Hệ số sử dụng vốn của hệ thống ngân hàng lên tới 146%
Những tháng cuối năm 2025, hệ thống ngân hàng phải đối mặt với áp lực thanh khoản gia tăng, trong bối cảnh nhu cầu vốn và thanh toán của nền kinh tế tăng mạnh theo yếu tố mùa vụ. Thông tin này được ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước, chia sẻ tại cuộc Họp báo Thông tin kết quả hoạt động ngân hàng năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026, tổ chức chiều 29/12.
Theo ông Phạm Chí Quang, hệ số sử dụng vốn của toàn hệ thống ngân hàng hiện đã lên tới khoảng 146%, phản ánh mức độ sử dụng nguồn vốn đang ở ngưỡng rất cao. Đây là chỉ báo cho thấy áp lực lớn trong việc cân đối nguồn vốn, đồng thời đặt ra không ít thách thức đối với công tác điều hành chính sách tiền tệ và quản trị rủi ro thanh khoản.
Ông Quang cho biết, Ngân hàng Nhà nước đang theo dõi sát diễn biến thị trường tiền tệ, thường xuyên trao đổi và báo cáo kịp thời với các cấp có thẩm quyền, đồng thời chủ động cung cấp thông tin cho các cơ quan báo chí, truyền thông nhằm phản ánh đúng tình hình thị trường tiền tệ, tín dụng.
Ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước phát biểu tại họp báo. Ảnh: Duy Minh
Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, một đặc thù lớn của hệ thống ngân hàng Việt Nam là nguồn vốn huy động chủ yếu có kỳ hạn ngắn, trong khi tỷ lệ cho vay trung và dài hạn chiếm khoảng 50%. Sự chênh lệch này khiến rủi ro mất cân đối kỳ hạn luôn hiện hữu, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tín dụng tăng cao như hiện nay, kéo theo áp lực thanh khoản là điều khó tránh khỏi.
“Thực tế, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai chỉ đạo rất quyết liệt, với mục tiêu xuyên suốt là hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức cao, đồng thời vẫn nỗ lực duy trì mặt bằng lãi suất hợp lý. Đây là bài toán đánh đổi rất khó, bởi khi tín dụng tăng mạnh thì việc giữ lãi suất thấp là thách thức lớn. Tuy nhiên, chúng ta cơ bản đã đạt được mục tiêu này”, ông Quang nhấn mạnh.
Theo ông Phạm Chí Quang, vào thời điểm cuối năm, nhu cầu thanh toán và nhu cầu vốn của nền kinh tế thường tăng mạnh do yếu tố mùa vụ. Điều này tiếp tục tạo thêm áp lực lên thanh khoản của hệ thống ngân hàng. Số liệu cập nhật đến ngày 24/12 cho thấy, tăng trưởng huy động vốn mới đạt khoảng 14,1%, trong khi tăng trưởng tín dụng đã lên tới 17,87%. Chênh lệch lớn giữa huy động và tín dụng được xác định là nguyên nhân chính gây sức ép lên thanh khoản.
Trong bối cảnh đó, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng có thời điểm tăng cao, phản ánh áp lực trong việc bảo đảm an toàn thanh khoản của hệ thống. Trước diễn biến này, ông Quang cho biết, Ngân hàng Nhà nước đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, đặc biệt là sử dụng linh hoạt các công cụ thị trường mở, sẵn sàng cung ứng vốn và hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức tín dụng.
Theo ông Quang, mục tiêu ưu tiên hàng đầu của Ngân hàng Nhà nước là bảo đảm hệ thống ngân hàng hoạt động thông suốt, đáp ứng đầy đủ nhu cầu thanh toán của nền kinh tế trong giai đoạn cao điểm cuối năm.
“Chúng tôi tin rằng, với các giải pháp đang được triển khai quyết liệt, tình hình thanh khoản sẽ sớm được cải thiện trong thời gian tới”, ông Phạm Chí Quang khẳng định.
Chia sẻ về định hướng điều hành chính sách tiền tệ, ông Phạm Chí Quang cho biết, trong thời gian tới, nền kinh tế nói chung và công tác điều hành chính sách tiền tệ nói riêng sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức. Kinh tế toàn cầu được dự báo biến động khó lường, trong đó các chính sách thuế quan của Mỹ có thể tác động tới nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam, nền kinh tế có độ mở lớn.
Ở trong nước, yêu cầu đặt ra là vừa thực hiện chỉ đạo của Đảng và Chính phủ về thúc đẩy tăng trưởng cao trong năm tới, hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số, vừa giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Đồng thời, mô hình tăng trưởng đang chuyển dịch theo hướng chiều sâu, dựa nhiều hơn vào chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, trên nền tảng chính sách tài khóa mở rộng.
Trong bối cảnh đó, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, chính sách tiền tệ năm 2026 sẽ được điều hành bám sát các chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước, lấy ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát làm trọng tâm; đồng thời, trong phạm vi dư địa cho phép, tiếp tục hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Đã có 9 đơn vị nộp hồ sơ xin cấp phép sản xuất vàng miếng
Cũng tại họp báo, thông tin về những thay đổi trong quản lý thị trường vàng được ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước), làm rõ. Theo ông Tuấn, ngày 26/8, Chính phủ đã ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng, với thời điểm có hiệu lực từ ngày 10/10.
Ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối phát biểu. Ảnh: Duy Minh
Nghị định sửa đổi đã chấm dứt cơ chế Nhà nước độc quyền thương hiệu vàng miếng, đồng thời mở rộng đối tượng được phép sản xuất vàng miếng, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu. Theo ông Đào Xuân Tuấn, việc mở rộng này sẽ giúp nguồn cung vàng trên thị trường trở nên đa dạng hơn.
Nghị định cũng quy định rõ, hàng năm vào thời điểm 15/12, Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét cấp giấy phép nhập khẩu vàng cho các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ điều kiện theo quy định. Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã tiếp nhận 9 hồ sơ của các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp đủ điều kiện xin cấp giấy phép sản xuất vàng miếng. Phần lớn các đơn vị được cấp phép sản xuất vàng miếng cũng sẽ được xem xét cấp giấy phép nhập khẩu vàng.
Theo ông Đào Xuân Tuấn, Ngân hàng Nhà nước đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan để thống nhất ý kiến trong quá trình xem xét và cấp phép, bảo đảm việc thực hiện đúng quy định của pháp luật. Các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại khi được cấp phép sản xuất vàng miếng, nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định, sẽ được cấp phép nhập khẩu vàng.
Liên quan đến Đề án thành lập sàn giao dịch vàng tập trung tại Việt Nam, ông Tuấn cho biết đây là chủ trương lớn, Ngân hàng Nhà nước được giao làm đầu mối triển khai. Hiện cơ quan này đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan và đã có tờ trình báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
“Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước là thận trọng trong việc nghiên cứu, lựa chọn mô hình sàn giao dịch phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam”, ông Đào Xuân Tuấn nhấn mạnh.
Chính sách tiền tệ năm 2026 sẽ được điều hành bám sát các chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước, lấy ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát làm trọng tâm. Đồng thời, trong phạm vi dư địa cho phép, tiếp tục hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.