Nâng cấp thương mại và mở rộng hội nhập
Theo Tân Hoa Xã, khi căng thẳng địa chính trị toàn cầu vẫn có diễn biến phức tạp, Trung Quốc và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đang chọn hướng đi tăng cường hội nhập sâu rộng hơn. Quyết tâm này được thể hiện rõ qua việc chính thức hoàn tất đàm phán nâng cấp Khu vực Thương mại Tự do Trung Quốc - ASEAN (FTA) lên phiên bản 3.0, một cột mốc được công bố vào tháng 5 sau hơn hai năm thảo luận liên tục.
Thỏa thuận nâng cấp này không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng mà còn góp phần mở rộng phạm vi hợp tác từ thương mại truyền thống sang những lĩnh vực chiến lược mới, bao gồm kinh tế số, phát triển xanh và kết nối chuỗi cung ứng.
Công nghệ robot được trưng bày tại Hội chợ Trung Quốc - ASEAN. Ảnh: Xinhua
Đây chính là những trụ cột định hình cho giai đoạn tăng trưởng tiếp theo của kinh tế toàn cầu, biến thỏa thuận thành một khung hợp tác mang tính định hướng tương lai. Khi cam kết hợp tác trong các lĩnh vực này, Trung Quốc và ASEAN không chỉ đảm bảo lợi ích thương mại trước mắt mà còn tạo nền tảng cho sự thịnh vượng bền vững dựa trên công nghệ và đổi mới.
Tinh thần hợp tác này được thể hiện rõ nét tại Hội chợ Trung Quốc - ASEAN lần thứ 22, khai mạc tại Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây vào ngày 17/9. Đây là sự kiện thường niên quan trọng, nơi cộng đồng doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách trong khu vực gặp gỡ để tìm kiếm cơ hội, năm nay càng thể hiện khát vọng hợp tác mạnh mẽ hơn. Với sự tham gia của hơn 3.200 doanh nghiệp đến từ 60 quốc gia, hội chợ cho thấy, các công ty toàn cầu đều coi Trung Quốc và ASEAN là những đối tác không thể thiếu trong một thị trường khu vực năng động hàng đầu thế giới.
Điểm nhấn của hội chợ năm nay là những khu trưng bày phản ánh đúng định hướng chiến lược chung. Gian hàng trí tuệ nhân tạo (AI) rộng 10.000 m2, khu vực giới thiệu các lực lượng sản xuất mới chất lượng cao và không gian triển lãm về kinh tế biển, xanh thể hiện rõ những ưu tiên hợp tác trong tương lai. Ngoài ra, công nghệ xanh, giảm phát thải và xe năng lượng mới cũng là những trọng tâm nổi bật, phản ánh tiềm năng hợp tác to lớn trong phát triển bền vững giữa Trung Quốc và ASEAN.
Quy mô của các hoạt động này cho thấy mối quan hệ kinh tế Trung Quốc - ASEAN đang chuyển dịch từ thương mại truyền thống sang một đối tác đa chiều, nơi sản xuất tiên tiến, hạ tầng số và đổi mới xanh giữ vai trò trung tâm. Trung Quốc hiện đang đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng thế hệ mới, bao gồm mạng 5G, nền tảng quan trọng cho sự phát triển của AI. Đồng thời, chia sẻ lợi ích ngày càng nhiều hơn với các quốc gia ASEAN đang quyết tâm đẩy nhanh chuyển đổi số.
Quảng Tây, với vị trí là cửa ngõ phía nam của Trung Quốc hướng tới ASEAN, đang trở thành tuyến đầu trong tiến trình hội nhập này. Lợi thế về địa lý và sự gắn kết văn hóa đã giúp Quảng Tây phát triển thành một trung tâm hợp tác xuyên biên giới, trong đó hội chợ Trung Quốc - ASEAN vừa là nơi trưng bày, vừa là lò ươm cho các mô hình hợp tác lâu dài.
Trên nền bối cảnh toàn cầu nhiều biến động, việc Trung Quốc và ASEAN duy trì và mở rộng hợp tác đã tạo nên một điểm sáng. Với việc ưu tiên mở cửa và tính bao trùm, hai bên đã cùng nhau xây dựng một mô hình ổn định, khác biệt với xu hướng bảo hộ gia tăng ở nhiều nơi. Việc nâng cấp FTA 3.0 chính là lời khẳng định cho tầm nhìn này, mở ra triển vọng về khả năng chống chịu tốt hơn và sự thịnh vượng chung.
AI trở thành động lực hợp tác mới
Vượt ra ngoài khung khổ thương mại và công nghệ xanh, sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành điểm nhấn quan trọng nhất trong quan hệ Trung Quốc - ASEAN. AI được nhìn nhận như trụ cột cho tăng trưởng kinh tế tương lai, với khả năng định hình lại ngành công nghiệp, thay đổi cục diện đầu tư và mở ra những cơ hội hợp tác hoàn toàn mới.
Các quốc gia ASEAN, vốn đang coi chuyển đổi số là trọng tâm của chiến lược phát triển, xem AI không chỉ là công cụ hiện đại hóa mà còn là con đường giúp họ bứt phá lên các nấc thang công nghiệp và công nghệ cao hơn. Trung Quốc, với lợi thế lớn về đầu tư và năng lực AI, trở thành đối tác tự nhiên và phù hợp trong hành trình này.
Những bước tiến cụ thể đã sớm xuất hiện. Tháng 4/2025, Tập đoàn Đầu tư Công nghệ Đổi mới IT Beitou Quảng Tây đã ký kết hợp tác với MY E.G. Services Berhad, công ty dịch vụ số hàng đầu Malaysia, để thành lập trung tâm đổi mới và hợp tác AI. Trung tâm này tập trung vào những lĩnh vực tiên phong như ứng dụng blockchain và robot, phản ánh tầm nhìn dài hạn của mối quan hệ hợp tác.
Cùng thời điểm, Trung tâm Đổi mới Hợp tác Trí tuệ nhân tạo Trung Quốc - ASEAN tại thành phố Nam Ninh cũng đã ký kết thỏa thuận với 16 doanh nghiệp ASEAN. Các hợp tác này sẽ góp phần thúc đẩy nâng cấp công nghiệp, đưa nhiều nền kinh tế ASEAN tiến lên trong chuỗi giá trị toàn cầu. Với việc kết nối các hệ sinh thái đổi mới xuyên biên giới, trung tâm này đã tạo ra nền tảng hợp tác vừa thiết thực, vừa mang tính chuyển đổi.
Những tiến triển này không phải là sự kiện riêng lẻ mà là một phần của xu thế rộng lớn hơn. AI đang trở thành trục chính của hợp tác khu vực. Hàng loạt triển lãm, nghiên cứu chung và dự án xuyên biên giới đang hình thành, tạo nên một mạng lưới dày đặc các mối liên kết. Với ASEAN, đây là cơ hội tiếp cận công nghệ, chuyên môn và nguồn vốn. Với Trung Quốc, điều này củng cố vai trò đối tác tin cậy và gia tăng độ bền vững của chuỗi cung ứng.
Các con số cũng chứng minh sức mạnh của quan hệ song phương. Cụ thể, Trung Quốc đã là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN suốt 16 năm liên tiếp, trong khi ASEAN cũng giữ vị trí đối tác thương mại số một của Trung Quốc suốt 5 năm qua. Đây là nền tảng vững chắc để mở rộng hợp tác trong tương lai. Khi yếu tố AI được đưa vào, mối quan hệ này càng trở nên thích ứng và bền vững hơn.
Trong một thế giới mà thương mại thường xuyên bị gián đoạn bởi căng thẳng và biến động, quan hệ Trung Quốc - ASEAN nổi bật như một ví dụ về động lực tích cực. Thay vì dựng rào cản, hai bên lựa chọn con đường cởi mở, đổi mới và hợp tác giải quyết thách thức chung. Đây không chỉ mang lại lợi ích cho khu vực mà còn tạo ra một mô hình hợp tác đáng tham khảo cho thế giới.
Nhìn về tương lai, việc tích hợp AI vào thương mại, công nghiệp và hạ tầng có thể sẽ định hình giai đoạn tiếp theo của quan hệ Trung Quốc - ASEAN. Khi cùng nhau khai thác công nghệ mang tính cách mạng này, hai bên sẽ mở ra những chiều kích mới của thịnh vượng, vượt xa những thước đo truyền thống như kim ngạch thương mại hay dòng vốn đầu tư. Đó là một mối quan hệ kinh tế có khả năng chống chịu cao, sẵn sàng cho tương lai và bao trùm – mang lại lợi ích cùng thắng trong một thế giới bất định.
Việc nâng cấp FTA 3.0 và đà hợp tác mạnh mẽ trong lĩnh vực AI không chỉ là những thành tựu riêng lẻ. Đây chính là hai trụ cột của một giai đoạn mới trong quan hệ Trung Quốc - ASEAN, một quan hệ không chỉ mở rộng về quy mô mà còn đi sâu vào chất lượng. Hội chợ Trung Quốc - ASEAN lần thứ 22 đã thể hiện, tương lai của mối quan hệ này nằm ở đổi mới, phát triển bền vững và tăng trưởng chung – những giá trị sẽ tiếp tục dẫn dắt sự hợp tác trong nhiều năm tới.