Trăm năm đệ nhất danh trà
Từ xưa tới nay khi nói tới chè, người dân Việt Nam thường nghĩ ngay tới Thái Nguyên. Quả thực, vùng đất với khí hậu, thổ nhưỡng quá thuận lợi cho trồng loại cây này kết hợp với bàn tay khéo léo của người dân địa phương trong chế biến cùng kinh nghiệm truyền lại qua bao đời, Thái Nguyên được mệnh danh “đệ nhất danh trà”.
| Chè Thái Nguyên được mệnh danh "đệ nhất danh trà". Ảnh minh hoạ |
Đáng nói, cùng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, mỗi huyện khác nhau, chè lại có vị khác nhau. Đơn cử, chè được trồng và chế biến trên địa bàn huyện Tân Cương hương vị rất tinh tế và độc đáo. Chè pha ra có hương thơm nhẹ nhàng, thêm vị chát dịu rất đặc trưng, tạo cảm giác thư giãn khi thưởng thức. Vị ngọt hậu của trà Tân Cương lưu lại trong miệng người uống một cách dễ chịu, không gây cảm giác khô ran hay đắng.
Chè trồng tại huyện Phú Lương hội tụ đủ “ngũ quý” của trà ngon: Sắc - khí - hương - vị - thần. Vị trà tiền chát dịu dễ uống và hậu ngọt rất sâu, có vị bùi và béo đọng lại cổ họng sau khi uống tạo cảm giác sảng khoái khi thưởng thức.
Tại Diễn đàn “Thái Nguyên - Trăm năm đệ nhất danh trà” do Viện Nghiên cứu các vấn đề xã hội phối hợp với Hội Chè Thái Nguyên tổ chức mới đây, các chuyên gia, nhà nghiên cứu nhìn nhận, trải qua hơn một thế kỷ hình thành và phát triển, chè Thái Nguyên đã khẳng định vị thế là một trong những đặc sản tiêu biểu của Việt Nam. Không chỉ đơn thuần là sản phẩm nông nghiệp, chè Thái Nguyên còn mang đậm giá trị văn hóa, gắn liền với đời sống, lịch sử và bản sắc của người dân nơi đây.
Với thiên thời, địa lợi, chè trở thành sản phẩm “định danh” của Thái Nguyên, địa phương cũng đã rất nỗ lực phát triển cây chè trở thành mũi nhọn kinh tế, giúp người dân, trong đó có không ít đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh tăng thu nhập, thoát nghèo.
Về mặt sản xuất, các cấp chính quyền tỉnh Thái Nguyên hỗ trợ bà con thành lập hợp tác xã để sản xuất tập trung theo đúng quy chuẩn chất lượng, đảm bảo nguyên liệu đầu vào cho sản xuất.
Hợp tác xã Trà Sơn Dung (thành phố Thái Nguyên) là một điển hình. Thành lập năm 2018 với khoảng 14 thành viên chính thức, chủ yếu là người dân tộc Tày, Nùng và 50 hộ liên kết ở các xã: Tân Cương, Phúc Xuân, Phúc Trìu (đều trực thuộc vùng chè đặc sản Tân Cương). Từ ban đầu khó khăn, hiện hợp tác xã đã có 4 sản phẩm được chứng nhận OCOP 4 sao của tỉnh Thái Nguyên, trong đó có 1 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia và 2 sản phẩm tiêu biểu cấp khu vực.
Nhờ có Hợp tác xã Trà Sơn Dung mà đến nay nhiều hộ dân, đặc biệt là bà con đồng bào dân tộc thiểu số cuộc sống dần khởi sắc, góp phần vào phát triển kinh tế địa phương. Bà Long Thị Châm (dân tộc Nùng) chia sẻ, trước khi tham gia hợp tác xã, gia đình chỉ trồng chè nhỏ lẻ và bán cho thương lái giá bếp bênh. Sau khi tham gia, được hợp tác xã bao tiêu đầu ra, được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, hỗ trợ phân bón, sản lượng chè tăng mạnh. Theo bà Châm, sau mỗi vụ chè, gia đình không chỉ đủ tiền nuôi con mà còn có thể tích lũy cho tương lai.
Hay tại xã Tân Linh, huyện Đại Từ, bà con trồng chè trên địa bàn được được nhận phân bón thuộc Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng, thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025, nhờ đó bà con giảm được chi phí.
| Doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh đầu tư máy móc, thiết bị tiên tiến cho chế biến chè. Ảnh: HTX Chè Tân Cương |
Gia đình bà Trần Thị Liên là 1 trong 72 hộ nghèo của xã Tân Linh được tham gia mô hình trồng thí điểm cây chè, thông tin, được hỗ trợ giống, phân bón, kỹ thuật trồng và chăm sóc, hiện cây chè của gia đình đã cho thu hoạch ổn định, sản lượng trung bình mỗi lứa thu được trên 5 tạ chè búp tươi.
Đa dạng kênh tiêu thụ cho sản phẩm chè
Về tiêu thụ, Thái Nguyên thực hiện nhiều hoạt động quảng bá giới thiệu nhằm mở rộng đầu ra cho sản phẩm chè. Bên cạnh các hoạt động xúc tiến tiêu thụ theo hình thức truyền thống, ngành Công Thương còn hỗ trợ bà con đưa chè lên tiêu thụ tại các sàn thương mại điện tử, hỗ trợ đào tạo tư vấn nhằm sử dụng công nghệ số trong bán hàng.
Điển hình có thể kể tới, Sở Công Thương Thái Nguyên đã làm việc và ký biên bản ghi nhớ với TikTok Việt Nam. Theo đó, TikTok sẽ hỗ trợ triển khai các hoạt động trải nghiệm, xây dựng nội dung số về chè. Với sự hỗ trợ của công nghệ số và sức lan tỏa của Tiktok, hình ảnh nông sản, làng nghề và văn hóa Thái Nguyên sẽ được lan tỏa.
Theo ông Nguyễn Lâm Thanh - Tổng Giám đốc TikTok Việt Nam, trên nền tảng TikTok, thông qua những góc máy, cách kể chuyện truyền tải thông tin của các nhà làm nội dung sẽ góp phần lan tỏa xây dựng thương hiệu chè Thái Nguyên, bao gồm cả những nét văn hóa, lịch sử, nguồn gốc chè, từ đó thúc đẩy tiêu thụ để phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
| Ngành Công Thương Thái Nguyên phối hợp với các nền tảng thương mại điện tử hướng dẫn cho bà con đưa sản phẩm lên "sàn". Ảnh: QH |
Bên cạnh ký kết hợp tác với TikTok Việt Nam, Sở Công Thương Thái Nguyên đã phối hợp với Công ty TNHH Shopee Việt Nam triển khai chương trình “Xúc tiến thương mại kết nối tiêu thụ sản phẩm Thái Nguyên trên nền tảng thương mại điện tử Shopee”.
Chương trình bao gồm các hoạt động hỗ trợ của các chuyên gia nhằm tư vấn kỹ thuật, xây dựng nội dung, hình ảnh sản phẩm chuyên nghiệp cho các đơn vị doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh, hướng tới mục tiêu đẩy mạnh kết nối, tiêu thụ các đặc sản, nông sản của tỉnh Thái Nguyên trên sàn thương mại điện tử Shopee.
Với những nỗ lực của các cấp chính quyền cùng “vốn tự thân’ quý hiếm chè Thái Nguyên không chỉ giữ được hương vị truyền thống, củng cố được tiếng “đệ nhất danh trà" mà còn là bài học đáng kể về phát triển kinh tế, về cách làm giàu ngay trên mảnh đất vùng cao.
| Tổng giá trị sản phẩm chè của Thái Nguyên hiện đạt khoảng 13.600 tỷ đồng/năm. Sản xuất chè đem lại hiệu quả cao hơn một số cây trồng khác, đặc biệt cao hơn trong nhóm cây lâu năm (như bưởi, na, nhãn...). Đây cũng là loại cây trồng giúp nhiều bà con khu vực dân tộc thiểu số và miền núi của Thái Nguyên thoát nghèo, thậm chí làm giàu. |