Trợ lực để doanh nghiệp phát triển
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Trần Hữu Hậu - đoàn Tây Ninh cho rằng, tờ trình của Chính phủ đã ghi đầy đủ, rõ ràng những căn cứ, lý lẽ, nhất là những thực tiễn kinh doanh và quản lý thuế mà các hiệp hội, các doanh nghiệp đã trình bày, kiến nghị.
Đại biểu Trần Hữu Hậu - đoàn Tây Ninh
Với nội dung bổ sung vào khoản 1 Điều 5, đại biểu cho rằng, Quốc hội sẽ giúp cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam giảm hàng chục ngàn tỷ đồng vốn bỏ ra để nộp thuế phải trả lãi và sau đó lại được nhà nước hoàn lại.
“Về số tiền có vẻ như doanh nghiệp không mất gì, nhưng về giá trị thì doanh nghiệp mất rất nhiều. Không chỉ là trả lãi cho khoản tiền vay để trả cho khoản nộp thuế trước mà số tiền ấy nếu được đưa vào kinh doanh sẽ sinh thêm lợi nhuận” - đại biểu nói.
Trong điều kiện khó khăn của nông sản Việt Nam khi cạnh tranh trên thương trường quốc tế, chỉ một ít phần trăm lợi nhuận cũng giúp cho doanh nghiệp vững vàng hơn trong cạnh tranh và phát triển.
"Nếu giữ như quy định cũ, hàng chục ngàn doanh nghiệp, hàng ngàn cán bộ thuế phải mất nhiều thời gian và công sức để làm thủ tục này, do đó, không tránh khỏi những tiêu cực bởi cơ chế xin - cho" - ông Trần Hữu Hậu bày tỏ.
Bên cạnh đó, với việc bỏ đi khổ đầu của khoản 5 Điều 9, Quốc hội sẽ không chỉ giúp cho các cơ sở chế biến thức ăn chăn nuôi giảm chi phí đầu vào, từ đó giảm giá bán thức ăn chăn nuôi, đồng thời bình đẳng với nguyên liệu và thức ăn chăn nuôi nhập khẩu như Chính phủ đã giải trình mà còn tạo điều kiện cho hàng chục ngàn cơ sở chế biến nông sản, thủy sản có thêm điều kiện tiêu thụ các chất thải ra như cám, bã rượu, bã bia, bã sắn, bã dứa, mật đường, vỏ tôm.
“Điều này không chỉ giúp tăng hiệu quả chế biến mà còn góp phần giúp doanh nghiệp giải quyết vấn nạn môi trường, thực hiện đúng chủ trương sản xuất xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn” - đại biểu chỉ ra.
Ông Hậu phân tích, chỉ tính riêng ngành sắn theo số liệu của Hiệp hội Sắn, trong hơn 20 triệu tấn sắn tươi đưa vào chế biến, mỗi năm thải ra hơn 4 triệu tấn bã sắn. Lượng bã sắn khổng lồ này là nỗi lo lớn của doanh nghiệp và các địa phương về nguồn gây ô nhiễm. Nếu không chịu thuế giá trị gia tăng (VAT) sẽ có thêm điều kiện để trở thành thức ăn chăn nuôi và sẽ đem đến giá trị, hiệu quả rất lớn về nhiều mặt.
Tuy nhiên, luật thì ghi ngắn gọn, không rõ như tờ trình nên trong thực tế sẽ có những cách hiểu và áp dụng khác nhau của các cơ quan thuế địa phương. Do vậy, đại biểu đề nghị trong nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện, đề nghị Chính phủ, Bộ Tài chính quy định rõ ràng để các cơ quan thuế áp dụng thống nhất với mỗi loại hàng hóa.
Đề nghị phân bón về đối tượng không chịu thuế VAT
Đại biểu Trần Văn Lâm - đoàn Bắc Ninh cũng đồng tình với những nội dung Nghị quyết sửa đổi Luật Thuế VAT Chính phủ đề xuất lần này. Đây đều là những vấn đề người dân và doanh nghiệp mong chờ, từ đơn giản hóa quá trình quản lý thu, quy trình quản lý thuế giá trị gia tăng, làm giảm chi phí quản lý của cơ quan thuế, giảm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp và người dân, hạn chế gian lận hóa đơn, trốn thuế, nợ đọng, đặc biệt gỡ khó cho doanh nghiệp xuất khẩu cho đến hoàn thuế đầu vào để bảo đảm tính cạnh tranh và lợi ích của doanh nghiệp trong nước, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.
Đại biểu Trần Văn Lâm - đoàn Bắc Ninh
Việc ban hành Nghị quyết cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm rất cao của Chính phủ, Quốc hội trong việc kịp thời nắm bắt, giải quyết những điểm nghẽn trong thể chế để mở đường cho sự phát triển của đất nước.
Theo đại biểu, lần này, Chính phủ đề xuất bổ sung vào Luật Thuế VAT quy định “"thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hóa, dịch vụ không phải tính thuế giá trị gia tăng được khấu trừ toàn bộ".
Quy định này hướng tới giải quyết vướng mắc hiện nay đó là: Ngành thức ăn chăn nuôi thuộc đối tượng không chịu thuế nên không được khấu trừ, không được hoàn thuế VAT đầu vào, dẫn đến doanh nghiệp bị tăng chi phí, tăng giá bán, ảnh hưởng đến người chăn nuôi.
Vì vậy, chính sách này đề xuất bổ sung là hoàn toàn hợp lý, sẽ hỗ trợ cho doanh nghiệp và cả người chăn nuôi vì thức ăn chăn nuôi là đầu vào quan trọng, chiếm phần lớn chi phí trong lĩnh vực sản xuất này.
Tuy nhiên, đại biểu nhắc lại kỳ họp trước, Quốc hội cũng bàn sửa Luật Thuế giá trị gia tăng liên quan đến VAT đối với phân bón. Khi đó, các đại biểu đã có tranh luận về việc có nên chuyển phân bón từ diện đối tượng không chịu thuế sang đối tượng chịu thuế VAT 5% hay không.
Cuối cùng, Quốc hội quyết phân bón chịu thuế 5% với lý do để bảo đảm tính cạnh tranh của doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước so với hàng nhập khẩu, trong khi bên cạnh đó, vẫn có rất nhiều đại biểu quan ngại thuế 5% đối với phân bón sẽ làm tăng phí đầu vào cho sản xuất nông nghiệp và thiệt hại cho lợi ích nông dân.
Như vậy, thức ăn chăn nuôi và phân bón đều là nguyên liệu đầu vào cho nông nghiệp thì chính sách thuế VAT đang có hai cách ứng xử khác nhau để cùng giải quyết một vấn đề giống nhau là đảm bảo tính cạnh tranh cho doanh nghiệp sản xuất trong nước: Một bên là giữa thức ăn chăn nuôi ở danh mục đối tượng không chịu VAT và cho khấu trừ đầu vào, còn một bên chuyển phân bón sang đối tượng chịu thuế VAT 5% cũng chỉ để được khấu trừ đầu vào.
Đây là bất cập và nếu vẫn giữ nguyên tình trạng trên thì việc chi phí đầu vào cho giá phân bón sẽ vẫn phải chịu thuế, tăng chi phí đầu vào cho nông dân và thiệt hại cho doanh nghiệp cũng như nông dân trong lĩnh vực trồng trọt. Trong khi trồng trọt cũng là đối tượng chịu nhiều thiệt hại nhất trong các đợt bão lũ vừa qua rất cần được quan tâm hỗ trợ.
Do vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội và Chính phủ cùng với việc điều chỉnh chính sách thuế VAT lần này cần xem xét, giải quyết triệt để bất cập trên, đó là chuyển phân bón về lại đối tượng không chịu thuế VAT.
Ông Trần Văn Lâm cũng đề nghị, giữa thuế VAT tính thuế theo phương pháp trực tiếp với các phương pháp khác cũng cần phải bình đẳng giữa các phương pháp tính thuế để bảo vệ đối tượng kinh doanh yếu thế.
Theo quy định hiện hành, thuế VAT của hộ kinh doanh tính thuế theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu, áp dụng theo thông tư của Bộ Tài chính là 1% trên doanh số. So sánh ra từ mức thuế này đang cao hơn mức VAT bình quân chung của nền kinh tế.
"Mức thuế suất VAT 1% tính trực tiếp trên doanh thu của hộ kinh doanh nhỏ như quy định của Bộ Tài chính trong thông tư đang gấp hơn 3 lần mức bình quân thuế VAT của toàn bộ nền kinh tế. Như vậy, sẽ rất thiệt thòi cho các đối tượng phải tính thuế theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu và đang là những đối tượng yếu thế trong kinh doanh" - ông Lâm nêu rõ.
Từ đó, đại biểu đề nghị Quốc hội và các cơ quan chức năng quan tâm xem xét thấu đáo, giải quyết thỏa đáng các vấn đề trên, để đáp ứng nguyện vọng của người dân và doanh nghiệp.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng - đoàn Quảng Trị cho rằng, Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025 và lần này sửa tập trung vào 2 vấn đề: Các đề xuất liên quan đến chính sách thuế đối với nông sản, thức ăn chăn nuôi và phế phẩm, phụ phẩm; sửa các điều kiện liên quan đến hoàn thuế đang còn nhiều ý kiến đề xuất của cộng đồng doanh nghiệp. Đại biểu đồng tình sửa những điểm nghẽn để phục vụ cho doanh nghiệp phát triển.