Không chỉ phục vụ biểu diễn, nghệ thuật truyền thống muốn 'sống khoẻ' trong đời sống hiện đại cần có một hệ sinh thái bền vững: khán giả, nghệ sĩ, không gian trình diễn và đặc biệt là sự đồng hành của doanh nghiệp. Sự xuất hiện của các đơn vị tư nhân trong lĩnh vực văn hóa đang mở ra những “cánh cửa mới” cho múa rối - một di sản độc đáo của người Việt, đến gần hơn với công chúng và du khách quốc tế.
Người nghệ sĩ thêm niềm phấn khởi
Sáng ngày 29/10, tại sân khấu Trung tâm Hội chợ Triển lãm Việt Nam (VEC, Đông Anh, Hà Nội), đã diễn ra Lễ ký kết hợp đồng biểu diễn giữa Nhà hát Múa rối Việt Nam; Công ty TNHH The Stage VN và Công ty Cổ phần Tập đoàn HTD.
Tham dự buổi lễ có ông Hồ An Phong - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; NSND Xuân Bắc - Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn; ông Trần Hoàng - Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả; cùng đại diện Bộ Công Thương, Cục Xúc tiến thương mại; lãnh đạo các đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; đại diện Ban tổ chức Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025.
Đại diện 3 đơn vị ký kết có NSND Nguyễn Tiến Dũng - Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam; ông Nguyễn Đăng Tuấn - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn HTD; ông Nguyễn Đặng Quang Vinh - Giám đốc điều hành Công ty TNHH The Stage VN.
Nhà hát Múa rối Việt Nam đã ký kết hai hợp đồng biểu diễn với Công ty TNHH The Stage VN và Công ty Cổ phần Tập đoàn HTD. Ảnh: Nam Nguyễn
Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương sau sự kiện, NSND Nguyễn Tiến Dũng -Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam cho biết, sau nhiều năm miệt mài giữ nghề, nghệ sĩ múa rối nước đang chứng kiến một tín hiệu vui: Nghệ thuật múa rối được đặt đúng vị trí xứng đáng trong không gian sự kiện lớn như Hội chợ Mùa Thu 2025. NSND Nguyễn Tiến Dũng cho biết: “Múa rối Việt Nam xứng đáng được tự hào mà khoe với thế giới”. Lời khẳng định ấy không chỉ thể hiện niềm tự hào cá nhân của người nghệ sĩ mà còn phản ánh trách nhiệm chung của cộng đồng trong việc nâng giá trị di sản.
Ông nói thêm, mỗi lần mang rối nước đến những không gian đa dạng: Từ sân khấu truyền thống, nhà hát hiện đại đến các sự kiện xúc tiến thương mại. Các nghệ sĩ đều có dịp “kể câu chuyện Việt Nam” bằng ngôn ngữ dân gian gần gũi. “Chúng tôi phấn khởi vì hôm nay già trẻ, người Việt hay du khách đều hào hứng theo dõi từng tiết mục. Đó là sự tin tưởng dành cho nghệ thuật và cũng là động lực để chúng tôi không ngừng sáng tạo”.
Là loại hình sân khấu gắn với tín ngưỡng nông nghiệp, múa rối từng đối diện không ít thử thách về lượng khán giả và không gian biểu diễn. Nhưng khi nghệ sĩ nhìn thấy niềm vui từ khán giả mới, họ hiểu rằng con đường gìn giữ văn hóa không bao giờ đơn độc nếu có sự đồng hành đúng lúc.
Khi Hội chợ Mùa Thu trở thành 'ông tơ, bà nguyệt'
Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 không chỉ là nơi kết nối giao thương giữa các doanh nghiệp mà còn là dịp lan tỏa những giá trị đẹp của văn hóa Việt. NSND Nguyễn Tiến Dũng chia sẻ: “Nghệ thuật múa rối có thể tạo nên cảm xúc rất riêng, khiến người xem nhớ về nguồn cội”. Chính vì vậy, việc múa rối xuất hiện trong một sự kiện xúc tiến thương mại mang lại ý nghĩa đặc biệt: Văn hóa song hành cùng kinh tế, để mỗi sản phẩm Việt khi bước ra thế giới đều có một câu chuyện đi theo.
Chia sẻ thêm về cơ duyên của lễ ký kết tại Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025, NSND Nguyễn Tiến Dũng cho biết: “Tôi nghĩ rằng, sự hợp tác này ban đầu cũng là một sự ngẫu nhiên. Khi được Cục Nghệ thuật biểu diễn phân công tham gia trưng bày, chúng tôi thực hiện một gian triển lãm nhỏ. Trong một lần mời các đối tác ra Hà Nội, trước đó chúng tôi đã có nhiều dịp trò chuyện và chia sẻ, nhưng khi họ trực tiếp nhìn thấy không gian trưng bày này, được xem những đoạn clip và chương trình đã được quốc tế đánh giá cao, họ thực sự ấn tượng. Chỉ trong vòng một tuần sau đó, họ bàn bạc và quyết định ký kết hợp tác với chúng tôi.”
NSND Nguyễn Tiến Dũng chụp ảnh lưu niệm tại gian hàng sau sự kiện. Ảnh: Diệu Linh
Với ông, thành công của một thỏa thuận không chỉ đến từ những kế hoạch được vạch sẵn, mà đôi khi bắt đầu từ khoảnh khắc rất đỗi tình cờ, khi giá trị văn hóa Việt Nam được nhìn thấy và được tin tưởng bởi những người đồng hành mới. Sự kết hợp giữa hoạt động kinh tế và biểu diễn truyền thống tạo nên một hình thức “truyền thông mềm” đầy sức hút. Khán giả tìm đến hội chợ để mua sắm, trải nghiệm sản phẩm mới và rồi bị níu chân bởi tiếng trống nước, tiếng sáo rộn ràng, những chú tễu tinh nghịch. Những khoảnh khắc đó chính là cầu nối tình cảm giữa cộng đồng với di sản văn hóa. Đây cũng là cơ hội để ngành công nghiệp văn hóa xây dựng thị trường biểu diễn bền vững hơn, giảm lệ thuộc vào các hoạt động mang tính mùa vụ. Khi văn hóa gắn với du lịch, thương mại và dịch vụ, giá trị kinh tế được tạo ra, và giá trị truyền thống được nuôi dưỡng lâu dài.
Trong khi đó, sự xuất hiện của các doanh nghiệp như Công ty TNHH The Stage VN tại Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 không chỉ ở vai trò đầu tư sự kiện mà còn là cầu nối để nghệ thuật bước ra khỏi khuôn khổ nhà hát, xuất hiện ở những mô hình văn hóa - thương mại hiện đại hơn.
Đây là những minh chứng cho thấy tư duy mới của doanh nghiệp về văn hóa: Không phải làm hình ảnh cho xong sự kiện, mà đầu tư vào tài nguyên bản sắc - một dạng “tài sản trí tuệ” giàu tiềm năng phát triển.
Sự gặp gỡ giữa nghệ thuật truyền thống và doanh nghiệp hôm nay không chỉ tạo nên một sự ‘giao duyên’ đẹp đẽ giữa văn hóa và kinh tế, mà còn góp phần đưa bản sắc Việt lan tỏa tự nhiên trong đời sống hiện đại. Khi mỗi màn diễn rối nước được mở ra ở những không gian mới, đó cũng là lúc câu chuyện Việt Nam tiếp tục được kể, được yêu, và được gìn giữ bằng chính sức sống của thị trường.