cốt lõi, điểm mới và các đột phá quan trọng trong dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV, bám sát thực tiễn tổng kết 40 năm đổi mới và yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn tới.

Một điểm mới quan trọng trong công tác chuẩn bị Văn kiện Đại hội XIV là việc tích hợp ba báo cáo gồm Báo cáo Chính trị, Báo cáo kinh tế - xã hội và Báo cáo kiểm điểm công tác xây dựng Đảng thành một văn kiện duy nhất là Báo cáo Chính trị. Việc tích hợp này nhằm thống nhất chặt chẽ mọi luận điểm, quan điểm của đường lối, tạo thuận lợi cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong tiếp nhận, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện.

Theo đó, văn kiện trình Đại hội XIV gồm Báo cáo Chính trị là văn kiện chính, Báo cáo tổng kết 40 năm đổi mới cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn, cùng với báo cáo 15 năm thực hiện Điều lệ Đảng là báo cáo chuyên đề.

Cùng với việc tích hợp văn kiện, đường lối của Đảng được cụ thể hóa thành những quyết sách chiến lược ngay trước và trong Đại hội. Trước Đại hội XIV, Bộ Chính trị đã ban hành nhiều nghị quyết quan trọng như 57, 58, 66, 68, 70, 71, 72 nhằm cụ thể hóa đường lối của Đảng, khắc phục tình trạng sau Đại hội mới ban hành nghị quyết. Đồng thời, quá trình chuẩn bị văn kiện gắn với việc chủ động rà soát, sửa đổi, tháo gỡ các điểm nghẽn, khắc phục hạn chế, bám sát mục tiêu, định hướng phát triển và nhiệm vụ trọng tâm để có thể tổ chức thực hiện ngay sau Đại hội.

Một nội dung mới khác là việc xây dựng Chương trình hành động của Ban Chấp hành Trung ương thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV được xác định là một bộ phận của Báo cáo Chính trị. Chương trình hành động làm rõ các đề án, dự án, công việc cụ thể trong nhiệm kỳ 5 năm, xác định rõ trách nhiệm chủ trì, tiến độ, hiệu quả, nguồn lực và điều kiện cần thiết để thực hiện, làm căn cứ để các cấp, các ngành triển khai theo chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được giao.

Quá trình xây dựng văn kiện Đại hội XIV được thực hiện một cách công phu, khoa học, dân chủ và cập nhật liên tục. Từ tháng 10/2019 đến nay là quá trình tiếp nhận ý kiến thường xuyên để bổ sung, hoàn thiện văn kiện. Tiểu ban Văn kiện và Tổ Biên tập giúp việc đã liên tục tổ chức các hội thảo, tọa đàm khoa học, tiếp thu ý kiến từ thảo luận của các tổ chức đảng các cấp và các tổ chức Nhân dân. Hàng nghìn nhà khoa học, chuyên gia, nhà nghiên cứu đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu, các tổ chức kinh tế xã hội và các ban, bộ, ngành trong cả nước đã tham gia đóng góp ý kiến. Riêng trong một tháng lấy ý kiến toàn dân đã có hơn 4,5 triệu người tham gia với hơn 14 triệu ý kiến cụ thể.

Những nội dung mới cốt lõi trong dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV

Về đánh giá nhiệm kỳ Đại hội XIII, dự thảo Báo cáo Chính trị nêu rõ, đây là nhiệm kỳ diễn ra trong bối cảnh đặc biệt khó khăn, phức tạp, nhiều yếu tố bất ngờ và khó dự báo. Trong điều kiện đó, đất nước đã đạt được nhiều thắng lợi to lớn, toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Đồng thời, thực hiện nhiều công việc mang tính đột phá, cách mạng, tạo tiền đề và cơ sở vững chắc để bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Dự thảo Báo cáo Chính trị xác định rõ các quan điểm, mục tiêu và tầm nhìn phát triển đất nước trong giai đoạn tới. Trong đó, quan điểm tư tưởng chính trị được bổ sung nội dung lý luận về đường lối đổi mới. Quan điểm về nhiệm vụ phát triển xác định bảo vệ môi trường cùng với phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm, đối ngoại và hội nhập quốc tế cùng với quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên. Quan điểm về động lực phát triển nhấn mạnh việc xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia làm động lực chính và phát triển kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất.

Quan điểm về quốc phòng, an ninh và đối ngoại nhấn mạnh yêu cầu bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, gắn kết chặt chẽ giữa kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường với củng cố quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Quan điểm về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị tập trung vào yêu cầu vận hành thông suốt bộ máy mới, nâng cao năng lực quản lý, quản trị và kiến tạo phát triển của Nhà nước.

Theo GS.TS Tạ Ngọc Tấn, về mục tiêu chung được xác định là đến năm 2030 Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao. Các mục tiêu cụ thể gồm tăng trưởng GDP từ 10% trở lên, GDP bình quân đầu người đạt 8.500 USD vào năm 2030, đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp vào tăng trưởng kinh tế đạt 55%, chỉ số phát triển con người phấn đấu khoảng 0,8 và các chỉ số môi trường được quan tâm hơn.

Dự thảo Báo cáo Chính trị cũng nêu rõ nhiều điểm mới và đột phá. Lý luận về đường lối đổi mới được xác định là kết quả rút ra từ tổng kết 40 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, là sự vận dụng và phát triển sáng tạo các nguyên lý phổ quát của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện thực tiễn của Việt Nam. Cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, lý luận về đường lối đổi mới trở thành nền tảng tư tưởng của Đảng.

Báo cáo nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục xây dựng và hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển nhanh và bền vững đất nước, trong đó thể chế chính trị giữ vai trò then chốt, thể chế kinh tế là trọng tâm và các thể chế khác có vai trò quan trọng. Việc hoàn thiện xuất phát từ thực trạng thể chế còn nhiều hạn chế và yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Dự thảo xác lập mô hình tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, ưu tiên phát triển và từng bước làm chủ công nghệ sản xuất công nghiệp nền tảng, tiên tiến, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng xanh, sinh thái, tuần hoàn và hiệu quả cao, đồng thời khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia và giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội.

Khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và giáo dục đào tạo được xác định là động lực trung tâm của phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, gắn với chuyển đổi số quốc gia, chuyển đổi xanh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hình thành các cực tăng trưởng và các vùng kinh tế trọng điểm. Dự thảo đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu đột phá đổi mới căn bản cơ chế, chính sách tài chính và đầu tư cho khoa học công nghệ và giáo dục đào tạo, xóa bỏ các rào cản, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển.

Bên cạnh đó, dự thảo nhấn mạnh xây dựng con người Việt Nam hiện đại, phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, không ngừng nâng cao đời sống toàn diện của Nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội toàn diện, bao trùm và bền vững, không để ai bị bỏ lại phía sau. Văn hóa và con người được xác định là nền tảng, nguồn lực, sức mạnh nội sinh và hệ điều tiết sự phát triển xã hội bền vững.

Dự thảo cũng đề cập việc tăng cường quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, hiệu quả, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia dân tộc, kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, lực lượng vũ trang chính quy, hiện đại, chủ động bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, đồng thời đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng và an ninh tự chủ, hiện đại. Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng và chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phát huy sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, trọng tâm là cấp chiến lược và cấp cơ sở, nhất là người đứng đầu, cùng với việc triển khai ba đột phá chiến lược về thể chế, nhân lực chất lượng cao và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ.