Người dân đổ xô vào rừng nhặt “lộc trời”
Những ngày gần đây, rừng phòng hộ dọc dãy Trường Sơn Đông thuộc địa bàn TP. Đà Nẵng và Quảng Ngãi khoác lên mình sắc đỏ đặc trưng khi vào mùa ươi chín. Lợi nhuận cao từ loại quả được ví như “lộc trời” đang thu hút đông đảo người dân đổ vào rừng săn tìm.
Rừng phòng hộ dọc dãy Trường Sơn Đông thuộc địa bàn TP. Đà Nẵng và Quảng Ngãi khoác lên mình sắc đỏ đặc trưng khi vào mùa ươi chín. Ảnh: Quảng Phú.
Khi gió nổi lên, những quả ươi chín dính vào cuống lá khô lìa cành, rơi xuống rồi xoay tít trong gió như cánh hoa chò nâu, vướng vào tán cây hoặc đáp xuống mặt đất. Không chỉ mê hoặc bởi vẻ đẹp bay trong gió, quả ươi còn mang lại thu nhập đáng kể nên được nhiều người dân săn lùng.
Tại các xã Trà Tập, Trà Leng (TP. Đà Nẵng), sắc đỏ phủ khắp các khu rừng có cây ươi mọc tự nhiên. Người dân địa phương kỳ vọng năm nay sẽ là mùa ươi bay bội thu.
Chị Phạm Thị Ly (người dân ở xã Trà Leng) chia sẻ, hằng ngày chị cùng các thành viên trong gia đình vào rừng từ sớm để tìm lượm hạt ươi bay, do được nhắc nhở trước nên chị và người dân địa phương chỉ thu hoạch thủ công, không dám chặt cây, tỉa nhánh.
"Năm nào có ươi bay, hầu hết bà con các làng đều vào rừng tìm ươi. Chúng tôi tìm ươi bằng nhiều cách, nhưng phần lớn là nhờ vào màu đỏ đặc trưng trên mỗi tán rừng. Đàn ông, thanh niên thì trèo rung cây, phụ nữ, trẻ em ở dưới gốc nhặt, kiếm thêm thu nhập", chị Ly nói.
Người dân ở ở xã Trà Leng (TP. Đà Nẵng) đang thu hoạch thủ công. Ảnh: Quảng Phú.
Tương tự, gần nửa tháng qua, rừng phòng hộ khu vực xã Kon Plông, tỉnh Quảng Ngãi khoác lên mình màu đỏ đặc trưng của quả ươi chín. Người dân khu vực xã Kon Plông cho biết, mùa ươi bay thường bắt đầu từ khoảng cuối tháng 6 đến đầu tháng 8, nhưng chỉ xuất hiện khoảng 4 năm một lần.
Chị Nguyễn Thị Nga (ở xã Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi) là một người chuyên thu mua ươi bay chia sẻ, mùa ươi bay năm nay bà con rất phấn khởi, vì giá thu mua lên đến 420.000 đồng/kg cao nhất từ trước đến nay, trong khi năm 2021 chỉ khoảng 200.000 đồng/kg.
Theo chị Nga, ươi bay là dược liệu tự nhiên quý hiếm, vừa dùng làm thuốc, vừa để pha chế nước giải khát nên rất được thị trường ưa chuộng.
Chưa dừng ở việc thu nhặt những quả ươi bay rụng xuống đất, nhiều người dân còn dùng dây thừng và thang dây để leo lên gần ngọn cây, sau đó dùng gậy đập cho quả rơi xuống.
Quả ươi có vị ngọt, tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc. Ảnh: Quảng Phú.
Cây ươi có nhiều tên gọi khác nhau như: lười ươi, cây thạch, ươi bay, bàng đại hải, An Nam tử. Theo Đông y, quả ươi có vị ngọt, tính mát, đi vào kinh phế, giúp thanh nhiệt, giải độc, thông tiện.
Dược liệu này thường được dùng để chữa ho khan, đau rát họng, nôn ra máu, đại tiện ra máu, chảy máu cam, viêm đường tiết niệu, nhức răng, đau mắt đỏ, mụn nhọt… Quả ươi còn được sử dụng để pha chế nước giải khát.
Bên cạnh việc khai thác trong rừng, người dân cũng có thể tự trồng cây ươi tại vườn nhà. Sau khi thu hoạch, quả ươi được bán cho thương lái tiêu thụ trong nước hoặc xuất khẩu sang Trung Quốc.
Người dân ở xã Kon Plong, tỉnh Quảng Ngãi nhặt ươi bay. Ảnh: Quảng Phú.
Tăng cường bảo vệ rừng trong mùa ươi bay
Do giá trị cao của quả ươi, nhiều đối tượng đã bất chấp quy định, chặt hạ cây hoặc tỉa cành trái phép để thu hoạch. Trước thực trạng đó, lực lượng kiểm lâm đã tăng cường biện pháp bảo vệ rừng, nghiêm cấm mọi hành vi đốn hạ, chặt cành hoặc sử dụng hóa chất để làm quả rụng.
Anh Phùng Ngọc Hiển, nhân viên Ban Quản lý rừng phòng hộ Nam Trà My cho biết, tại lâm phận Trà Cang (cũ), nay thuộc xã Trà Tập, ươi tập trung tại các tiểu khu 60, 61. Để công tác quản lý diễn ra đảm bảo, các lực lượng đã kiểm đếm, đánh dấu trên toàn bộ những cây ươi được phát hiện.
Người dân còn leo cây khai thác ươi bay. Ảnh: Quảng Phú.
"Nhiều ngày nay xuất hiện các đối tượng lạ mặt vào để thu lượm ươi và có các dấu hiệu vi phạm quy định như chặt hạ, tỉa nhánh ươi. Do đó, chúng tôi đang triển khai 8 lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng, tổ chức tuần tra 4 chuyến/ngày, kiểm soát người lạ vào rừng dựa trên phiếu đăng ký được Ban Quản lý rừng Nam Trà My và UBND xã xác nhận. Khi có phiếu người dân mới được vào rừng", anh Hiển nói.
Bên cạnh việc tăng cường công tác tuần tra, ngành kiểm lâm cũng đã chú trọng công tác tuyên truyền, để người dân phối hợp, tố giác các hành vi chặt phá cây để lấy hạt.
Cụ thể, ngành kiểm lâm và lực lượng bảo vệ rừng đã thành lập các nhóm zalo, cung cấp số điện thoại cho người dân để trao đổi tình hình, tăng cường khả năng nắm bắt thông tin cũng như xử lý hành vi vi phạm liên quan lĩnh vực lâm nghiệp.
Lực lượng kiểm lâm đã tăng cường biện pháp bảo vệ rừng. Ảnh: Quảng Phú.
Trong khi đó, ông Phan Quốc Vũ, Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Thạch Nham (tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, mỗi khi đến mùa ươi bay, đơn vị tăng cường tuần tra, kiểm soát tại các khu vực có cây ươi để ngăn chặn việc chặt phá rừng.
“Cây ươi mọc rải rác nên rất khó thống kê diện tích chính xác, nhưng ước tính có khoảng vài trăm ha. Do đó, trước mùa ươi, chúng tôi đã tổ chức họp dân tại xã Kon Plông để tuyên truyền và yêu cầu bà con ký cam kết không được chặt cành hay đốn cây trong quá trình thu hái”, ông Vũ thông tin.
Mùa ươi bay nhuộm đỏ rừng Trường Sơn Đông, thu hút người dân Đà Nẵng, Quảng Ngãi vào rừng nhặt “lộc trời” với giá bán cao kỷ lục.
Trước nguy cơ chặt phá cây, lực lượng kiểm lâm siết chặt kiểm soát và tuyên truyền bảo vệ rừng.