Thông tin đưa ra tại hội thảo khoa học "Xây dựng, phát triển thị trường carbon- Tạo động lực phát triển nền kinh tế xanh ở Việt Nam" tổ chức tại Hà Nội mới đây cho thấy, sự kết nối giữa thị trường carbon và trái phiếu xanh đã và đang mang lại các lợi ích đa chiều cho các bên tham gia vào hai thị trường này. Theo đó đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu xanh, một số loại hình dự án có thể khai thác được nhiều công cụ khác nhau để gia tăng lợi nhuận. Chẳng hạn các dự án điện gió và điện mặt trời có thể vừa huy động vốn qua trái phiếu xanh, vừa tạo ra tín chỉ carbon để bán trên thị trường.
Bên cạnh đó việc phát hành trái phiếu xanh cũng giúp doanh nghiệp cải thiện hình ảnh, nâng cao uy tín với các nhà đầu tư và đối tác. Trong khi đó với nhà đầu tư, việc kết hợp giữa trái phiếu xanh và tín chỉ carbon tạo ra cơ hội đầu tư hấp dẫn với khả năng sinh lời kép.
Với các tổ chức tín dụng, trái phiếu xanh tạo động lực cho các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa đáp ứng được các tiêu chuẩn môi trường để có thể nhận được các khoản vay xanh.
| Việt Nam cần quan tâm tạo khung pháp lý cho thị trường carbon. Ảnh minh họa. |
Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng sự kết nối giữa thị trường carbon và trái phiếu xanh giúp thực hiện cam kết giảm phát thải và chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Ngoài ra việc tạo ra các công cụ tài chính mới cho phép Chính phủ giảm gánh nặng đầu tư công để có thể tập trung nguồn lực vào các lĩnh vực mang tính then chốt khác.
Để tận dụng được các lợi ích nêu trên, theo ông Nguyễn Tùng Anh, Giám đốc Nghiên cứu rủi ro tín dụng và dịch vụ tài chính bền vững của Tổ chức FiinRatings đề xuất Việt Nam cần sớm xây dựng danh mục phân loại xanh làm cơ sở cho việc xác định và phát triển các dự án xanh. Danh mục này sẽ giúp các tổ chức phát hành, nhà đầu tư và cơ quan quản lý có căn cứ rõ ràng trong việc xác định, đánh giá và giám sát các dự án được tài trợ bởi trái phiếu xanh.
Đặc biệt Việt Nam có thể học hỏi các nước trong việc xây dựng và áp dụng cơ chế hỗ trợ theo hướng xây dựng các chương trình trợ cấp chi phí xây dựng khung tài chính xanh và chi phí xác nhận trái phiếu xanh. Đối với thị trường carbon, Chính phủ có thể tạo cầu thông qua việc đưa ra các cam kết mua tín chỉ với khối lượng và mức giá nhất định, hoặc thông qua đấu giá tín chỉ với giá sàn.
Cùng đó cần nghiên cứu phát triển các công cụ phòng ngừa rủi ro cho cả thị trường carbon và trái phiếu xanh như bảo lãnh, bảo hiểm hay các quỹ chia sẻ rủi ro.
Cũng nhằm để tận dụng các lợi ích có được từ việc kết nối trái phiếu xanh và thị trường carbon, việc phát triển năng lực cho các bên tham gia thị trường là yếu tố then chốt để bảo đảm thành công trên cả hai thị trường này. Theo đó cần có các khóa đào tạo chuyên đề, chuyên sâu (kể cả cấp độ đại học) về hai thị trường để nâng cao hiểu biết cũng như cập nhật được các xu hướng mới của cả hai thị trường.
Để thúc đẩy việc kết nối hai thị trường này, cần xây dựng được một lộ trình kết nối. Theo đó các chuyên gia đề xuất trong giai đoạn hiện nay cần tập trung và hoàn thiện khung pháp lý. Từ 2026 – 2027 là thời kỳ thí điểm và phát triển kết nối hai thị trường. Từ 2028 trở đi sẽ vận hành thị trường tài chính xanh.
Chia sẻ các ý kiến trên, ông Trần Công Chính (Đại học Kinh tế- Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, Việt Nam hiện đang trong giai đoạn phát triển ban đầu thị trường carbon nên chưa có được hệ thống giao dịch hoàn chỉnh. Để tối ưu hóa hiệu quả, chính sách tài chính cần kết hợp đa dạng công cụ, bao gồm cơ chế định giá carbon, hỗ trợ tài chính cho dự án giảm phát thải và cơ chế giám sát chặt chẽ.
| Việt Nam có thể bán ra 57 triệu tín chỉ carbon rừng cho các tổ chức quốc tế với giá tối thiểu 5 USD để có thể thu về hàng trăm triệu USD. |