Ngày 25/8/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1812/QĐ-TTg về kiện toàn Ban Chỉ đạo Quốc gia về Hội nhập quốc tế. Đây là bước kiện toàn tiếp theo trong bối cảnh hội nhập quốc tế, đặc biệt là hội nhập kinh tế đã đi vào chiều sâu, với nhiều điểm mới nổi bật, phản ánh quyết tâm cải cách bộ máy, nâng cao hiệu quả chỉ đạo và khẳng định vai trò chiến lược của hội nhập trong tiến trình phát triển đất nước, Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên hội nhập để phát triển kinh tế.
Quyết định 1812/QĐ-TTg của Thủ tướng không đơn thuần là kiện toàn tổ chức, mà góp phần nâng tầm chỉ đạo hội nhập quốc tế, khẳng định hội nhập kinh tế là trung tâm.
Điều đáng chú ý là lần kiện toàn này không chỉ điều chỉnh mang tính kỹ thuật về cơ cấu, nhân sự, mà còn thể hiện một cách tiếp cận mới trong quản trị quốc gia, coi hội nhập - đặc biệt là hội nhập kinh tế – là trụ cột trung tâm, đúng tinh thần Nghị quyết 59-NQ/TW (2025) của Bộ Chính trị.
Điểm mới, khác biệt quan trọng của Quyết định 1812/QĐ-TTg
Thứ nhất là, Thủ tướng Chính phủ trực tiếp làm Trưởng ban Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế.
Người đứng đầu Chính phủ trực tiếp đảm nhiệm vai trò Trưởng Ban Chỉ đạo liên ngành về hội nhập quốc tế là bước nâng tầm chỉ đạo, bảo đảm công tác hội nhập bám sát định hướng chiến lược hội nhập quốc tế, thống nhất từ trung ương đến địa phương, đúng tinh thần Nghị quyết 22-NQ/TW (2013) và Nghị quyết 59/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế.
Thứ hai là, Thủ tướng giao Bộ trưởng giữ vai trò Trưởng ban các Ban Chỉ đạo liên ngành.
Trước đây, các Phó Thủ tướng đảm trách vị trí này, nay giao trực tiếp cho Bộ trưởng. Sự phân công “đích danh” này giúp tăng tính trách nhiệm, rút ngắn quy trình và nâng cao tính chuyên môn trong chỉ đạo.
Thứ ba là, lãnh đạo các địa phương trọng điểm tham gia Ban Chỉ đạo hội nhập quốc tế.
Thủ tướng giao đích danh Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và một số địa phương, vùng kinh tế trọng điểm được giao trực tiếp làm Ủy viên Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế.
Điểm mới này tăng cường kết nối giữa trung ương và địa phương, đưa chính sách hội nhập vào thực tiễn nhanh và hiệu quả hơn.
Thứ tư là, nhấn mạnh trách nhiệm người đứng đầu và sự phối hợp liên ngành.
Việc phân công cụ thể cho cấp trưởng các bộ, ngành và địa phương khẳng định Chính phủ coi hội nhập là nhiệm vụ chiến lược.
Đồng thời, cơ chế này thúc đẩy sự phối hợp chặt chẽ, khắc phục tình trạng chồng chéo, thiếu liên kết.
Thứ năm là, khẳng định hội nhập kinh tế là trọng tâm, đi trước một bước.
Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế và Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, đều nhấn mạnh hội nhập kinh tế là mũi nhọn.
Thành công của Việt Nam trong việc gia nhập ASEAN, APEC, ASEM, WTO, đàm phán mở cửa thị trường với 19 FTA và đàm phán Hiệp định đối ứng với Hoa Kỳ minh chứng cho tầm quan trọng này.
Bên cạnh đó, trong nhiều năm liền, Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế cũng đã tổ chức phối hợp liên ngành, liên vùng tuyên truyền phổ biến thông tin về cam kết hội nhập kinh tế quốc tế, cam kết FTA và triển khai công tác hội nhập quốc tế đến từng địa phương.
Hội nhập kinh tế đi trước một bước tạo nền tảng vững chắc để các lĩnh vực chính trị, an ninh, văn hóa - xã hội cùng phát triển.
Thứ sáu là, Bộ trưởng Bộ Công Thương làm Trưởng Ban Chỉ đạo liên ngành về hội nhập kinh tế.
Đây là bước đột phá: lần đầu tiên Bộ trưởng trực tiếp thay Phó Thủ tướng đảm trách vị trí này.
Bộ máy tổ chức và Cơ chế chỉ đạo hội nhập kinh tế vốn dĩ phức tạp, vì liên quan đến nhiều bộ, ngành và địa phương nay được rút gọn, “ngắn dòng, thẳng mạch”: từ Bộ trưởng báo cáo trực tiếp Thủ tướng, đồng thời triển khai xuống doanh nghiệp, hiệp hội, địa phương mà không qua trung gian. Sự đổi mới này phù hợp xu thế tinh giản bộ máy, nâng cao hiệu lực - hiệu quả quản lý nhà nước về hội nhập kinh tế quốc tế.
Ý nghĩa và tác động
Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định 1812/QĐ-TTg đã khẳng định tầm quan trọng chiến lược của hội nhập quốc tế, trong đó hội nhập kinh tế là trung tâm. Cùng đó, nâng tầm cơ chế chỉ đạo, bảo đảm sự thống nhất từ Thủ tướng đến từng bộ, ngành, địa phương.
Ngoài ra, quyết định này của Thủ tướng cũng thúc đẩy tinh thần trách nhiệm cá nhân, đặc biệt là của người đứng đầu; đồng thời, tạo động lực cải cách bộ máy, hướng đến sự nhanh nhạy, hiệu quả trong triển khai chính sách và đáp ứng yêu cầu của bối cảnh toàn cầu, khi hội nhập ngày càng sâu rộng và phức tạp.
Như vậy, Quyết định 1812/QĐ-TTg không đơn thuần là sự kiện kỹ thuật trong kiện toàn tổ chức, mà còn là một chuyển biến về tư duy quản trị quốc gia. Trước hết, việc Thủ tướng trực tiếp làm Trưởng ban Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế khẳng định hội nhập quốc tế là nhiệm vụ tối cao, gắn liền với trách nhiệm chính trị của người đứng đầu Chính phủ.
Việc phân công đích danh cho các Bộ trưởng và lãnh đạo địa phương trọng điểm là sự đổi mới mạnh mẽ, bảo đảm cụ thể, minh bạch và gắn kết chính sách với thực tiễn cơ sở.
Đặc biệt, trọng tâm hội nhập kinh tế được nhấn mạnh rõ nét. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, thương mại quốc tế chính là “sân chơi” quyết định vị thế quốc gia. Bộ trưởng Bộ Công Thương trực tiếp điều hành Ban Chỉ đạo liên ngành về hội nhập kinh tế là lựa chọn kịp thời, rút ngắn khoảng cách giữa cam kết quốc tế và hành động thực tiễn trong triển khai chính sách.
Ở góc độ rộng hơn, Quyết định 1812 phản ánh một tinh thần cải cách hành chính nhất quán: Tinh gọn bộ máy, đề cao trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu, lấy hiệu quả cuối cùng - lợi ích quốc gia, dân tộc - làm thước đo.
Quyết định 1812/QĐ-TTg là một bước kiện toàn quan trọng, đánh dấu tầm nhìn cải cách của Chính phủ trong chỉ đạo và điều hành hội nhập quốc tế. Với cơ chế mới, bộ máy tinh gọn và trách nhiệm rõ ràng, Việt Nam có thêm nền tảng vững chắc để tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức, đưa tiến trình hội nhập, đặc biệt là hội nhập kinh tế đi vào chiều sâu, phục vụ thiết thực cho phát triển đất nước.