Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy đã ký Thông báo số 2898/TB-TTCP thông báo Kết luận thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc tại tỉnh Ninh Bình.
Trong đó, cơ quan chức năng tập trung đánh giá 4 dự án lớn tại tỉnh Ninh Bình gồm: Dự án cơ sở hạ tầng Tràng An, Dự án cơ sở hạ tầng Bái Đính, Dự án đê Hữu sông Đáy và Dự án Bệnh viện Sản nhi tỉnh Ninh Bình. Đây đều là các dự án lớn, có thời gian triển khai kéo dài, nguồn vốn lớn và đóng vai trò quan trọng đối với phát triển hạ tầng, y tế và du lịch của địa phương.
Vướng mắc kéo dài, nợ đọng lớn
Theo kết luận thanh tra, Dự án cơ sở hạ tầng Tràng An do Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư được triển khai từ năm 2004, hết thời hạn thực hiện từ năm 2023 với số vốn bố trí luỹ kế từ đầu dự án đến nay là hơn 1.158 tỷ đồng.
Dự án đã phát huy hiệu quả trong việc nâng tầm du lịch Ninh Bình, hỗ trợ Quần thể danh thắng Tràng An được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Nhiều hạng mục đã đưa vào sử dụng, đóng góp cho tăng trưởng du lịch, thương mại, dịch vụ và ngân sách địa phương.
Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu Du lịch sinh thái Tràng An, tỉnh Ninh Bình. Ảnh: Thu Dung
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án cũng còn hạn chế, thiếu sót, vi phạm như trong việc lập, phê duyệt quy hoạch có sự chồng lấn, thiếu đồng bộ giữa các loại quy hoạch; quy hoạch chi tiết không phù hợp quy hoạch tổng thể; việc thực hiện quy hoạch phải điều chỉnh nhiều lần, ảnh hưởng tiến độ thực hiện dự án và các dự án thành phần có liên quan.
Dự án thuộc nhóm A nhưng không đưa ra HĐND tỉnh thảo luận, quyết định, không trình Bộ quản lý chuyên ngành tổ chức thẩm định thiết kế cơ sở điều chỉnh. Khi quyết định điều chỉnh dự án tăng vốn, UBND tỉnh xác định toàn bộ nguồn vốn thực hiện dự án do ngân sách Trung ương cấp không có cơ sở, không bảo đảm cân đối đủ nguồn vốn để thực hiện dự án...
“Dẫn đến dự án hiện nay vẫn đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc cả về quy hoạch, nguồn vốn, công tác giải phóng mặt bằng... và không thể hoàn thành đúng thời hạn đề ra mặc dù đã được gia hạn thực hiện”, kết luận thanh tra nêu.
Tương tự, Dự án cơ sở hạ tầng Bái Đính do Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư, là dự án thành phần thuộc Dự án cơ sở hạ tầng Tràng An được triển khai từ năm 2005. Đến nay, một số hạng mục công trình chính đã cơ bản hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng, một số hạng mục công trình đang được tổ chức thi công.
Lũy kế vốn đã cấp cho đầu dự án đến nay là 1.838,377 tỷ đồng. Thời hạn thực hiện dự án đến hết năm 2025 nhưng không có khả năng hoàn thành đúng tiến độ do có một số khó khăn, vướng mắc tương tự như Dự án cơ sở hạ tầng Tràng An đã nêu trên.
Đối với Dự án đê Hữu sông Đáy do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư, được triển khai từ năm 2007 với tổng giá trị đã thực hiện quyết toán gần 2.487 tỷ đồng.
Đến nay, dự án đã hoàn thành và hoạt động hiệu quả trong bảo vệ vùng phân lũ Hoàng Long, bảo đảm an toàn cho 70% diện tích tỉnh Ninh Bình. Đặc biệt là các khu công nghiệp lớn như Gián Khẩu, Khánh Phú, Khánh Cư và các cụm công nghiệp khác, nơi đặt các nhà máy sản xuất công nghiệp quan trọng, chủ lực của tỉnh Ninh Bình, đóng góp khoảng 50% giá trị sản xuất công nghiệp và khoảng gần 80% số thu ngân sách toàn tỉnh này. Công trình cũng giúp cải thiện giao thông, cảnh quan và môi trường.
Dù vậy, dự án vẫn có sai sót trong phê duyệt nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ khi chưa có ý kiến của cơ quan Trung ương; không xác định rõ cơ cấu nguồn vốn, dẫn đến nợ đọng xây dựng cơ bản hơn 1.210 tỷ đồng.
Dự án Bệnh viện Sản nhi Ninh Bình. Ảnh: Huệ Nguyễn
Với Dự án Bệnh viện Sản nhi Ninh Bình do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư, được triển khai từ năm 2009, hoàn thành và sử dụng từ năm 2020 với quy mô 1.088 giường bệnh (số liệu thực kê). Công trình này đã góp phần giảm tải tuyến trung ương, phục vụ tốt nhu cầu khám chữa bệnh khu vực phía Nam đồng bằng sông Hồng.
Tuy nhiên, dự án được Thanh tra Chính phủ chỉ ra còn mắc loạt thiếu sót trong điều chỉnh tổng mức đầu tư nhưng không thẩm định lại, không lấy ý kiến HĐND tỉnh Ninh Bình, sử dụng vốn Trái phiếu Chính phủ không đúng quy trình… dẫn đến nợ đọng 794 tỷ đồng chưa được bố trí vốn.
Xây dựng phương án cụ thể giải quyết dứt điểm khó khăn, vướng mắc
Trước thực trạng tại 4 dự án nêu trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tinh Ninh Bình: Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan qua các thời kỳ trong việc thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, tham mưu, đề xuất, quản lý, để xảy ra những hạn chế, thiếu sót, vi phạm như Kết luận thanh tra đã nêu.
Căn cứ kết quả kiểm điểm của các sở, ngành, cơ quan, đơn vị, Chủ tịch UBND tỉnh xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý trách nhiệm đối với những tập thể, cá nhân theo quy định.
Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị UBND tỉnh Ninh Bình rà soát, xây dựng phương án cụ thể để giải quyết dứt điểm những khó khăn, vướng mắc tại các dự án; kiểm tra kỹ lưỡng hồ sơ thanh quyết toán, bảo đảm việc sử dụng vốn đầu tư hiệu quả, không để xảy ra thất thoát, lãng phí. Tỉnh cần sớm thực hiện việc thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản, đồng thời tổng hợp nợ phát sinh sau ngày 01/01/2015 để báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét bố trí vốn thanh toán.
Thanh tra Chính phủ đề nghị tỉnh Ninh Bình khắc phục các hạn chế, vi phạm trong quá trình triển khai dự án; tăng cường chấn chỉnh công tác quy hoạch, thẩm định, phê duyệt dự án, dự toán, đấu thầu, quản lý chi phí và sử dụng vốn đầu tư công. Các vi phạm phát hiện qua thanh tra trong lĩnh vực xây dựng, đấu thầu, quản lý vốn phải được xử lý theo đúng quy định.
“Trong quá trình tổ chức thực hiện các kiến nghị nêu trên, nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật”, Thanh tra Chính phủ kiến nghị.
Đối với các dự án hạ tầng Tràng An và Bái Đính, Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND tỉnh Ninh Bình cần khẩn trương hoàn thiện thủ tục để sớm phê duyệt quy hoạch chi tiết, đồng thời rà soát việc triển khai các hạng mục, bảo đảm quản lý chặt chẽ, đúng quy định. Riêng dự án Bệnh viện Sản nhi tỉnh Ninh Bình, tỉnh phải sớm rà soát và phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành sau khi đã được Sở Tài chính tỉnh Ninh Bình thẩm tra.