Sân bay Gia Bình góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư

Làm rõ khoảng cách, cơ chế vốn và tiến độ giải phóng mặt bằng

Ngày 19/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết về chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Yến (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM) đồng tình và đánh giá cao tính cấp bách, ý nghĩa chiến lược của dự án đầu tư Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. Bà phân tích, dự án nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội khu vực phía Bắc; giải quyết tình trạng quá tải nghiêm trọng tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, khi năm 2025 dự kiến đạt tới 30 triệu lượt khách là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng chậm chuyến, quá tải hạ tầng hiện nay. Đại biểu cũng thống nhất với đề xuất xây dựng khu VIP xứng tầm, phù hợp vai trò là cửa ngõ đối ngoại, đón tiếp khách quốc tế, thể hiện hình ảnh quốc gia.

Tuy nhiên, bà đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thêm khoảng cách 43 km giữa sân bay Nội Bài và sân bay Gia Bình, tương tự như khoảng cách giữa Long Thành và Tân Sơn Nhất 40 km, để đánh giá khả năng sử dụng chung đường hàng không, tiết kiệm chi phí mở rộng không phận và hạ tầng điều hành bay. Theo báo cáo, dự án khởi công từ ngày 19/8/2025, đến nay đã thực hiện giải phóng mặt bằng khoảng 700 trên 1.900 hộ. Đại biểu đoàn TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, đây là tín hiệu tích cực cho việc đảm bảo tiến độ. Tuy nhiên, theo bà cần nêu rõ trong hồ sơ dự án trình Quốc hội việc có tách giải phóng mặt bằng thành dự án thành phần nhằm đẩy nhanh tiến độ, theo quy định đối với dự án nhóm A hay không.

Về cơ cấu vốn, Luật Đầu tư quy định vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư tối thiểu 15%, đại biểu Nguyễn Thị Yến thống nhất với tỷ lệ này, tuy nhiên bà đề nghị trong hợp đồng cần quy định rõ tiến độ giải ngân vốn chủ sở hữu và vốn vay hằng năm, tránh tình trạng nhà đầu tư dồn vốn chủ sở hữu về cuối dự án, ảnh hưởng tiến độ và an toàn tài chính. Đối với hỗ trợ người dân bị thu hồi đất, đại biểu cho rằng, cần chú trọng không chỉ bồi thường, hỗ trợ tái định cư mà phải có phương án chuyển đổi nghề nghiệp, đảm bảo sinh kế bền vững, nhất là đối với hàng nghìn hộ dân sống bằng nông nghiệp. Đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu có chính sách hỗ trợ phù hợp, đặc biệt với các địa phương ngân sách hạn chế.

Cùng thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội) cho rằng, việc xây dựng sân bay Gia Bình là bước đi chiến lược, góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không vùng Thủ đô theo mô hình trung tâm kép, tạo cực tăng trưởng mới, thúc đẩy các ngành công nghiệp, logistics, du lịch, dịch vụ; đồng thời có ý nghĩa quan trọng trong bảo đảm quốc phòng, an ninh và phục vụ sự kiện đối ngoại lớn của đất nước, trong đó có quốc tế như APEC 2027. Theo bà, dự án chủ yếu huy động vốn ngoài ngân sách, góp phần giảm áp lực cho đầu tư công, song cần có giải pháp hiệu quả về giải phóng mặt bằng, bảo đảm sinh kế và ổn định đời sống cho người dân; kiểm soát tốt tác động môi trường như tiếng ồn, thoát nước, ngập úng. Đồng thời, phải dự báo chính xác nhu cầu vận tải, xác định quy mô đầu tư phù hợp, tránh đầu tư dàn trải, đảm bảo hiệu quả kinh tế.

Cơ chế di dời di tích và quy mô đầu tư đến năm 2050

Đại biểu Đoàn TP. Hà Nội kỳ vọng, nếu Việt Nam xây dựng được một sân bay thông minh, xanh, bền vững, đạt tiêu chuẩn 5 sao, nằm trong top 10 sân bay có dịch vụ tốt nhất thế giới như mục tiêu dự án đề ra, đây không chỉ là niềm tự hào của quốc gia mà còn góp phần nâng cao uy tín, thương hiệu, đẳng cấp Việt Nam trên trường quốc tế, thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh) đồng tình về cơ chế, chính sách đặc thù để di dời di tích lịch sử văn hóa tại dự thảo Nghị quyết, theo hướng giao UBND tỉnh Bắc Ninh thực hiện di dời toàn bộ 25 di tích lịch sử văn hóa trong phạm vi dự án, bảo đảm bảo tồn tối đa và phát huy giá trị của các di tích.

Cùng góp ý, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Phạm Văn Thịnh - đại biểu đoàn Bắc Ninh đề nghị xem xét thêm nội dung áp dụng cơ chế đặc thù với hai di tích nằm trên dự án tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình.

Theo ông, dự thảo nghị quyết đã cho phép di chuyển 25 công trình tôn giáo, văn hóa được công nhận di tích ra khỏi phạm vi dự án cảng hàng không. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, có phát sinh một dự án quan trọng khác gắn liền trực tiếp với dự án này, đó là tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình. Tuyến đường này đi qua hai di tích trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Vì vậy, ông đề nghị ngay trong Nghị quyết này, Quốc hội và Chính phủ có thể xem xét cho áp dụng cùng một cơ chế di dời đối với 25 công trình đã nêu, để bảo đảm tính đồng bộ. "Có sân bay, phải có đường, nếu chỉ có sân bay mà không có tuyến đường kết nối thì không hợp lý", đại biểu đoàn Bắc Ninh nói.

Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được đầu tư bằng nguồn vốn của nhà đầu tư với tổng vốn khoảng 196.378 tỷ đồng giai đoạn 1 khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn 2 khoảng 55.142 tỷ đồng. Dự án đầu tư với quy mô cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế ICAO, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm giai đoạn đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách mỗi năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050.