Thanh toán số bứt phá cùng những lớp bảo mật mới

Hành lang pháp lý và giải pháp công nghệ

Ngày thẻ Việt Nam 2025 diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế số và thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam bước sang giai đoạn phát triển mới. Với chủ đề “Một chạm - Vạn niềm tin”, sự kiện không chỉ phản ánh xu thế tất yếu của thời đại số mà còn cho thấy nỗ lực từ phía cơ quan quản lý, ngân hàng và doanh nghiệp trong việc tạo dựng một hệ sinh thái thanh toán hiện đại, an toàn và tiện ích.

Chia sẻ tại Họp báo công bố Ngày thẻ Việt Nam 2025, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, nhấn mạnh, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã liên tục rà soát, sửa đổi, bổ sung và ban hành các văn bản pháp luật để thúc đẩy hoạt động thanh toán số. Riêng năm 2024, có tới 7 thông tư liên quan tới tài khoản, thẻ và ví điện tử được ban hành, tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho các ngân hàng, công ty fintech và các nhà đầu tư tham gia thị trường.

“Hành lang pháp lý không ngừng được hoàn thiện nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo, đẩy nhanh ứng dụng công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo, big data, sinh trắc học, thanh toán một chạm. Từ đó, chủ đề “Một chạm - Vạn niềm tin” không chỉ là thông điệp truyền thông, mà còn là cam kết của toàn ngành Ngân hàng”, ông Tuấn nói.

Một trong những ưu tiên hàng đầu hiện nay là bảo mật và phòng ngừa gian lận trên kênh số. Ông Tuấn cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã thu thập khoảng 600.000 tài khoản có dấu hiệu đáng ngờ và từ đó giúp cảnh báo gần 300.000 khách hàng ngừng giao dịch, bảo vệ tổng số tiền lên tới 1.500 tỷ đồng. “Với công cụ mới, chúng tôi tin rằng, khi khách hàng chuyển tiền, nếu có cảnh báo, sẽ giúp họ quyết định có tiếp tục giao dịch hay không”, ông chia sẻ.

Song song, các ngân hàng thương mại cũng đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ nhằm tăng cường bảo mật. Bà Đoàn Hồng Nhung, Giám đốc Khối Bán lẻ Vietcombank, cho biết, ngân hàng đã xây dựng hệ thống bảo mật đa lớp, phối hợp với Bộ Công an để phát hiện và cảnh báo các dấu hiệu gian lận. “Trong suốt quá trình hoạt động, chưa ghi nhận sự cố nào phát sinh từ phía ngân hàng gây ảnh hưởng đến khách hàng. Chúng tôi cũng định kỳ gửi thông tin cảnh báo tới khách hàng để phòng ngừa rủi ro”, bà nói.

Cũng theo bà Nhung, hiện có tới hơn 90% giao dịch tại Vietcombank được thực hiện trên kênh số, phản ánh sự thay đổi thói quen thanh toán của người dân từ tiền mặt sang giao dịch điện tử. Với hơn 20 triệu thẻ đang lưu hành, Vietcombank tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trong lĩnh vực thẻ, không chỉ ở số lượng phát hành mà còn ở sự đa dạng sản phẩm như thẻ chip EMV, thẻ không tiếp xúc, thẻ phi vật lý, giải pháp tokenization hay eKYC. “Một chạm đơn giản, tiện lợi - Vạn niềm tin được củng cố bằng an toàn, bảo mật và uy tín thương hiệu”, bà Nhung nhấn mạnh.

Ở góc độ hạ tầng công nghệ, NAPAS đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng mạng lưới chấp nhận thanh toán. Ông Nguyễn Quang Hưng, Chủ tịch HĐQT NAPAS, thừa nhận, một trong những rào cản lớn hiện nay là mạng lưới POS chưa phủ rộng, chủ yếu tập trung ở các cửa hàng lớn. Để giải quyết, NAPAS đã triển khai giải pháp Soft POS, cho phép các cửa hàng nhỏ lẻ sử dụng chính điện thoại thông minh để chấp nhận thanh toán thẻ. Giải pháp này vừa tiết kiệm chi phí vừa mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tới đông đảo hộ kinh doanh. Hiện NAPAS phối hợp với 6 ngân hàng thương mại để triển khai rộng rãi Soft POS trên thị trường.

Kết nối xuyên biên giới và trải nghiệm người dùng

Không chỉ thanh toán một chạm phát triển, Việt Nam còn có bước tiến lớn trong hợp tác thanh toán song phương với các quốc gia trong khu vực. Ông Phạm Anh Tuấn cho biết, Việt Nam đã triển khai thành công kết nối thanh toán QR với Thái Lan, Lào và Campuchia, cho phép người Việt thanh toán trực tiếp bằng ứng dụng ngân hàng trong các chuyến du lịch hoặc công tác. “Khách du lịch không còn phải chuẩn bị tiền mặt, mà có thể dùng chính ứng dụng ngân hàng của mình để thanh toán ở nước ngoài, thuận tiện và an toàn”, ông nói.

Không dừng lại ở đó, Ngân hàng Nhà nước đang đẩy mạnh triển khai dự án thanh toán song phương với Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore và Ấn Độ. Các ngân hàng lớn như: Vietcombank, BIDV và VietinBank được chọn làm ngân hàng quyết toán, đảm bảo an toàn và ổn định tỷ giá. Theo ông Tuấn, năm 2026 sẽ là giai đoạn “nở rộ” cho thanh toán song phương, giúp người dân Việt Nam khi đi du lịch tại nhiều quốc gia có thể tự tin sử dụng tài khoản trong nước để chi tiêu, thay vì lo lắng về đổi ngoại tệ.

Theo Ban tổ chức Ngày thẻ Việt Nam 2025, sự kiện năm nay cũng hướng tới trải nghiệm trực tiếp của người tiêu dùng. Nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng Biên tập báo Tiền Phong, đồng Trưởng Ban tổ chức, nhấn mạnh, công nghệ chỉ là phương tiện, điều quan trọng là tạo ra cảm xúc tích cực cho người sử dụng. “Cảm xúc tích cực cơ bản nhất chính là niềm tin. Khi người tiêu dùng tin vào sự minh bạch, an toàn và bảo mật thông tin tài chính, họ sẽ chủ động chào đón dịch vụ. Ngược lại, nếu điều này không được đảm bảo, mọi khẩu hiệu hay lời kêu gọi chỉ mang lại hiệu quả hạn chế”, ông Sưởng cho hay.

Năm 2025, sự kiện tiếp tục mở rộng quy mô với sự tham gia của 24 ngân hàng và tổ chức tín dụng, hàng chục nghìn sinh viên được trải nghiệm công nghệ mới, cùng với đó là đêm nhạc công nghệ quy mô lớn, dự kiến thu hút tới 7.000 khán giả. Theo Ban tổ chức, đây không chỉ là ngày hội trình diễn công nghệ mà còn là nơi lan tỏa thông điệp thanh toán không tiền mặt đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, lực lượng tiên phong trong việc thử nghiệm và tạo trào lưu công nghệ mới.

Đại diện Vietcombank, bà Đoàn Hồng Nhung cho rằng, việc đầu tư sớm vào số hóa đã giúp ngân hàng xây dựng hệ sinh thái thanh toán hiện đại, đồng thời tạo nền tảng để phát triển thêm các dịch vụ giá trị gia tăng. Trong đó, những gói tín dụng kết hợp thanh toán số cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ không chỉ thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt mà còn góp phần thực hiện mục tiêu Nghị quyết 68 về hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Ông Nguyễn Quang Hưng, Chủ tịch Hội đồng quản trị NAPAS, chia sẻ thêm rằng, bên cạnh thẻ, NAPAS cũng đang phát triển nhiều sản phẩm thanh toán mới trên nền tảng di động, như NAPAS Contactless hay Shopper, nhằm gia tăng sự tiện lợi và đa dạng hóa lựa chọn cho người tiêu dùng.

Nhìn tổng thể, Ngày thẻ Việt Nam 2025 không chỉ là sự kiện tôn vinh thẻ ngân hàng, mà còn phản ánh sự thay đổi căn bản trong hành vi thanh toán của người dân, từ thói quen dùng tiền mặt sang trải nghiệm số. Với sự đồng hành của cơ quan quản lý, ngân hàng thương mại, công ty công nghệ và truyền thông, thông điệp “Một chạm - Vạn niềm tin” được hiện thực hóa bằng những hành động cụ thể, từ hoàn thiện pháp lý, phát triển công nghệ đến bảo vệ người tiêu dùng và kết nối quốc tế.

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, trong 7 tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024, giao dịch thanh toán không tiền mặt tăng 44,40% về số lượng và 25,04% về giá trị; qua kênh Internet tăng 49,65% về số lượng và 35,61% về giá trị; qua kênh điện thoại di động tăng 38,34% về số lượng và 21,24% về giá trị; giao dịch qua QR Code tăng 66,73% về số lượng và 159,58% về giá trị; qua Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng tăng 4,41% về số lượng và tăng 45,27% về giá trị; qua Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử tăng 15,77% về số lượng và 3,77% về giá trị.

Đến cuối tháng 7/2025, thị trường có 20.932 ATM; 829.308 POS; 156,47 triệu thẻ đang lưu hành. Trong 7 tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024, giao dịch qua ATM tiếp tục giảm 15,83% về số lượng và giảm 4,97% về giá trị cho thấy nhu cầu thanh toán, rút tiền mặt của người dân đang có xu hướng giảm và được thay thế bởi các phương thức, thói quen thanh toán không dùng tiền mặt.