Phát triển du lịch miền núi gắn với bảo tồn văn hóa
Theo Sở Du lịch thành phố Huế, trong giai đoạn 2020-2025, du lịch cộng đồng và du lịch sinh thái tại thành phố Huế, đặc biệt ở các xã miền núi như A Lưới 1,2,3,4,5; Nam Đông; Long Quảng; Khe Tre đã có nhiều chuyển biến tích cực. Khu vực này sở hữu thế mạnh về cảnh quan thiên nhiên, bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số với nhiều lễ hội truyền thống, cồng chiêng, dệt Dèng, ẩm thực bản địa… Đây là cơ sở quan trọng để định hướng phát triển nơi đây trở thành trung tâm du lịch sinh thái, cộng đồng đặc trưng miền núi, gắn với mục tiêu phát triển bền vững, xây dựng nông thôn mới và bảo tồn văn hóa.
Các xã miền núi thành phố Huế phục dựng các lễ hội, nét văn hoá đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số nhằm thu hút du khách. Ảnh: Nguyễn Tuấn
Các hoạt động du lịch tại địa phương đã bắt đầu hình thành những sản phẩm gắn với yếu tố văn hóa sinh thái, từng bước góp phần cải thiện đời sống cộng đồng. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế như hạ tầng giao thông và cơ sở vật chất chưa đồng bộ; thiếu nguồn lực đầu tư quy mô; thị trường khách chưa ổn định; chất lượng dịch vụ và mô hình homestay chưa đồng đều; hoạt động quảng bá, xúc tiến và du lịch về đêm chưa được phát huy hiệu quả. Bên cạnh đó, kỹ năng phục vụ và ngoại ngữ của người dân tham gia làm du lịch còn hạn chế, chưa đáp ứng tốt nhu cầu thực tiễn.
Mới đây, tại hội nghị tham vấn du lịch cộng đồng được Sở Du lịch thành phố Huế tổ chức, nhiều chuyên gia, công ty lữ hành cho rằng, phát triển du lịch dựa trên nội lực cộng đồng, gắn với khai thác bền vững các giá trị văn hóa, sinh thái bản địa thì cần phải gìn giữ không gian sống và các tập tục truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số.
Các doanh nghiệp cũng đưa ra nhiều đề xuất đầu tư vào những dự án trọng điểm, hướng đến xây dựng các sản phẩm du lịch đặc trưng, có tính cạnh tranh cao, góp phần đưa du lịch miền núi trở thành ngành kinh tế quan trọng, mang lại sinh kế ổn định cho người dân.
Đào tạo nhân lực và phát triển sản phẩm đặc trưng
Trao đổi với Báo Công Thương, bà Trần Thị Hoài Trâm, Giám đốc Sở Du lịch thành phố Huế cho biết: Thời gian tới thành phố Huế sẽ đẩy mạnh đến các nhóm giải pháp then chốt nhằm thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng sinh thái miền núi. Trong đó, tập trung hoàn thiện cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư, hỗ trợ cộng đồng và doanh nghiệp; phát triển hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, bãi đỗ xe, biển chỉ dẫn, nhà vệ sinh và homestay đạt chuẩn. Song song, các địa phương cũng chú trọng xây dựng các sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với tài nguyên bản địa như trải nghiệm văn hóa Tà Ôi, Pa Cô, Cơ Tu, lễ hội Aza Koonh, trekking rừng A Roàng tại A Lưới; du lịch sinh thái gắn với thác Mơ, thác Kazan, vườn cây ăn trái, homestay, farmstay tại Nam Đông.
Trình diễn lời ca tiết hát qua các dụng cụ âm nhạc truyền thống của đồng bào dân tộc các xã A Lưới. Ảnh: Nguyễn Tuấn
Bên cạnh đó, công tác đào tạo nguồn nhân lực được xác định là nhiệm vụ quan trọng, cần đẩy mạnh tổ chức các chương trình tập huấn kỹ năng quản lý homestay, hướng dẫn viên cộng đồng, kỹ năng phục vụ và giao tiếp ngoại ngữ. Ngoài ra, cần tăng cường quảng bá du lịch trên nền tảng số, xây dựng video, bản đồ số và đưa sản phẩm tham gia các sự kiện lớn như Festival Huế, VITM Hà Nội, Ngày hội Du lịch TP. Hồ Chí Minh để nâng cao hình ảnh và thu hút du khách.
Để thuận lợi hơn trong việc khai thác hết tiềm năng, lợi thế về lĩnh vực này các địa phương đều khẳng định sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi, đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân nhằm phát triển ngành du lịch cộng đồng bền vững.
Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Huế Nguyễn Thanh Bình, ngành du lịch cần tiếp tục phát huy hiệu quả các mô hình du lịch cộng đồng, sinh thái đã và đang triển khai. Trong đó, các sở ngành, đơn vị liên quan tận dụng tối đa các thiết chế du lịch đã được đầu tư, sớm xây dựng và ban hành Kế hoạch phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng năm 2026 với các nội dung cụ thể liên quan đến hoàn thiện sản phẩm, đánh giá chất lượng dịch vụ, xây dựng và mở rộng tour tuyến.
Bên cạnh đó, cần khẩn trương rà soát, nâng cấp hệ thống hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt ưu tiên huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm hoàn thiện Làng văn hóa dân tộc và các dự án liên quan khác tại khu vực miền núi.
“Thành phố sẽ tiến hành thống kê, chuẩn hóa toàn bộ hệ thống cơ sở lưu trú; xây dựng cơ chế thống nhất trong quản lý, khai thác các điểm du lịch cộng đồng, đặc biệt là vấn đề giá cả, chất lượng dịch vụ. Công tác đào tạo, tập huấn cho cộng đồng sẽ tiếp tục được tăng cường, tập trung vào việc phát hiện và bồi dưỡng những cá nhân tâm huyết, có uy tín trong cộng đồng để làm nòng cốt dẫn dắt, hướng dẫn triển khai, vận hành và duy trì mô hình du lịch cộng đồng một cách hiệu quả”, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Huế Nguyễn Thanh Bình nhấn mạnh.
Ngoài các giải pháp về chính sách và hạ tầng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Huế Nguyễn Thanh Bình đề nghị cần duy trì tổ chức đều đặn các lễ hội văn hóa thường niên hàng năm để góp phần bảo tồn và quảng bá bản sắc văn hóa địa phương, đồng thời tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch.
Sở Du lịch thành phố Huế thông tin, thành phố Huế sẽ xây dựng các chuyên đề truyền thông quảng bá riêng, đẩy mạnh phát triển đa dạng các mô hình du lịch, từ du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái đến du lịch nông nghiệp nhằm nâng cao chất lượng trải nghiệm của du khách và cải thiện thu nhập, bảo đảm sinh kế bền vững cho người dân địa phương.